Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Adana Şubesi, Kurban Bayramı öncesi konutlarda elektrik fiyatlarının artırılmasına tepki gösterdi. EMO Adana Şube Başkanı Mehmet Mak, AK Parti iktidarının, susuzluk ve dünyada dolar artışına dayandırdığı elektrik zammının altından yine kayıp kaçak oyununun çıktığını savundu.
 

Konutların elektrik fiyatlarına yüzde 9 olarak yansıyacak zammın yüzde 51.6‘sının kayıp ve kaçak bedelindeki artıştan kaynaklandığını iddia eden Mak, elektrik alış maliyetini gösteren çıplak elektrik fiyatının mevcut tarifeye göre yüzde 5 artarken, kayıp ve kaçak bedelinin yüzde 39.76 arttırıldığı ifade etti. Böylece kayıp-kaçak bedelinin birim kilovat saat elektrik tarifesindeki payının konutlar için yüzde 11.67‘den yeniden yüzde 14.97‘ye kadar yükseltildiğini bildiren Mak, "Tarifedeki kayıp-kaçak payı alçak gerilim sanayi abonelerinde yüzde 17.73‘e kadar çıktı. Hükümetin bayram hediyesi elektrik zammıyla 4 kişilik bir ailenin aylık elektrik gideri ise 90 lirayı aştı." dedi.

ELEKTRİKTE ÖZELLEŞTİRME BALONU TARİFEYİ PATLATTI

Elektrikte özelleştirmelerle kayıp-kaçağın azaltılacağı, daha ucuz, verimli ve kesintisiz elektrik sunulacağı, yatırımların yapılacağını iddia eden iktidarın hedeflerinin çöktüğünü ileri süren Mak, ‘kamunun sırtından dağıtım şirketlerini besleme‘ modelinin yürürlüğe konulduğunu kaydetti. Mak, şöyle devam etti: "Bu modelle kayıp ve kaçak bedelleri sürekli revize edilip, şirketlerin talepleri karşılanırken, son yapılan yüzde 9‘luk zammın altından da kayıp ve kaçak artışı çıktı. Zammın yarıdan fazlasını kayıp ve kaçak bedeline yapılan artışlar oluşturdu. Dağıtım özelleştirmeleri sonucunda bir bölgede yapılan elektrik kesintileriyle arz güvenliğini dahi tehlikede bırakabilen iktidar, üretim özelleştirmeleri nedeniyle de fiyatlara müdahale imkânını giderek kaybetmektedir. Kuraklık nedeniyle yaşanan sıkıntı ise daha da büyümüştür. Yani iddia edildiği gibi bu zam kuraklık ve dünya piyasalarında yaşanan dövizdeki dalgalanma nedeniyle değil, hükümetin yanlış politikalarından kaynaklanmaktadır. Elbette döviz kurlarının ve kuraklığın elektrik fiyatları üzerinde etkisi vardır. Ancak açıklanan tarifenin de bizzat ortaya koyduğu gibi söz konusu etki hükümeti piyasacı uygulamaları nedeniyle katmerlenmiş, bu olumsuz doğa koşullarıyla ve dış dünyadaki etkenlerle mücadele fırsatı yitirilmiştir."

TARİFEDEKİ KARA DELİK: KAYIP VE KAÇAK

Yılbaşında da kayıp ve kaçak hedefleri gereği tarifede olması beklenen düşüş, iktidarın ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu‘nun (EPDK) tarife içerisinde yaptığı kalem oyunlarıyla hiç edildiğini açıklayan Mehmet Mak, Ocak 2014 tarifesinde konutlardan birim kilovat saat başına tahsil edilen kayıp-kaçak bedelinin hedefler gereği yüzde 23 azaltılarak 4.4 kuruştan 3.4 kuruşa indirildiğini ve bunun faturalara yansıtılmadan diğer kalemlerde enflasyon hedefini de aşan artışlar ile yok edildiğini öne sürdü.

