Şubemiz Yönetim Kurulu`nun 31 Mart 2015 tarihindeki elektrik kesintilerine ilişkin basın bildirisi ektedir.
 

BASIN BİLDİRİSİ

31 Mart 2015, ENERJİ AÇISINDAN TARİHE  MAALESEF KARA VE KARANLIK  BİR GÜN OLARAK GEÇMİŞTİR.

Ülke genelinde yaşan elektrik kesintisi hayatı maalesef felç etmiş, tüm ülkede elektrik kesintisi yaşanmış ve dolayısıyla bu kesinti birçok soruları beraberinde getirmiştir. Olayın devamında birçok açıklamalar gündeme gelmiş, Enerji Bakanlığınca kriz masası oluşturulmuş ancak yeterli ve anlamlı açıklamalar yapılamamıştır.

Doğalgaz vanasının kapatılmasından, Siber saldırıdan, santrallerin devre dışı kalmasından, bazı özel santrallerin fiyat düşüklüğü sebebi ile elektrik satmak istememesinden, elektrik iletim hattında yaşanan sorunlarından, nükleer santral görüşmelerinden v.s, v.s.. Bu senaryoları gerek basından, gerek sosyal medyadan takip ettik.  Ancak bizler EMO olarak Enerji Bakanlığı‘nın açıklamasına odaklandık.  Maalesef teknik, analiz edilebilir, tatmin edici bir açıklama yapılmadı. Enerji Bakanlığı sayfasında arıza sebebini ve tahmini elektrik verilme sürelerini açıklamalarını ve Vatandaşları bilgilendirici, yapılabilecek  önlemleri paylaşmalarını beklerdik. 

Öngörülerden ziyade yetkililerce tatmin edici açıklama yapılmaması kaosu ve Ülke enerjisinin arzı konusunda endişeleri arttırmıştır.

Elektriğin tüm ülkede aynı anda gitmiş olması son derece düşündürücü bir durumdur... Eelektriğin tüm ülkede aynı anda gitmesi yada çok kısa sürede kademeli olarak gitmesi düşündürücüdür.

Bildiğiniz üzere,  ülkemizde; Doğalgaz, Termik, Hidrolik, Rüzgar, Güneş, Santrallerimizden elektrik üretilmekte ve sistem enterkonnekte çalışmaktadır. Enterkonnekte şebekelerde tüm üreticiler ile tüm tüketiciler ana dağıtım sistemine bağlıdır. Hatta uluslar arası bağlantı uçlarımız da vardır. Yani elektrik üreten bütün santraller paralel çalışmaktadır. Sistemi kontrol eden yük tevzi merkezi Ankara Gölbaşı‘nda bulunmaktadır.

Peki böyle bir sistemde  elektriği kullanamamamızın sebebi nedir? Kontrol güvenliği yok mudur? Enerjiyi dağıtan  sistemin kontrol ünitelerinin siber saldırıya uğraması mümkün müdür? Türkiye‘ nin her bölgesinde aynı zamanda mı elektrik gitmiştir? Sistem arızaları lokal kalmaya müsaitken, arıza neden lokal kalamamıştır... Enerji Bakanı‘da bunu doğrulamıştır. Bakanımız üretim santralleri ve iletim hatlarında sorun olmadığını açıklamıştır.  Her şey normal gidiyorsa sistem neden bu hale gelmiştir? Sistemin korunma seneryosunda değişiklikler mi yapılmış mıdır? Sistemin parametreleri değiştirilmiş midir? Acaba kesilmemesi için gerekli tedbirlerin alınması gerekirken,  kontrol merkezini yöneten sistemin elektrik enerjisinde mi bir sorun çıkmıştır?  Acil durum planımız var mıdır?  Varsa neden uygulanamamıştır? Ya da planlar gerçek işletme şartlarına uygun mudur? 

30 Mart 2015 saat 10.36 ile elektriğin kesildiği 31 Mart 2015 tarihindeki saat 10.36 daki enerji üretim ve tüketim profili benzer olmasına rağmen ne olmuştur da sistem çökmüştür?

Konunun uzmanları Şubemiz üyeleri ile yaptığımız istişarede, enterkonnekte sistemde elektriğin tamamının gitmesi hayra alamet bir durum değildir. Her ne kadar enerjide dışa bağımlı olsakta, bu yaşanan kesintinin enerji ihtiyacından kaynaklanan, kaynak yetersizliği ile ilgili sorun olduğu düşünülmemektedir.

