HABER

 
Elektrik Mühendisliği Dergisi’nin “Yangına ve Patlayıcı Ortamlara Karşı Önlem: Güvenli Tesisat” başlığı altında, uzman görüşleri ve kurum değerlendirmelerinden oluşan kapsamlı bir dosyanın yer aldığı 462. sayısı çıktı. Yangın güvenliği ve patlayıcı ortamlarda güvenlik konusu; standartlar, yönetmelikler kapsamında ele alınırken, uygulamada yaşanan sorunlar, kullanılan ekipman ve malzemeler, bu alanda alınması gereken eğitim ve yeterlilik, muayene ve bakım süreçleri ayrıntılarıyla irdeleniyor.
 

Elektrik Mühendisliği Dergisi`nin 462. sayısı Ekim ayında yayımlandı. Derginin başyazısında EMO Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Önder, Kimya Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu`nun görevden alınmasına ilişkin mahkeme kararının hukuka aykırı olduğunu ve itiraz sürecinin devam ettiğini anlatırken, odalar üzerinde kurulmak istenen iktidar vesayetine karşı demokrasi ve adalet mücadelesinin devam edeceğinin altını çizdi. Ülkede yaşanan adaletsiz uygulamalara tepki gösteren Önder, yargı kararıyla hukuksuzluğu ortaya çıkan yaz saatinin kalıcılaştırılması uygulamasından vazgeçilmesini istedi. Yap-boz tahtasına döndürülen eğitim sisteminde yaratılan sorunlara ve gerici uygulamalara da dikkat çeken Önder, mühendisliğin bilimsel gelişmelere paralel olarak ortaya çıkmış bir meslek alanı olduğunu belirterek, bilimsel ve laik eğitime sahip çıkılması gerektiğini vurguluyor.

Derginin "Yangına ve Patlayıcı Ortamlara Karşı Önlem: Güvenli Tesisat" başlıklı dosyası, editörlüğü üstlenen EMO ATEX-IECEx Çalışma Grubu Üyesi Murat Yapıcı ve EMO Yapı Elektronik ve Tesisatları Komisyonu Üyesi Özcan Uğurlu`nun yazısıyla açılıyor. Editörlerin ortaklaşa kaleme aldıkları yazıda, yangına ve patlayıcı ortamlara karşı güvenlik alanında bilgiyi üretme, ürün ve hizmetlere dönüştürme süreçlerinin devlet tarafından desteklenmemesi, hatta yönetmeliklere yapılan müdahaleler nedeniyle geri kalındığına dikkat çekiliyor. "Son yıllarda hızla gelişen yapılaşma sürecinde, içselleştirilmeden, denetim mekanizmaları kurulmadan, basmakalıp hale getirilen mevzuatlar ile bu alanlardaki işlerde ağırlıklı olarak ithal edilen teknolojilerin yasak savmak adına kullanıldığı bir ülke haline geldik" saptamasını yapan editörler, sektörde sertifikalı ve standartlara uygun ekipman kullanımı, bu ekipmanların montajının da standartlara uygun olması ve periyodik denetimlerin eksiksiz yapılmasının önemini vurguluyorlar.

 Dosya kapsamında önce yangın güvenliği konusu ele alınıyor. EMO Yapı Elektronik ve Tesisatları Komisyonu Üyesi Özcan Uğurlu "Yangın ‘Kaderini` Değiştirmeye Çalışıyoruz" başlıklı yazısında, konuyla ilgili mevzuat, EMO`nun mevzuattaki eksikliklere karşı verdiği hukuki mücadele ve MİSEM kapsamında gerçekleştirdiği "Yangın Algılama ve Uyarma Sistemleri Eğitimi" hakkında bilgi veriyor.

EEC Entegre Bina Kontrol Sistemleri Şirketi Satış Destek Müdürü Erol Erbiçer, "Standartlar, Yönetmelikler, Uluslararası Yönergelerden" başlıklı yazısında; yangın türleri, binaların kullanım sınıfları ve yüksek tehlikeli yerler, çalışanların patlayıcı ortamların tehlikelerinden korunması, acil durum ve algılama sistemleri ile ilgili AB, Kuzey Avrupa ve Türkiye`deki standartlar ve yönetmelikler hakkında bilgi aktarıyor.

Dosya konusu EMO MİSEM Daimi Komisyon Başkanı Musa Çeçen ve Yapı Elektronik ve Tesisatları Komisyonu Üyesi Özcan Uğurlu`nun ortaklaşa kaleme aldıkları "Uygulamada Doğan Sorunlar ve Çözüm Önerileri" başlıklı yazı ile devam ediyor. Yazıda, EMO`nun bugüne kadar yaptığı çalışma ve uyarıların dikkate alınmaması nedeniyle, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik uygulanırken yaşanan sorunlar ayrıntılı olarak ele alınıyor.

