YAZILI BASINDA ODAMIZ

Bu köşede birkaç kez değindiğim üzere, Gezi Direnişi‘nde şaşırtıcı olan şeylerden biri, sokaklarda olmalarına rağmen haber olamayan direnişçilerin kendi vergileriyle finanse ettikleri TRT yerine özel kanalları protesto etmesiydi. TRT‘den çoktan geçmişlerdi; NTV‘den, CnnTürk‘ten, HaberTürk‘te "haber" olmayı umuyorlardı. Aslında bu bile TRT‘nin başlı başına ne kadar işlevsiz olduğunun bir kanıtıydı. Bunu unutsak dahi, TRT Adalet Yürüşü‘ne "Sözde Adalet" yürüyüşü diyorsa, "sonuna kadar hakkı var?" Neden mi? Bu haftaki Köşe Vuruşu‘nda bunun cevabını arayalım.

Yaz sıcağında serinlerken TRT

Malum havalar sıcak. Neyse ki klima icat olmuş diyebilecek kadar şanslı olanlarımız var. Kumandaya bastık, bir serinlik geldi ama hoop elektrik sayacı da dönmeye başladı. Dönen sayacın %2‘si TRT‘ye yazdı. Biz serinledik, TRT‘de masa başında Adalet Yürüyüşü, sözcüğünün önüne "Sözde" ibaresini getiren bürokrat daha bir serinledi. Hayat bayram oldu. Bırakın televizyon izlemeyi, serinleyeyim, bulaşık, çamaşır yıkayayım hatta okuma lambasıyla kitap okuyayım derken bile izleyemediğimiz bu kuruma vergi veriyoruz.

Bu yazıyı okurken TRT

Bu yazıyı basılı gazeteden okuyanlar artık azınlıkta. Cep telefonu, tablet ve belki de bilgisayardan okuyorsunuz. Eğer bu cihazı son 1 yıl içinde aldıysanız onun da yüzde 6‘sı TRT‘ye gitti. Zira yasanın mantığı sizin akıllı telefonu TRT izlemek için aldığınız doğrultusunda. Yani Whatsapp‘tı, YouTube‘tu bahane. Siz telefona onca parayı "yayıncılığıyla çığır açan" TRT için veriyormuşsunuz meğerse. Hadi geçmiş olsun. Fiyatı 3000 liraları geçen akıllı telefonları düşünün, 200-300‘leri aşan bir vergiden söz ediyoruz. (Elektrik Mühendisleri Odası‘nın raporuna göre, 1 yılda sadece cep telefonu, tablet ve bilgisayarlardan TRT‘ye gelen 641 milyon lira) Gerçi adaletsizliğin bu derecesi Danıştay‘dan bile döndü. Şu anda "Adalet Yürüyüşü"nde olan CHP‘nin, İstanbul Milletvekili Barış Yarkadaş, Danıştay‘a başvurdu ve cep telefonu / tabletlerden alınan TRT vergisi iki hafta önce iptal edildi. Henüz fiyatlara yansımadı ama bu gelişmeyle ilerleyen günlerde telefon ve tabletlerin bir miktar ucuzlaması bekleniyor. Bu arada telefon / tablet alıp haksız vergiyi ödeyenlerin açabileceği davalar da cabası.

Ekmek, zeytin, TRT

Peki, bir önceki paragrafta bahsettiğimiz telefon / tablet vergisini korumak için AKP‘nin hamlesi ne oldu? Kamuoyu tepkileri üzerine geri çekilen "zeytinlikleri talan yasası"nın arasına bir yere, vatandaşın TRT bandrolünün ürünün toplam fiyatı üzerinden alınmasına karşı açacağı davalara karşı bir madde ekletmeye çalışmak oldu. Yine CHP‘lilerin itirazları üzerine bu madde önergeden çıkarıldı. Gözden kaçsaydı, bu adaletsizliğe dava yoluyla itiraz dahi mümkün olmayacaktı.

Vergiler ne olarak dönüyor?

Adım atarken bile TRT‘ye vergi veriyoruz, ne kârlı kuruluştur demeyin, TRT zarar ediyor. Örneğin; son Sayıştay incelemelerinden birine göre TRT‘nin 2015 yılı zararı 147 milyon lira. Hadi popülistlik yapmayalım, "kamu yayıncılığı" zaten "kârlılık" gözetilerek yapılamaz, bilâkis özel televizyonların kârlılık endişesiyle yayınlamayacağı şeyleri sorumluluk çerçevesinde yayınlama işidir. TRT yayınları içinse böyle bir sorumluluktan bahsetmek mümkün değil. Tersine özel kanallarla aynı tür yayınlarla rekabet ediyor, reklam alıyor. Üstüne üstlük en yandaş kanaldan da yandaş davranabiliyor. Demokrasi İçin Birlik İnisiyatifi‘nin raporuna göre son referandumda Cumhurbaşkanı ve AKP‘ye toplam 20 günde 62,8 saat ayrılırken, MHP‘ye 48 dakika, CHP‘ye 3,2 saat yer verildi. HDP‘ye ise yer verilmedi.

TRT ve adalet çelişkisi

Şimdi elimizi vicdanımıza koyup düşünelim, bizzat kendisi bunca adaletsiz bir vergiyle finanse edilen ve tamamına karşı sorumlu olduğu ülkenin sadece yandaş kesimine hitap eden bir kurumun adalet kavramını doğru yorumlaması mümkün mü? Elbette değil. Bu yüzden adaleti TRT‘nin ölçeğinden tartmak zaten anlamsız. Sözde dese de, özde dese de kendine göre haklı. "Tüm bunlardan çok sıkıldım, tatile filan kaçayım" diyorsanız yine TRT‘den kaçış yok. Kontağı çevirdiğiniz an aklınıza TRT gelsin, zira araba alırken de TRT‘ye vergi verdiniz. Nitekim arabanın radyosu var. İyi yolculuklar.

(Birgün; 05.07.2017)