“Sistem ve Kontrol” konulu 5. Akademik Kamp İzmir Şirince Nesin Matematik Köyü’nde başladı. Kampın açılışında genç mühendislere seslenen EMO Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Yeşil, toplumdan ve ülke koşullarından ayrılmayacak bir parçayı oluşturan mühendis, mimar ve şehir plancılarını doğrudan etkileyecek Anayasa değişikliğine “Hayır” dediklerini ve tüm provokasyonlara karşı TMMOB ve odaların susmayacağını kaydetti. EMO MİSEM Komisyonu Başkanı Orhan Örücü de, ülkemizin aklı ve bilimi yok sayan bir ortama itilmesine karşı bu etkinliğin anlamlı bir yanıt olduğunu söyledi.
 

Elektrik Mühendisleri Odası`nın (EMO) "Sistem ve Kontrol" başlığı altında düzenlenen 4 gün sürecek olan "5. Akademik Kamp", 23 Mart 2017 Perşembe günü İzmir Şirince Nesin Matematik Köyü`nde başladı.

Elektrik Mühendisleri Odası Müdürü Emre Metin kampın açılışında etkinlik ile ilgili bilgi verdi. Metin, Akademik Kamp`a bu yıl 103 kişinin başvurduğunu; kabul edilen 65 kişiden 23`ü yüksek lisans, 36`sı doktora öğrencisi olmak üzere 59 kişinin katılım sağladığını ve 4 gün süresince 8 farklı üniversiteden 13 öğretim üyesi tarafından ders verileceğini ifade etti. Öğrencilerin 29 farklı üniversiteden geldiğini belirten Metin, bu yıl doktora yapanların yüksek lisans yapanlardan fazla olduğunu ve katılımcıların yaklaşık üçte birinin fiilen mühendislik yaptığını kaydetti.

Daha sonra söz alan EMO Meslek İçi Sürekli Eğitim Merkezi (MİSEM) Komisyonu Başkanı Orhan Örücü, Akademik Kamp`ın tamamen EMO`ya özgü bir etkinlik olduğuna dikkat çekti. Örücü, yüksek lisans ve doktora eğitimi gören EMO üyeleri ile konularında uzman bilim insanlarını özgür ve rahat bir sosyal ortamda buluşturmayı hedefleyen Akademik Kamp etkinliklerine bugüne dek 105 yüksek lisans ve 96 doktora öğrencisi ile 59 bilim insanı olmak üzere 41 farklı üniversiteden katılım sağlandığını; 62 farklı konuda 125 saat seminer verildiğini kaydetti.

Üniversitelerin durumunu eleştiren Örücü, şunları söyledi:

"Nihat Hatipoğlu`nun YÖK Üyesi olduğu, yıldız falı-astroloji alanında yüksek lisans programı açılmaya çalışıldığı, mücevherat mühendisliği bölümlerinin var olduğu akademik hayatımıza şöyle bir baktığımızda; karamsarlığa düşmemek, motivasyonumuzun kaybolmaması elde değil. Ama hayat devam ediyor. EMO ve bizler asla karamsarlığa ve ümitsizliğe kapılmadan yapılması gerekenleri yapmaya devam ediyoruz, edeceğiz. Üniversiteleri teslim alınmış; bilim-teknoloji politikalarını oluşturacak kurumları ‘papaz eriğini, imam eriğine çevirme projelerini` desteklemekle uğraşan; barış isteyen, özgür ve demokratik üniversiteler isteyen akademisyenleri öç alırcasına tutuklayıp, mahkemelerde süründüren bir ülkede ve onun üniversitelerinde çağı yakalayacak yüksek lisans ve doktora eğitimi mümkün müdür? Peki, var olan bu duruma teslim mi olacağız? Elbette ki hayır! İşte bu etkinlik; bu çorak ortamda, ülkemizin yüz akı değerli bilim insanları ve sizlerle beraber verilen anlamlı bir yanıttır."

Örücü, 2016 yılında yayınlanan YÖK Atlası`na göre, 2015-2016 öğretim yılında EMO ilgi alanına giren dallarda; lisans öğretimi için 15 bin 643; yüksek lisans için 2 bin 553 ve doktora öğretimi için 677 kişinin yeni kayıt yaptırdığını bildirdi. 2015-2016 öğretim yılında EMO ilgi alanına giren dallarda; lisans öğretiminde toplam okuyanların sayısının 66 bin 246, yüksek lisans öğretimindekilerin 8 bin 8, doktora yapanların da 2 bin 917 kişi olduğunu kaydeden Örücü, 2014-2015 öğretim yılı itibariyle aynı dallarda 7 bin 134 kişinin lisans, 684 kişinin yüksek lisans ve 154 kişinin de doktora öğretiminden mezun olduğunu aktardı. EMO`nun öğrenci ve mezun sayıları ile sistemin tartışılması gerektiği inancıyla bir çalışma yaptığını belirten Örücü, şunları söyledi:

"İnsanların yaşamlarında bilgi, deneyim ve yetenek kadar, rastlantının ya da şansın da büyük önemi vardır. Genç arkadaşlarımız için hazırlanan bu ortamın da bir şans olduğunu düşünüyorum. Belki de meslek hayatları boyunca bir araya gelemeyecekleri, konularında uzman değerli hocalar ile var olan bu akademik birlikteliği değerlendirmeleri gerekiyor. Böylece gençler kendilerine bir fark yaratabilir. Dört günün sonunda, ‘Ne iyi ettim de bu kampa katıldım` derseniz, herkes amacına ulaşmış demektir."