EMO MİSEM Daimi Komisyon Üyesi Serdar Paker ise "Elektrik İç Tesislerinde Yangından Korunma Yöntemleri" başlıklı yazısında, elektriksel kaynaklı yangınlara yönelik standartlar, düzenlemeler ve uygulama sorunlarını, görseller eşliğinde teknik ayrıntılarıyla birlikte okuyucuya sunuyor.

Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (İMSAD) Yönetim Kurulu Başkanı Ferdi Erdoğan ile yapılan söyleşi "Yangın Güvenliği Yangın Çıkmasıyla Başlamaz" başlığıyla dergide yer buluyor. Erdoğan, Yangın Yönetmeliği`nin subjektif olduğunu, standartların tamamen bilimsel tabana dayandırılması gerektiğini vurgularken, yönetmeliğin akademisyen ve mühendislerin yer aldığı geniş katılımlı komisyonlar tarafından yeni baştan hazırlanmasını öneriyor.

Elektrik Mühendisi Sabri Günaydın, "Yangına Karşı Güvenli Kabloların Seçimi" başlıklı yazısında, AB`nin Yapı Malzemeleri Yönetmeliği`ne (CPR) uyum sağlanmasının gerekliliği ortaya konuluyor. Yazıda, elektrik tesisat tasarımcısı, yüklenici, üretici, konusunda uzman kişilerin görüşleri alınarak hazırlanmış CPR kapsamında yangına karşı güvenli kablolara ilişkin olarak "Türkiye`de CPR Doğrultusunda Hangi Yapıda? Hangi Alanda? Hangi Kablo?" Tablosu sunuluyor.

EMO Yapı Elektronik ve Tesisatları Komisyonu Üyesi Özcan Uğurlu ile EMO SMM Daimi Komisyonu ve Bilirkişilik Komisyonu Üyesi Ali Fuat Aydın`ın birlikte kaleme aldıkları "Yangın Algılama ve Alarm Sistemleri Uygulamalarının Denetimi" başlıklı yazıyı da dosya kapsamında bulacaksınız. Denetim sürecindeki eksikliklere dikkat çekilirken, MİSEM`in verdiği "Yangın algılama ve uyarma sistemleri" eğitimlerine katılan mühendislerin proje ve uygulama denetimlerini yapabilecekleri üzerinde duruluyor. "Binalarda ruhsat işlemi tamamlandıktan sonra, belirli periyotlarda ruhsat koşullarının sürekliliği kontrol edilmediğinden, tesis edilmiş olan yangın algılama ve uyarma sistemleri, kullanıcılar tarafından işletilmemekte ve bakım işlemleri yaptırılmamaktadır" uyarısının yer aldığı yazıda, EMO`nun yayımladığı yönetmelik kapsamında YEST işletme sorumluluğunun iş süreçlerinde aranır kılınması gerektiğinin altı çiziliyor.

Dosya kapsamında ikinci bir söyleşi olarak Türkiye Yangından Korunma Derneği (TÜYAK) Yönetim Kurulu Üyesi ve TÜYAK Elektrik Tesisatı Komitesi Başkanı Ahmet Levent Ceylan`ın değerlendirmelerine yer veriliyor. Söyleşide, yangın güvenliği kapsamında elektriksel alanlarda alınması gereken önlemler, yeni teknolojik gelişmeler, inşaat malzemelerinin seçimi, mevzuattaki durum, bu alandaki dışalım bağımlılığı ve TÜYAK`ın çalışmaları ele alınıyor.

EMO İstanbul Şubesi`nin, Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi ve TÜYAK ile birlikte 30 Eylül 2017 tarihinde düzenlediği "Konutlarda Yangın Güvenliği Paneli" haberini de dosya kapsamında dergimizde okuyabilirsiniz.

Patlayıcı Ortamlarda Güvenlik

Dosyanın ikinci ayağı kapsamında ele alınan patlayıcı ortamlarda alınması gereken önlemler konusu; ATEX Standartlar Ayna Komitesi Başkanı Nurettin Terzioğlu`nun "Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Güvenlik Uygulamaları" başlıklı yazısı ile başlıyor. Terzioğlu, ülkemizde patlayıcı ortamlara yönelik düzenlemelerin kısa bir tarihçesini verdikten sonra mevcut durumu standart ve yönetmeliklerle ortaya koyuyor. Bu kapsamda üretici ve kullanıcılara yönelik uygulamalar, projeler, tesislerde montaj ve ilk kontrolün yanı sıra periyodik muayene, bakımlar ve eğitim hakkında bilgi aktarılıyor.

