HABER

 
EMO Ankara Şubesi`nin düzenlediği “Biyomedikal Mühendisliği Mesleği ve Türkiye’deki Durumu Çalıştayı` 12-13 Mayıs 2017 tarihlerinde Ürgüp’te yapıldı. EMO Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Yeşil, Türkiye’de gelişmekte olan biyomedikal mühendisliği alanındaki düzenleme ihtiyacına dikkat çekti. Tıbbi cihazlar ve malzeme pazarında küresel düzeydeki tekelci yapıya işaret eden Yeşil, bu alanda üretimi sınırlı olan Türkiye’nin dış açık veren konumunu rakamlarla anlattı ve önerilerini sıraladı.
 

Biyomedikal mühendisliği meslek haritasının hazırlanması ile ilgili çalıştay; kamu kurumlarının, biyomedikal mühendisliğinin Ar-Ge, satış-pazarlama, teknik servis bakım-onarım ve kalibrasyon alanlarında çalışanların; işçi ve işveren sendikalarının; sektör temsilcilerinin; meslek odaları ve sivil toplum kuruluşları ile üniversitelerin biyomedikal ve elektrik elektronik mühendisliği bölümlerinden akademisyen ve öğrencilerin katılımıyla gerçekleştirildi.

Etkinliğin açılışını Çalıştay Düzenleme Kurulu adına yapan EMO Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Onur Koçak, çalıştayın hazırlık süreci hakkında bilgi verdi. "Birçok farklı panel çalıştayla yeterince doldurulan alanımız artık bir genel değerlendirme yapmalı: Gelecek 10 yılda nasıl şekil almalı? Bunun tartışılma ihtiyacı gündeme gelmiştir" diyen Koçak, bu ihtiyacı gören EMO`nun birçok kurumu ve söz sahibi olan birimleri bir araya getirdiğini kaydetti.

Onur Koçak, çalıştayın programı ve amaçlarına yönelik olarak şu bilgileri verdi:

"Çalışma dört ana başlıkta değerlendirilebilir: Eğitim atölyemizde ilgili hocalarımız gereken bilgileri verecektir. Bir diğer konu tıbbi cihazların sürdürülebilirliğinin kanıtı olan tıbbi kalibrasyon. Ülkemizde bu konu hangi yetkiyle kimlerle yapılacağı hangi meslek örgütünün nerede yer alacağı sorularını beraberinde getirecektir. Üçüncü atölye, mevzuat ve standart atölyesi; mühendislerin üretici olmaya yönelik çalışmalarda nasıl asgari standart belirleneceği konuşulacaktır. Dördüncü atölye, tıbbi cihaz belgelendirme; gerek üreticilerin gerek tüketicilerin kullandığı tıbbi cihazların hangi şartlarda belgelendirileceği biyomedikal mühendislerinin belgelendirmede nasıl görev alacakları tartışılacaktır."

EMO Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Kaymakçıoğlu da EMO`nun yasal ve kurumsal yapısı hakkında bilgi verdiği açılış konuşmasında, şunları söyledi:

"Biyomedikal mühendisliği mesleği ve Türkiye`deki durumunu bugün ve yarın ayrıntılı bir şekilde değerlendireceğiz. Mesleki sorunları irdelerken, sektör çalışanlarımız, üniversitelerimiz ve kamu kurumlarımızla birlikte geleceğe bir adım çözüm ve gelişim sağlayabilirsek, meslektaşlarımız için Odamız görevini yerine getirmiş olacak. Biyomedikal sektöründe her bir gelişme, halkımızın direkt yaşamına dokunan özelliğinden dolayı büyük bir beklentiyi içinde barındırmaktadır. Odamız bir yandan üyelerin kişisel, teknik ve sosyal gelişimini hedeflerken, bir yandan da üyelerinin hak ve yetkilerini korumak daha iyi koşullarda mesleklerini yapmalarını sağlamak için çalışmaktadır."

EMO Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Yeşil ise EMO`nun bünyesinde yer alan biyomedikal mühendisliğine yönelik olarak katkı sağlamaya çalıştıklarını ifade ederken, komisyonlar aracılığıyla çalışmalar yürütüldüğünü, Akademik Kamp etkinliğinin de biyomedikal alanına özgü olarak düzenlenmesinin hedeflendiğini bildirdi.