Örücü, kampın akademik, bilimsel içeriğini düzenleyen ve hazırlayan Prof. Dr. Atilla Bir ve Prof. Dr. Yağmur Denizhan ile etkinlikte emeği geçen herkese teşekkür etti.

"TMMOB ve Odalar Susmayacak"

EMO Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Yeşil açılış konuşmasında, Akademik Kamp`ta yapılacak çalışmalar, katılımcılar ve bir sonraki kamp için konu seçimi ile ilgili bilgi verdi. Anayasa değişikliği için 16 Nisan`da sandığa gidileceğine işaret eden Yeşil, TMMOB ve EMO`nun Anayasa`ya "Hayır" dediğini anımsatırken, "Çünkü Anayasa değişikliği yalnızca siyasal alanı kapsamayacak. Toplumdan ve ülkenin içinde bulunduğu koşullardan ayrılmayacak bir parçayı oluşturan mühendis, mimar ve şehir plancılarını da doğrudan etkileyecek bir içeriğe sahiptir" diye konuştu.

"TMMOB ve odalar siyaset yapmasın" çağrısının hayatın gerçeklerine aykırı olduğunu belirten Yeşil, şu görüşleri dile getirdi:

"Yapılan sınavlarda yüksek başarılar göstererek bu ülkenin kaynaklarıyla eğitim görmüş, bu ülkenin değerlerini yüceltmek üzere görev üstlenmiş mühendis, mimar ve şehir plancıları siyaset yapmayacak da karanlık ilişkiler içindeki örgüt yapıları mı siyaset yapacak? Bu karanlık yapıların hangi siyaset ilişkileriyle nerelere geldikleri, ülkeyi 15 Temmuz Darbe Girişimi ile nasıl uçurumun eşiğine getirdikleri ortadadır. Böyle düşünen TMMOB ve Odamıza karşı dün iktidar eliyle bir protesto organize edilmek istenmiştir. Kurumlardan otobüslere doldurarak TMMOB`nin önüne 50-60 kişi getirilmiş ancak TMMOB ve odamız üyelerinin TMMOB`ye sahip çıkması ile bu provokasyon başarılı olamamıştır. Burada genel müdürlerin de katılması bizi bir hayli endişelendirmiştir. Bu provokasyonu yapanı ve yaptıranları kınıyoruz. TMMOB ve odaları susmayacaktır."

EMO`nun bilimsel ve akademik alanda gerçekleştirdiği çalışmalara değinen Yeşil, Akademik Kamp`ın bu yıl beşincisinin düzenlendiğini, EMO`nun bölüm başkanları ile sürekli olarak bir araya geldiğini ve 2011 yılından bu yana yayımlanan Bilimsel Dergi`nin 10. sayısına ulaştığını bildirdi. Yeşil, MİSEM, Personel Belgelendirme Kuruluşu, A Tipi Muayene Kuruluşu ve Norm Merkezi kapsamında yürütülen çalışmalar ile Enerji Sempozyumu, Tesisat Kongresi, ERUSİS, ELECO gibi bugüne dek yapılan bazı etkinlikler hakkında da bilgi verdi.

"Kontrol Sistemlerinin 2500 Yıllık Geçmişi"

Prof. Dr. Yağmur Denizhan`ın "Hoş geldiniz" konuşmasının ardından İstanbul Teknik Üniversitesi Kontrol Mühendisliği Bölümü Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Atilla Bir tarafından "Otomatik Kontrol Sistemlerinin 2500 Yıllık Geçmişi" konulu sunum gerçekleştirildi. Kontrol sistemlerinin kuramsal temellerinin 19. Yüzyıl sonlarında atılmış olsa da, sistematik bilim dalının ancak 20. Yüzyıl`ın ilk yarısında oluşabildiğini anlatan Bir, günümüzün modern yaşantısına vazgeçilemez bir damga vurmuş olan bu bilim dalının ilk bilinçsiz uygulamalarının ise Helenistik döneme kadar uzandığını kaydetti. Tarihte insanların karşılaştıkları en temel sorunlardan birinin zamanın belirlenmesi olduğuna dikkat çeken Bir, şu görüşleri dile getirdi:

"Bu konu yaklaşık 5000 yıl önce güneş saatlerinin geliştirilmesiyle kısmen çözüldü. Ancak güneşin görülmediği ve özellikle geceleri bu sorunun nasıl çözülmesi gerektiği konusunun bir 2500 yıl daha beklemesi gerekti. Konu, su saatlerine regülatör adı verilen bir düzenin ilave edilmesiyle başarılı bir şekilde çözüldü. Kontrol yazılımında kontrolör görevini üstlenen bu buluş saatlerin tüm Ortaçağ süresince başarılı bir şekilde kullanılmasını sağladı. Bunu daha sonraki yüzyıllarda mekanik ve nihayet elektronik saat izledi.