BAYRAM HEDİYESİ ZAMLI TARİFE

EPDK tarafından açıklanan yeni tarife ile birim kilovat saat başına konutlar için elektrik fiyatı, enerji alış maliyeti, dağıtım, iletim, perakende satış hizmeti bedelleri ile kayıp ve kaçak bedeli dahil olmak üzere yüzde 9 artışla 28.49 kuruştan 31.05 kuruşa çıkarıldığını hatırlatan Mak, şunları söyledi: "4 kişilik bir ailenin asgari aylık tüketiminin 230 kilovat saat olduğu dikkate alındığında, mevcut durumda 83.2 TL. olan fatura, 90.65 TL‘ye yükseltildi. Aylık 7.5 TL‘lik artışla, şirketler hane başına yıllık en az 90 TL fazladan tahsilat yapacaklar. Bu da yaklaşık 29 milyon mesken abonesi olduğu dikkate alındığında dağıtım şirketlerine yıllık 2 milyar 610 milyon TL‘lik aktarım imkanı sağlamakta. Yurttaşlardan yapılacak bu aktarımın 1 milyar 58 milyon TL‘si ise kayıp ve kaçak bedelindeki, şirketlerin hedeflerini tutturamamaları nedeniyle yapılan yükseltmeye dayanıyor. Üstelik bu hesaplamalar yalnızca konut tüketicileri bazında yapıldığı için dağıtım şirketlerine yapılan aktarımın daha da büyük olduğu açıktır. Hükümet yapılan zamlarla bir yandan dağıtım şirketlerinin kamu üzerinden finansmanını sağlarken, cumhurbaşkanlığı seçimleri dahil olmak üzere seçim bütçeleri nedeniyle oluşturdukları açığı kapatmak için de kaynak oluşturuyor. Ekim 2014 zammı sayesinde elektrik faturaları üzerinden tahsil edilen vergi, fon ve paylar da artırılmış olmaktadır. Sadece bu artış nedeniyle 1 yılda konut kullanıcıları üzerinden 546 milyon TL daha fazla tahsilat yapılacaktır."

"KAYIP VE KAÇAK HEDEFİNİ TUTTURAMAYANA EL KONULSUN"

Elektrik tarifelerine yapılan zamların ‘iğneden ipliğe‘ toplum yaşamını doğrudan etkileyeceğini, pek çok temel ürün için fiyat artışlarına yol açacağına dikkat çeken EMO Şube Başkanı Mak, bu durumun gelir dağılımı giderek bozulan ülkede insanların temel maddelere ulaşımını zorlaştıracağını ve elektrik yoksulluğunu artıracağını aktardı. Elektrik fiyatlarındaki bu fahiş artış karşısında kayıp ve kaçak kullanımının da artma riski bulunduğunu vurgulayan Mak, "Bırakın dağıtım şirketlerinin kayıp ve kaçağı azaltmasını; kar uğruna yoksul insanların kaçak elektrik kullanımına itildiği, bu kaçağın da borcunu ödeyen yurttaşlar tarafından şirketlere ödendiği garip bir saadet zinciri ortaya çıkarma riski bulunmaktadır. Acilen kayıp ve kaçak konusunda ekonomik, teknik ve toplumsal gerçekler dikkate alınarak önlemler alınmalıdır. Kayıp ve kaçak hedeflerini tutturamayan dağıtım şirketlerine de kamu adına el konulmalıdır. Elektrik dağıtım ve üretim özelleştirmelerinin yol açtığı tahribata bir an evvel son verilmeli, kamunun inisiyatif alacağı yeni bir modele geçiş yapılmalıdır." şeklinde konuştu.

(zaman.com.tr, 1 Eylül 2014)

http://www.zaman.com.tr/ekonomi_elektirige-yapilan-yuzde-9luk-zam-kayip-kacaktan-kaynaklaniyor_2247937.html