"Hayati önem arz eden tıbbi cihaz ve malzemelere ulaşmak şüphesiz ki en temel insan hakkıdır" diyen Yeşil, dünya genelinde bu hakka erişim zorluğuna dikkat çekerken, küresel tıbbi cihaz pazarının yüzde 90`ının 30 şirket tarafından paylaşıldığını anımsattı. "Böylesine bir tekelleşmenin söz konusu olduğu bu alanda Türkiye`nin açık bir pazar olmaktan kurtulmasının ve tıbbi teknoloji geliştirme atağına geçmesinin tek yolu kamunun inisiyatif almasıdır" diyen Yeşil, bu alanda yapılacak her hamlenin en az savunma sanayi kadar stratejik önemde olduğunun altını çizdi.

EMO Yönetim Kurulu Başkanı Yeşil, biyomedikal alanına yönelik veriler üzerinden bilgiler sunduğu açılış konuşmasında, Türkiye`nin 2015 yılında sağlık harcamasının 104.6 milyon lira olduğunu, ancak Gayri Safi Milli Hasıla içindeki payının değişmeyerek, yüzde 5.4`te kaldığını kaydetti. "Türkiye bu oranla OECD`nin son sırasında yer almaktadır" diyen Yeşil, EMO`nun 10. Kalkınma Planı`nda esas alınan tıbbi cihaz kodlarını kullanarak TÜİK verileri üzerinden yaptığı araştırma sonuçlarını açıkladı:

"2013 yılında 2 milyar 352 milyon dolar olan tıbbi cihaz dışalımı, 2014 yılında 2 milyar 514 milyon dolara çıkmış, 2015 yılında 2 milyar 258 milyon dolara gerilemiştir. Geçen yıl ise Türkiye tıbbı cihaz dışalımına 2 milyar 260 milyon dolar ödemiştir. Rakamlar arasında büyük farklılık olmamakla birlikte 2013`e göre bir gerileme söz konusudur. Ülkemizin nüfusunun ve yaşam süresinin arttığı gerçeği karşısında bu gerileme ne yazık ki sağlık sisteminde bir gerilemeye işaret etmektedir. Çünkü Türkiye, bu tıbbi malzemeleri kendisi üretememektedir. EMO`nun çalışmasında üretimin durumunu saptamak üzere de TÜİK verileri üzerinden bir araştırma yapılmıştır.

Bu araştırma uluslararası standartlara göre belirlenen pek çok kod altında Türkiye`nin rakamlara yansıtılabilecek bir üretiminin olmadığını göstermektedir. 2013 yılı itibarıyla yalnızca şırınga üreten konumundaki Türkiye, 2014`ten itibaren iğneler, kataterler, kanüller vb. üretimi yapmaya başlamıştır.

Tek olumlu adım olarak karşımıza çıkan bu üretimle, Türkiye`nin tıbbi malzeme satış değeri 2013 yılındaki 8.7 milyon TL düzeyinden 2014`te 191 milyon TL`ye, 2015`de 234.2 milyon TL`ye, 2016`da 264.6 TL`ye çıkmıştır.

Dışsatıma baktığımızda ise yine TÜİK verileri üzerinden yaptığımız hesaplamaya göre 2013`de 480 milyon dolar olan tıbbi cihaz dışsatımı, 2014`te 490.7 milyon dolara çıkmış, ancak 2015`de 457.4 milyon dolara, 2016`da da 453.9 milyon dolara düşmüştür.

Dışsatımın dışalımı karşılama oranına baktığımızda tıbbi cihaz alanında ülkemizin yüzde 80 dış açık verdiği görülmektedir. Sağlık Bakanlığı ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı`nın sağlık endüstrisine özgü ortak bir politikası maalesef bulunmamaktadır. Tekelleşme oranındaki büyüklük nedeniyle genel yaklaşımlarla yerli sanayinin gelişimine katkı sağlanamamaktadır. Üretim aşamasında, tüketim veya dışsatım süreçlerinin tamamını kapsayan özel bir iktisadi destekleme sistemiyle yeni bir ekosistem yaratılmalıdır."