Diğer bir uygulama alanı Helenistik döneminde ilkin su ve daha sonra Ortaçağ`ın başlarında rüzgâr gücünün kullanılması sırasında ortaya çıktı. Geliştirilen değirmenlerde hız ve yelkenlerden rüzgâr yönünün izlenmesi, önemli iki sorun olarak ortaya çıktı. Buna değirmenlerde değirmen taşlarının arasındaki mesafenin korunması problemini de eklemek gerekir. Değirmencilerin buldukları çözüm daha sonra buhar makinelerinin ortaya çıkmasıyla burada guvernör adıyla kullanılmaya başlandı ve daha sonra ilk kontrol mühendislerine bir esin kaynağı oldu. Bunlara 18. Yüzyıl`da geliştirilmeye başlanan kuluçka makineleri ile sıcak su kazanlarındaki sıcaklık kontrolörlerini, ayrıca kompresörlerdeki basınç kontrolörlerini de eklemek gerekir."

Prof. Dr. Atilla Bir`in, kontrol mühendisliğinin az bilinen geçmişine ışık tutan sunumu ilgiyle izlendi.

"Robot Hareket Planlaması"

Osmangazi Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Parlaktuna "Robot Hareket Planlaması" konulu bir sunum yaptı. Parlaktuna, yüksek seviye görev tanımları ve algılayıcılardan edinilen bilgiler kullanılarak, robot hareketlerinin otomatik olarak planlandığına dikkat çekti. Parlaktuna, robotik biliminin son yıllarda iyi yapılandırılmış ve tekrarlı görevlerin yapıldığı endüstriyel ortamların yanı sıra daha az yapılandırılmış ve tekrarlanmayan görevlerin olduğu tıbbi ameliyatlar, denizaltı ve uzay keşifleri, yaşlı ve engellilere yardım, arama kurtarma gibi alanlarla da ilgilendiğine işaret etti. Prof. Dr. Parlaktuna, "Bu ortamlarda çevreden, algılayıcılardan, robotun kendisinden, modelleme ve hesaplamalardan kaynaklanan belirsizlikler ortaya çıkmaktadır. Robotların yapılandırılmamış ortamlarda başarılı olabilmesi bu belirsizliklerin etkilerini azaltacak yöntemlerle programlanması gerekmektedir" dedi.

"Raylı Sistemlerin Sinyalizasyonu"

Akademik Kamp`ta daha sonra İstanbul Teknik Üniversitesi Kontrol Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Turan Söylemez "Raylı Sistemlerin Sinyalizasyonunda Kontrol ve Otomasyon" konulu sunumunu gerçekleştirdi. Demiryollarının diğer ulaşım alternatifleri ile kıyaslandıklarında çok daha ekonomik, çevreci, enerji etkin ve güvenli olmasına karşın ülkemizde raylı sistemler üzerindeki yatırımların oldukça kısıtlı kaldığına dikkat çeken Söylemez, "Ancak bu durum değişme eğilimindedir ve bir devlet politikası olarak önümüzdeki senelerde demiryollarına önemli miktarda kaynak aktarılması beklenmektedir" diye konuştu.

Demiryollarının ilk yapım maliyetlerinin yüksekliğinde, ileri teknoloji ve nasıl yapılır (know how) bilgisi gerektiren sinyalizasyon sistemlerinin payının büyük olduğunu anlatan Söylemez, "Bütün bunları göz önünde bulundurarak Türkiye şartlarına uygun ve özgün bir sinyalizasyon sistemi geliştirilmesi amacıyla Ulusal Demiryolu Sinyalizasyon Projesi (UDSP) gerçekleştirilmiştir. Bir demiryolu sinyalizasyon sistemini kritik ve yapılması zor kılan en önemli nedenlerden birisi yüksek fonksiyonel güvenlik standartlarını sağlama zorunluluğudur" diye konuştu.

Söylemez, gelişen teknolojilerle birlikte raylı sistem sinyalizasyon sistemlerinde yaşanabilecek değişikliklere de değinerek, kontrol ve otomasyon mühendisliğinin bu noktada oynayabileceği rolü anlattı.

"Kontrolcü Gözüyle Eğitim ve Performans"

Akademik Kamp`ın ilk gün çalışmaları Boğaziçi Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yağmur Denizhan`ın "Kontrolcü Gözüyle Eğitim ve Performans Ölçümü" konulu sunumuyla tamamlandı. Denizhan, özetle teknik alanda işlerliği ve başarısı tartışmasız olan negatif geri-besleme ile kapalı çevrim kontrolünün insanlara ve insanlı sistemlere uygulanması sayılabilecek performans ölçümüne değindi.  Denizhan`ın sunumu giriş kısmındaki konu anlatımının ardından gün boyu işlenen derslerdeki kavramlara ilişkin yapılan sohbet ve deneysel etkinliklerle tamamlandı.

Fotoğraflar