BASINDAN SEÇTİKLERİMİZ

 
Şırnak`taki TKİ`ye ait maden sahasındaki ocağın rödovans usulüyle bir şirkete devredildiği, kamu kurumlarına bu ocağın kömürlerinin verildiği öğrenildi
 

ŞIRNAK‘ta 7 işçinin canına mal olan iş kazasının yaşandığı kömür ocağının Standart Teknoloji AŞ Kaan İş Makinaları AŞ Acar İnşaat AŞ Kömür İşletmesi Adi Ortaklığı Ticari İşletmesi‘ne ait olduğu ortaya çıktı. Aydınlık‘ın ulaştığı bilgilere göre; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı‘nın 2013 yılında kapatıldığını açıkladığı Türkiye Kömür İşletmeleri‘ne (TKİ) ait maden sahasındaki kömür ocağı, 2017‘de 3 ortaklı şirkete ihale edildi. Ocağın işletme ruhsatının da bu şirkete ait olduğu öğrenildi.

Şırnak ile Cizre arasında, Cudi Dağı eteklerindeki kömür ocakları bölgesinde bulunan açık kömür ocağında, önceki gün 15.00 sıralarında göçük meydana geldi. Şırnak Cumhuriyet Başsavcılığından dün konuya ilişkin açıklama yapıldı. Cizre Karayolu üzerinde bulunan 1 nolu kömür ocağında dün meydana gelen göçükte 7 işçinin hayatını kaybettiği, 1 işçinin de yoğun bakımda tedavisinin sürdüğü belirtilen açıklamada göçükle ilgili soruşturma başlatıldığı kaydedildi.

3 KİŞİ GÖZALTINDA

Açıklamada, 3 kişinin gözaltına alındığı belirtilerek "Cumhuriyet Savcısı ve 3 kişilik bilirkişi heyeti ile olay mahallinde yapılan ilk incelemede, herhangi bir kaçak kömür üretimine rastlanmadığı ancak söz konusu yüklenici firmanın üretime hazırlık çalışmaları kapsamında faaliyetler icra ettiği tespit edilmiştir" denildi. Başsavcılık açıklamasında, işçilerin otopsi işlemlerinin tamamlandığı ve cenazelerin ailelerine teslim edildiği de belirtilerek, "Olaya ilişkin alt yüklenici firma sahibi ile 2 çalışan gözaltına alınmış olup, bilirkişi raporu kapsamında meydana gelen olayda ihmali ve kusuru bulunan diğer kişiler hakkında işlem tesis edilecektir" ifadeleri kullanıldı.

ÇALIŞMA RUHSATI

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı‘ndan yapılan açıklamada, kazanın olduğu madenin ruhsatsız ve kaçak olduğu belirtildi. Bakanlıktan yapılan açıklamada şöyle denildi: "Şırnak‘ta meydana gelen kazanın olduğu maden sahası, işletme ve iş güvenliği riski barındırdığı için MİGEM tarafından 2013 yılında faaliyete durdurulmuş bir sahadır. Kazanın

meydana geldiği saha için MİGEM tarafından verilmiş çalışma ruhsatı söz konusu değildir. Yapılan işlem kaçak işlemdir."

Ancak edinilen bilgilere göre 2013‘te kapatılan maden ocağı 2017 ilkbaharında rödovans usulüyle ihale edilerek Standart AŞ, Acar AŞ ile Kaan AŞ adlarındaki 3 firmanın kurduğu adi ortaklık şirketine verildi. Bölgedeki kaynaklar, ocakta, kapatıldığı 2013 yılından beri üretim yapıldığına ilişkin bilgi verirken Maden Mühendisleri Odası Başkanı Ayhan Yüksel, 1 Mayıs 2017‘de ocağa maden mühendisi atandığını belirtti.

ÜRETİM TAM GAZ

Yine bölgeden edinilen bilgilere göre; kaçak olarak tanımlanan bu ocaklarda üretilen kömürler TKİ‘nin kantarından geçirilip çevrede bulunan işyerlerinde ve illerde yakıt olarak kullanılıyordu. Kamu kurumlarının da bu kömürleri kullandığı ileri sürüldü. Yüksel, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, "Enerji Bakanlığının, yaşanan iş kazasını, ‘kaçak ocakta‘ meydana geldi diye tanımlaması ocakta 2013 yılında yapılan denetim sonucundaki kapatma kararına dayanmaktadır. Ancak, başta bu ocak olmak üzere üretim faaliyetleri durdurulan ocakların kaçak olarak üretime devam etmesi kamu yöneticilerinin sorumluluğunu ortadan kaldırmamaktadır" dedi. Yüksel, şunları kaydetti: "MİGEM tarafından faaliyeti durdurulan ruhsat sahasının TKİ tarafından ihale edilmesi Bakanlığın iki kurumu arasındaki iletişim eksikliğinin ne seviyeye geldiğini ortaya koyarken; maden işyerlerinde denetimin yapıldığı / yapılacağı iddiasında bulunmak inandırıcı olmaktan uzaktır. Bu nedenle Bakanlığın ve ilgili Genel Müdürlüğünün sorumluluktan kaçarak bu işyerinin kaçak olduğunu ifade etmeleri kabul edilebilir değildir. Neoliberal politikalar nedeniyle başta madencilik olmak üzere tüm sektörlerde yaşama geçirilen özelleştirme, taşeronlaştırma, esnekleştirme, kuralsızlaştırma ve denetimsizleştirme politikalarından vazgeçilerek bilimin ve tekniğin ışığında insan odaklı ve kamu yararına madencilik yapılmalıdır.