Ülkemizin mühendislik birikiminin ve üniversitelerimizin biyomedikal alanında ciddi Ar-Ge çalışmaları yapmak için yeterli olduğunu belirten ve Türkiye`nin o 30 küresel şirketin ürünlerinin montajcılığıyla sınırlayan bu rolden kurtarılması gerektiğini vurgulayan Yeşil, çözüm önerilerini de şöyle sıraladı:

-Hastanelerimizde biyomedikal, elektrik-elektronik veya elektronik haberleşme mühendislerinin istihdamı zorunlu hale getirilmelidir. Hastanelerde mühendis emeğini yükseltmemiz, sınırlı kamu kaynağıyla gerçekleştirilen satın alma ve bakım giderlerini aşağı çekecektir.

-Gerektiğinde cihazlara anında müdahale edecek ve kalibrasyon hizmetlerini yürütecek klinik mühendisliği merkezleri yatak kapasitesi yüksek tüm hastanelerimizde yapılandırılmalıdır.

-Hastanelerinin satın alma komisyonlarında uzman doktor yanında mühendislerinin de görev alması, alımların sağlıklı olmasını sağlayacaktır.

Teknik kriterlere ilişkin en iyi değerlendirmeyi ancak meslektaşlarımız yapabilir.

Milyar dolarları bulan ithal bağımlılığının asgari düzeylere çekilebilmesi, karar verici kadrolarda mühendislerin yer almasıyla mümkün olabilecektir. Hastanelerimizin teknoloji çöplüğüne dönüşmesine engel olunmalıdır.

-Teknik şartnameler, yerli teknoloji ve sanayinin desteklenmesini gözetecek biçimde düzenlenmelidir. İhalelerde, özellikle tekel konumundaki şirketlerin fiyat baskılamasına karşı en ucuzu satın alma ilkesi terk edilmelidir.

Geliştirilen bir ürün doğal olarak eski teknoloji geleneksel ürünle fiyat bazlı rekabet edemeyecektir. Bunun yerine bilimsel yöntemlerle, uzun vadeli maliyet-fayda analizleriyle satın alma kararları verilmelidir.

Günümüzde teknoloji odaklı hale gelen tedavi hizmetlerinin iyileştirilmesinde ve yakın gelecekte insan ömrünün bugün tahmin bile edemeyeceğimiz ölçülerde uzatılmasında mühendislere önemli rol düşmektedir.

Bilimsel Çalışmalar İçin Demokrasi Vurgusu

EMO Yönetim Kurulu Başkanı Yeşil, organlardan, moleküllere varıncaya kadar insan vücuduyla etkileşim halinde olan her sistemi kapsayan biyomedikal mühendisliği çalışmalarının insanoğlunun geleceğini şekillendireceğini kaydetti. Yeşil, konuşmasını, bilimsel çalışmaların ancak bilimsel bir eğitim sisteminin uygulandığı, demokrasinin tüm bileşenleriyle çalıştığı, huzurlu bir ülkede yürütülebileceğini vurgulayarak sonlandırdı.

Yeşil`in konuşmasının ardından Ürgüp Kaymakamı Mehmet Maraşlı kısa bir hoşgeldiniz konuşması yaptıktan sonra  Çalıştay Düzenleme Kurulu adına tekrar söz alan EMO Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Onur Koçak düzenleme kurulunun önerdiği çalışma yöntemi ve başlığı üzerine bilgiler verdi.

Çalıştay, sekretaryanın oluşturulmasının ardından 4 ayrı paralel oturum ve atölye çalışmaları ile devam etti. Moderatörlüğünü Ziya Telatar`ın yaptığı "Tüm Kadameleri ile Biyamedikal Eğitimi", Modetarörlüğünü Baha Kılıç`ın yaptığı "Tıbbi Kalibrasyon", Moderatörlüğünü Barış Ünlü`nün yaptığı "Mevzuat ve Standardlar", Moderatörlüğünü  Pelin Biçer`in yaptığı "Tıbbi Cihaz Belgelendirme" oturumları gerçekleştirildi.

Biyomedikal Mühendisliği Mesleği ve Türkiye`deki Durumu Çalıştayı‘nın ikinci gününde, Atölye Çalışmaları`nın II. Oturumu yapıldı. Sonuç ve Değerlendirme bölümü ile Çalıştayın tamamlanmasının ardından Kapadokya gezisi gerçekleştirildi. 

Fotoğraflar