Elektrik Yüksek Mühendisi M. Kemal Sarı "ATEX Yönetmelikleri ve Türkiye`de Exproof Sektörünün Durumu" başlıklı yazısında; ATEX`in çıkışından başlayarak yapılan değişikliklerle varılan noktayı anlatıyor. Türkiye`deki sorunları; montajdan korsan uygulamalara, onanmış kuruluşlardan denetim sorununa varıncaya kadar çok boyutlu olarak ele alıyor.

Büyük ölçüde patlayıcı ortamlarda çalışan işçilerin örgütlü olduğu Petrol-İş Sendikası`nın İş Güvenliği Uzmanı Ceyhun Gürpınar ile yapılan söyleşi patlayıcı ortamlarda güvenlik sorununa çalışanlar boyutuyla bakıyor. "Kar Hırsı Ancak Denetimle Dengelenir" başlığıyla yer alan söyleşide, kuralların net olarak belirlenmesi ve bunun da etkin olarak denetlenmesi, caydırıcı cezaların verilmesi gerektiğine dikkat çekiliyor. Sendikal örgütlülüğün olduğu yerlerde kazaların daha az olduğunu belirten Gürpınar, sendikalara denetim yetkisi verilmesinin denetimdeki eksikliği bir ölçüde azaltabileceğini ifade ediyor.

EMO ATEX/IECEx Çalışma Grubu Üyesi Murat Yapıcı, "Tehlikeli Alanlarda Elektrik Tesisatı" başlıklı yazısında, ekipman seçiminden, kablo girişleri ve potansiyel eşitlemeye uzanıyor. Yazıda, tehlikeli sahalarda elektrik tesisat projelendirilmesinden önce tesisin tehlikeli saha planı ve sınıflandırmasının belirlenmesi gerektiği vurgulanırken, tesisatları projelendirecek ve yapımında çalışacak uygulamacıların ehliyetli ve bu konuda eğitim almış olması gerektiğinin altını çiziliyor.

Prosense Teknoloji Şirketi`nden Özkan Karataş da dosya çalışmasına "Patlayıcı Gaz Ortamlarında Gaz Dedektörlerinin Seçimi, Montajı, Kullanımı ve Bakımı" yazısıyla katkı koydu. Yazı; patlama üçgeni içerisinde buhar ve gazların özellikleri, davranışları ve algılaması konusundan başlayarak, ölçüm teknolojileri, uygun donanım seçimi, serbest kalan gazın davranışına göre belirlenecek ve alınacak önlemler, sabit gaz algılama sistemlerinin tasarımı ve yerleştirmesi, çevresel koşulların dikkate alınması, kalibrasyon, bakım ve genel yönetim kontrolü olmak üzere teknik ayrıntılarıyla konuyu işliyor.  

Amec Foster Wheeler BİMAŞ Elektrik Mühendisliği Bölüm Müdürü Burak Daşdemir`in, "Patlayıcı Ortamlarda Elektrik Tesislerinin Denetlenmesi" başlıklı yazısında, patlayıcı ortamlarda elektrik tesisat denetimine ilişkin TS EN 60079-17 sayılı "Patlayıcı gaz ortamları-Bölüm 17: Elektrik tesislerinin muayenesi ve bakımı" standardı kapsamında denetim yöntem ve kuralları ile temel kavramlar ele alınıyor. Bu kapsamda dokümantasyon ve kayıtlar, personel yetkinlikleri, muayene süreci, sorumlulukların anlatıldığı yazının sonunda Ex-d-Ex-e, Ex-n, Ex-t ve Ex-dD Koruma Tipleri İçin Muayene Tablolarını da bulacaksınız.

Madencilik Sektöründe Durum

Son yıllarda yaşanan ölümlü faciaların ardından patlayıcı ortamlar denildiğinde ilk akla gelen madencilik sektöründeki durum da dosya kapsamında ayrıca ele alınıyor. Bu kapsamda Maden Mühendisleri Odası 38-43. Dönemler Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Torun ile Maden Mühendisi ve İş Güvenliği Uzmanı M. Coşkun Doğanay`ın "ATEX ve Madencilik Sektörü" değerlendirmesini okuyabilirsiniz. Patlayıcı ortamlara yönelik güvenlik önlemlerine ilişkin TMMOB kapsamında verilen mücadele ve yargı nezdinde alınan olumlu karara rağmen sektörün denetimi konusunda yaratılan başıboşluğu ortaya koyan yazıda, şu uyarı yapılıyor:

"Bu gelişmelerden sonra yaşanacak iş kazalarının adı ‘iş cinayeti` olacak ve sorumluları da her türlü uyarıya kulak tıkayan ve ‘ben yaptım oldu` mantığı ile hareket eden karar vericiler olacaktır."

