Mahkeme, Aliağa‘daki tarih, tarım, turizm kıyımına ‘dur‘ diyerek üç yıldır faaliyette olan İzdemir Termik Santralinin ÇED raporunu iptal etti.

Aliağa ilçesi yakınlarında üç yıldır faaliyette olan İzdemir Termik Santralinin ÇED raporu iptal edildi. Geçtiğimiz haftalarda komşu parselde bulunan ENKA termik santralinin ÇED raporunun iptalinin ardından İzdemir‘in ÇED raporunun da iptal edilmesi yaşam savunucuları tarafından "zafer" olarak nitelendirildi. Hukukçular, termik santralin en geç 30 gün içerisinde mühürlenmesinin hukuk devletinin gereği olduğunu belirtiyor.

EN KİRLİ BÖLGELERDEN BİRİ

Aliağa ilçesi yakınlarındaki 350 MW‘lık İzdemir Termik Santraline karşı yörede yaşayan vatandaşlar ve çok sayıda kurum uzun zamandır mücadele ediyordu. Türkiye‘nin 6. büyük ithal kömüre dayalı termik santrali olan İzdemir, enerji santrali büyüklüğü bakımından İzmir‘de ise 2. sırada. Demirçelik, petrokimya tesisleri, gemi söküm, gübre sanayi gibi birçok ağır ve kirli sanayi kuruluşunun bulunduğu Aliağa-Foça arasındaki bölgede kurulan santrale karşı Menemen Belediyesi, Menemen Esnaf Odaları, Ticaret Odası gibi çok sayıda kurum ve bireysel katılımla dava açıldı.

SAVUNMALARI İŞE YARAMADI

İzmir 2. İdare Mahkemesi, termik santralin ÇED raporu ile ilgili açılan bu davada ÇED raporunun iptaline karar verdi. Mahkeme heyeti oy birliği ile aldığı kararda, Bakanlığın ve termik santralin "Yeni teknoloji sayesinde deniz suyu kullanımını 10 kat azalttık. Biriken külleri silobuslarla taşıyoruz, çevreye yayılmıyor. Tarımsal üretime zarar vermiyoruz. Zeytinliklere olumsuz etkisi yok" gibi savunmalarını yeterli bulmadı. Mahkeme heyeti ziraat ve çevre konularında görüş bildiren iki bilirkişinin termik santrale yol veren değerlendirmelerine de itibar etmezken özellikle, santralin bulunduğu alandaki antik kentler, sit koruması altındaki bölgeler, tarım ve turizm gibi etmenlerin göz ardı edildiği sonucuna vardı.

ANTİK KENTLERİN ORTASINDA TERMİK SANTRAL!

Mahkeme, santral alanının Kyme antik kentinin teritoryası içerisinde olduğu, Foça, Menemen ve Çandarlı gibi arkeolojik sitler açısından son derece önemli bir bölge içinde kaldığı, Myrina, Aigai, Gryneion, Larissa, Panaztepe, Phokaia, Pitane gibi önemli antik kentlerin de tesis alanının yakın çevresinde bulunduğunun altını çizdi. Termik santral kül depolama alanının yaklaşık 2 kilometre batısındaki Kozbeyli köyünün kentsel sit alanı bulunduğunu, buranın 26 tescilli taşınmaz kültür varlığı ve 184 geleneksel konut örneği ile bir müze kent niteliğinde olduğunu belirten mahkeme, ÇED raporunda bu duruma dair bir koruma planının olmadığının da altını çizdi.

‘BU KARAR BİR ZAFER!‘

Mahkeme kararını değerlendiren davanın hukukçularından Diler Bosut Güven ve Gülay Mete, kararı "zafer" olarak nitelendirdi. Bu ÇED iptalinin ardından işletmenin durdurulması gerektiğini ifade eden hukukçular, gerek ENKA, gerekse son İzdemir ÇED‘leri iptalinin yörede yaşayan insanların sağlıklı bir çevrede yaşama hakları için son derece olumlu kararlar olduklarını dile getirdiler.