Olması gereken veya olduğunu sandığımız şebeke yönetim sistemini kısacası anlatacak olursak;

Ülkemizde elektrik üretiminin yaklaşık %  48‘i doğalgazdan, % 52‘si diğerler kaynaklardan elde edilmektedir. Bu santrallerde büyük ve küçük üreticiler bulunmaktadır. Küçük üreticilerin devreden çıkması şebekeyi pek etkilemez. Ama çok büyüklerden (500MVA gibi) birisi devre dışı olursa domino etkisi başlayabilir. Tüketicilerin yükü bir anda diğer üreticilere biner, gücü yetmeyenin rölesi üreticiyi şebekeden aşırı yüklenme nedeni ile ayırır, bu zincirleme böyle gider.  Devre dışı kalan üreticinin gücünü, diğer üreticiler üzerlerine alıp paylaşamıyorsa, bir plan dahilin de o kadar yük ani olarak, otomatik olarak, kontrollü uygun yerden ve uygun güç ile sistemden atılmalıdır ki geri kalan dağılmasın, ülkenin tümü enerjisiz kalmasın.  Kaliteli bir elektrik şebekesinin göstergesi, sistemdeki frekansın 49,5Hz ve 50,5 Hz aralığında olması demektir. Aslında ideal durum 50 Hz.dir.  Ama eğer siz bu frekansı 49,5 ile 50,5 Hz aralığında tutabiliyorsanız, kaliteli bir elektrik şebekeniz, uygun yerlerde kurulmuş üretim merkezleriniz,bu santraller arasında iletim hatlarınız mevcut demektir. Ve de sistemi iyi yönetiyorsunuzdur demektir.

Eğer şebekenize bağlı üretim merkezlerinin çıkışında hat başı gerilimleri yüksek, tüketim yerlerindeki gerilimler düşük ise sistem ülkedeki elektrik talebini karşılayamıyor demektir.  Bu durumda mevcut üretim santrallerinin yerleri veya güçleri talebi karşılamıyor demektir.

Bu durumda ne yapmanız gerekir?

Birincisi, yeni bir santralin ya da sisteme bağlı santrallerin emre amade konumda ünitesi varsa, onu devreye alırsınız ve talebi karşılarsınız. Örneğin, Keban Barajı`ndaki türbinlerden biri emre amade tutuluyorsa,  hemen savağı açıp, onu üretime geçirirsiniz.  Ya da Keban‘ daki yükü azaltıp, diğer uygun yerdeki ve uygun güçteki santralleri devreye alırsınız. Böylelikle sistemdeki gerilimleri uygun, ideal seviyede tutarsınız.

İkincisi, eğer elinizde devreye sokulabilecek yedek kurulu güç yoksa ve gerilimler de standardın altında kalacak  ise, yapmanız gereken şey, tüketimi azaltmaktır. Türkiye`ye çağrı yapıp da lambaları söndürün ya da bütün ütüleri fişten çekin diyemeyeceğinize göre, çözüm getirecek en uygun bölgeyi ve/veya yükü belirleyip geçici olarak elektrik kesintisi uygularsınız.

Eğer yukarıdaki işlemleri veya benzerlerini yapamıyorsanız, yapılması konusunda sisteme herhangi bir bilgi gelmesi gerekirken gelmiyorsa yada sistemin enterkonnekte çalışmasını sağlayan haberleşmesinde sorun olursa sistem çöker. Tıpkı dünkü yaşanan elektrik kesintisi gibi.

Peki iyi bir şebeke yönetimi varsa bunlar olur mu? Tabiki Olmaz. Çünkü şebekenin kendi kendini koruyan, yöneten, kontrol eden yazılımları, sistemleri vardır. Bu planlama yüksek iletişim güvenliği içerisinde, A, B, C senaryoları ile yönetilir. Bu senaryoların içerisinde afet, savaş, öngörülemeyen şartlar da olmalıdır.

Olması gereken veya olduğunu sandığımız şebeke yönetim sistemini kısacası anlattık.

Bizler mesleğimiz gereği,  gerek konunun uzmanları, gerek akademisyenler, gerek enerji sektöründe çalışan meslektaşlarımızla konuyu çok önemsiyoruz. Teknik analizleri yapacak durumdayız. 31 Mart 2015 tarihinde saat 10.36 da enerjiyi arz eden santrallerin ve iletim hatlarının durumu açıkca belirtilmelidir. Açıklanması durumunda olaya özel yaklaşımlarımız  paylaşılacaktır. Bu teknik analizler günlük siyasetin etkilerinden uzak tutulmalıdır. Genel enerji politikaları ile bu olay aynı düzlemde tartışılmamalıdır.

Sonuç olarak;

31 Mart 2015, enerji açısından tarihe maalesef kara ve  karanlık bir gün olarak geçmiştir...

Bu kesintiden ülkemizin büyük ekonomik kayıpları olmuştur. Ama daha önemlisi hangi sebeple olursa olsun,  bu durumun tekrarlanması veya tekrarlanabilir olması endişesi  ülkemizin, sağlık, ekonomik yaşamsal, psikolojik  faktörlerini olumsuz etkileyecektir.

Umarız ülkemizin hayat kaynağından biri olan enerji sektörü masaya yatırılarak eksiklikler bir an önce giderilir, umarız bu kazadan ders alınır  ve enerji yönetimi çalışmalarına bir an önce hız verilir, yenilenir, senaryolar gözden geçirilir, teknik donanımsal eksiklikler varsa giderilir.

Elektrik Mühendisleri Odası

Gaziantep Şubesi

Yönetim Kurulu

Dosyalar
	GÜNEŞ GAZETESİ (438 KB)
	HABER AJANSI GAZETESİ (1038 KB)