Madencilik sektöründe patlayıcı ortamlara yönelik önlemler konusundaki gelişmeleri değerlendiren ikinci yazı olarak Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdür Yardımcısı Muharrem Kiraz ile Enerji Yönetimi ve Elektrifikasyon Şube Müdürü Bülent Özgümüş`ün ortaklaşa kaleme aldıkları "Kömür Madenlerinde Güvenli Teçhizat Kullanımı (ATEX Süreci)" yer alıyor. Yazıda mevzuat süreci anlatılırken, ATEX öncesi mevzuata uygun olarak temin edilmiş teçhizat, koruyucu sistem ve cihaz veya akşamların kullanılmaya devam edilebilmesi ekonomik gerekçelerle savunularak, bu yönde düzenleme öneriliyor.

Elektrik Mühendisi Emre Metin`in "IECEx-Kişilerin Belgelendirilmesi ve Yeterlilikler (CoPC ve ISO IEC 17024)" başlıklı yazısı ile dosya konusu tamamlanıyor. Yazıda IECEx sisteminin hedefi, belgelendirme ihtiyacı ve yeterlilik konusu ele alınırken, EMO`daki exproof eğitimine ilişkin taslak olarak hazırlanmış olan eğitim konuları da ayrı bir kutu olarak dergimizde yer alıyor.

"Kamusal Denetim Mekanizmaları Geliştirilmeli"

Dosya dışı yazılar TMMOB Yönetim Kurulu Üyesi Cengiz Göltaş`ın "Meslek Odaları Eğitim-Belgelendirme ve Akreditasyon" konulu yazısı ile başlıyor. Göltaş, EMO`nun A Tipi Muayene Kuruluşu ve Personel Belgelendirme Kuruluşu olma kararlarını almasına giden süreç, yasalar çerçevesinde mühendislerin ve örgütlerinin sorumluluklarını anlatarak, yeni kamusal denetim mekanizmaları geliştirilmesi gerekliliğine dikkat çekiyor.

EMO İzmir Şube Müdürü Barış Aydın`ın, 1 Ekim itibarıyla yürürlüğe giren Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği`nin mesleki alanlarımıza yönelik hükümleri üzerinden yaptığı incelemeyi dergimizde bulabileceksiniz. Asansör uygulama projeleri ve elektrik tesisat projelerinde elektronik mühendislerini dışlayan; baz istasyonlarının da ruhsat alınmadan kurulmasını öngören yönetmeliğe karşı EMO`nun açtığı davanın haberini de dergimizden okuyabilirsiniz.

Enerji Politikalarına Eleştiri

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı tarafından açıklanan Milli Enerji ve Maden Politikası`nı 3 sacayağı üzerinden değerlendiren EMO Enerji Çalışma Grubu Başkanı Nedim Bülent Damar`ın yazısını "Enerji`de ‘Milli` Karmaşa" başlığı altında okuyabilirsiniz.

EMO MİSEM Daimi Komisyon Üyesi İrfan Şenlik, "Güneş Enerjisi Santrallarının Yer Seçimi" başlıklı yazısında güneş enerji sistemleri, yatırım-üretim maliyeti, yer seçimi ve çevresel etkileri ayrıntılı olarak ele alınırken, güneş enerjisiyle ilgili yasal düzenlemeler de tek tek sıralanıyor.  

Dergimizde Çanakkale`de gerçekleştirilen Adalet Kurultayı`nda TMMOB Yönetim Kurulu Üyesi Cengiz Göltaş`ın yaptığı enerji sunumu ile ilgili haber de "Enerji`de Adalet Arayışı" başlığı ile okuyucuya sunuluyor.

Bu yıl üniversite sınavında ÖSYM`nin yaptığı hatalar ve barajı geçmesine karşın birçok öğrencinin tercih yapmaması nedeniyle binlerce kontenjanın boş kalmasıyla bağlantılı olarak yükseköğretime geçiş sisteminde yaşanan sorunları irdeleyen üniversite kontenjan ve yerleştirme verilerini de kapsayan EMO Basın Birimi`nden Bahar Tanrısever`in yazısı "Plansız Kontenjan Artışı Kaos Getirdi" başlığıyla yer alıyor.

 Dergimizde son olarak Elektrik Mühendisliği Dergisi Yayın Kurulu Üyesi Orhan Örücü`nün, başarılarıyla öne çıkan bilim insanlarımızın yaptıkları çalışmalar ve aldıkları ödülleri derlediği "Bilim Dünyamızın Yüz Akları" yazısı yer alıyor.

Her sayımızda yer verdiğimiz elektrik istatistikleri ve elektrik alanında yeni yayımlanan mevzuat listesini bu sayıda da bulacaksınız. Kitap tanıtımlarının ardından dergimiz Tayfun Akgül`ün "Fennikarikatürler" sayfasında yer alan "Bertaraf" temalı karikatürüyle tamamlanıyor. 

Dergimize aşağıdaki bağlantıdan elektronik ortamda ulaşabilirsiniz.

Bağlantılar

www.emo.org.tr/yayinlar/dergi_goster.php?kodu=1114&dergi=1