DERHAL MÜHÜRLENMELİ

İzdemir Termik Santralinin ikinci ünitesine karşı açılan davanın avukatlığını yapan EGEÇEP Hukuk Komisyonu Üyesi Av. Arif Ali Cangı da mahkeme kararının 30 gün içerisinde uygulanarak santralin mühürlenmesinin hukuk devletinin gereği olduğunu söyledi. Kararın uygulanması için davanın tarafları kadar farklı kurumlara da görev düştüğünü belirten Cangı şunları söyledi: İzmir Barosu, TBB‘nin müdahil olması lazım. Santral İzmir Büyükşehir Belediyesinin (İBB) ruhsatı olmadan çalışmaya başlamıştı. Bu ciddi bir hukuksuzluktu. Ucube bir durumdu. Şimdi İBB‘nin elinde mahkeme kararı var. Derhal uygulamaya koyup gidip mühürleme işlemi yapması lazım.

KOZAK DA MAHKEME KARARIYLA KURTULDU

İzmir‘in Bergama İlçesi, Yerlitahtacı Mahallesi civarında Koza Altın İşletmeleri A.Ş tarafından kurulması planlanan "Yerlitahtacı Altın Madeni Açık Ocak işletmeciliği Projesi" ile ilgili ÇED olumlu kararının iptali için açılan dava, yaşam savunucuların lehine sonuçlandı. İzmir 4.İdare Mahkemesi tarafından görülen dava, davalıların temyiz istemiyle Danıştay 14‘üncü Dairesine götürüldü.

İPTAL KESİNLEŞTİ

Dava, 18 Ağustos 2009 tarihli ÇED olumlu sürecinin iptali için TMMOB Çevre Mühendisleri Odası, TMMOB Peyzaj Mimarları Odası ve EGEÇEP tarafından, Çevre ve Şehircilik Bakanlığına açılmıştı. İzmir 4‘üncü İdare Mahkemesine açılan davada ÇED olumlu kararının, ÇED sürecinin yönetmeliğine aykırı olarak yürütüldüğü öne sürülmüştü. Ayrıca, işletmecinin ekonomik çıkarının kamu menfaatinden üstün tutulduğu, Anayasa Mahkemesi ve Danıştay kararlarının yok sayıldığı, hukuka aykırı olduğu belirtilmişti. İzmir 4‘üncü İdare Mahkemesi ÇED olumlu sürecinin iptaline karar verdi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve müdahilleri temyiz isteminde bulunarak davayı Danıştay 14‘üncü Dairesine taşıdı. Mahkeme kararının hukuk ve usulüne uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığı gerekçesiyle temyiz istemi reddedildi.

BÖLGEDE TEMİZ SU KAYNAKLARI VAR

Kararla ilgili görüş belirten Bergama Belediye Başkanı Mehmet Gönenç; "Dava tutanaklarında belirtildiği gibi ÇED raporunda orman varlığının zarar göreceği, orman üzerinde yaratılacak çevresel etkinin değerlendirme dışı bırakıldığı, kaynak ve yeraltı sularına etkisinin doğru değerlendirilmediği, ekonomik açıdan kamunun zarara uğratılacağının belirtilmediği görülüyor. Altın madeni açık ocak işletmeciliği projesinin çalışma alanı çevresinde orman köyleri ve yaylalar var. Temiz su kaynakları var. Bu açıdan verilen yargı kararı son derece doğru ve haklı bir karardır. Çünkü bu bölgeye artık kirletici faktörlerin girmemesi gerektiği tescillenmiştir. Bu karar yaşama, doğaya, toprağa, suyuna sahip çıkan halkın zaferidir" dedi. 

(Günlük Evrensel; 17.02.2017)

Bağlantılar

www.evrensel.net/haber/308573/izdemir-termik-santralinin-ced-raporu-iptal-edildi