Mevzuat; üniversitelerin, meslek odalarının, sendikaların ve sektör temsilcilerinin ortak çalışmaları ile yeniden düzenlenmelidir. Aksi takdirde ölümler yaşanmaya devam edecektir."

DİNLENİRKEN BİR KAMYON TOPRAK ÇÖKTÜ

AYDINLIK, iş kazasının meydana geldiği bölgedeki yerel kaynaklara ulaştı. Bölgedeki başka ocakta çalışan ve kazanın olduğu bölgeye giden kepçe operatörü tarafından aktarılan bilgilere göre kazanın olduğu kömür ocağı açık işletme yöntemi ile üretim yapıyor. Mağrur ailesinin işlettiği ileri sürülen ocakta çalışan 8 işçinin, ocağın ortasında gölet şeklinde bulunan su birikintisini azaltmak için kullanılan dinamoların olduğu bölgede dinlenirken aniden yaşanan heyelan nedeniyle toprak altında kaldığı belirtildi. Arama kurtarma çalışmalarına katılan bir itfaiye eri de bu bilgileri doğruladı. İsminin yazılmasını istemeyen itfaiye eri, olay yerine gittiklerinde göçük altında kalan 5 kişinin iş arkadaşları ve bölgedeki vatandaşların yardımı ile toprak altından çıkarıldığını söyledi. Daha sonra Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ekibinin diğer yaralı ve cesetleri çıkardığını ifade eden itfaiye eri, bir kamyon kadar toprağın dinleme sırasında işçilerin üzerine göçtüğünü aktardı.

BOŞALTILMIŞ KÖYLERDEN ÖLÜM KUYULARINA

Şırnak‘ta meydana gelen maden sahasında 2014 yılında yaşanan bir iş kazası sonrası TMMOB İnceleme Heyeti, bölgede incelemelerde bulunmuştu. Buna göre; önceki gün kazanın meydana geldiği maden sahasının Türkiye Kömür İşletmeleri‘ne ait olan ruhsat hukuku rödovans (kiralama) karşılığı Şırnak Valiliğine devredildi. Valilik, yine rodövans karşılığı özel bir firmaya, firma da alt taşeronlara vererek üretim yapıldı. Burada üretilen kömür, sanayide kullanılırken, sosyal yardımlaşma vakfı tarafından da ısınma amaçlı dağıtıldı. Söz konusu sahadaki ocaklar, daha sonra, işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin yetersizliği nedeniyle Bakanlık tarafından kapatıldı. Ancak bölgede yaşanan işsizlik ve yoksulluk nedeniyle, yöredeki gençler çok düşük ücretler karşılığında ilkel koşullarda kaçak işletilen ocaklarda çalışmaya devam etti.

ÇOCUK İŞÇİ ÇALIŞIYORDU

Kazanın olduğu kömür ocağında çocuk işçi çalıştırıldığı ortaya çıktı. Yerel kaynaklardan edinilen bilgiye göre yaralı olarak hastaneye kaldırılan Doğan Kabak‘ın 15-16 yaşlarında olduğu ileri sürüldü. Öte yandan hayatını kaybedenlerin isimleri de netleşti. İsimler şöyle: Yılmaz Mağrur, Mesut Mağrur, Yüksel Uğur, Mehmet İzer, Sekvan Üstün, Vedat Özden, Abdullah Kayaş.

4 YILDA 18 İŞÇİ ÖLDÜ

Bölgedeki kömür ocaklarının, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı‘nca 2013 yılında kapatıldığı, Şırnak Valiliği‘nin de 2014 yılında çıkardığı genelgeyle, güvenlik önlemleri yetersiz olduğundan bölgede kömür çıkarılmasını yasakladığı ortaya çıktı. Bu kararlara rağmen faaliyetlerini sürdüren kömür ocaklarında son 4 yılda meydana gelen kaza ve göçüklerde toplam 18 işçi öldü, 11 işçi yaralandı.

(aydinlik.com.tr; 19.10.2017)

Bağlantılar

www.aydinlik.com.tr/kacak-komur-tki-nin-kantarindan-gecti-emek-ekim-2017-1