Konutlar için elektrik fiyatları Eylül ayından itibaren yüzde 9, sanayi kullanıcıları için de yüzde 14 artırıldı…

Elektrik fiyatları 1 Ağustos zammının ardından 1 Eylül itibarıyla yeniden artırıldı. EPDK`nın dünkü Resmi Gazete`nin mükerrer sayısında yayımladığı tarife tablolarına göre konut kullanıcıları için elektrik fiyat artışı yüzde 9 olurken, sanayi abonelerine yüzde 14 oranında zam yapıldı. Yapılan yeni zamla asgari 230 kilovatsaatlik tüketim üzerinden 4 kişilik bir ailenin aylık elektrik faturası 116 liradan 126 liraya çıktı. Böylece geçen yıla göre toplamda yüzde 33`e ulaşan zam oranıyla 4 kişilik bir aile aynı elektrik tüketimi için 31 lira daha fazla ödemek zorunda kalacak. Sanayi, ticarethane ve tarımsal sulama abonelerine yapılan zam oranı ise yılbaşından itibaren yüzde 44‘ü aştı. Böylece krizin faturası yine vatandaşa çıktı.

Ülkemizde uygulanan ekonomi politikaları ve enerji alanındaki dışa bağımlılık nedeniyle döviz kur artışları ve enflasyon artışıyla başlayan ekonomik kriz, enerji fiyatlarını tırmandırıyor. Daha geçen ay elektrik fiyatlarına yüksek oranlı zam yapılmışken, 1 Eylül itibarıyla yeniden zamlar geldi.

Resmi Gazete`nin dünkü mükerrer sayısında EPDK`nın yayımladığı tarife tablolarına göre 1 Eylül 2018`den itibaren geçerli olan yüksek zamlar; çıplak enerji bedeli ve perakende hizmet bedelini kapsayan perakende enerji bedellerine yapılan yüksek zamlardan kaynaklandı. Perakende enerji bedelleri; 1 Ağustos 2018`den açıklanan tarifeye göre 1 Eylül 2018 itibarıyla yüzde 13.26 ile yüzde 20.67 arasında değişen oranlarda artırıldı. Kayıp ve kaçak, iletim hizmeti ve dağıtım hizmeti bedellerini içeren dağıtım kalemine ise yüzde 0.05`lik cüzi bir artış uygulandı.

Yeni zamlarla birlikte faturalara yansıtılan elektrik fiyatları kilovatsaat başına; ticarethanelerde 48.37, aydınlatmada 44.87, konutlarda 44.01, tarımsal sulamada 42.57, sanayide 41.96, genel aydınlatmada 39.52, şehit aileleri ve muharip malul gazilerde 21.07 kuruşa çıktı. Geçen yıl sonuna göre bakıldığında; fon ve vergi kesintileri hariç olan bu fiyat düzeyleriyle her 100 kilovat saat tüketim için sanayi kullanıcılarından 12.89 lira, ticarethanelerden 14.9 lira, meskenlerden 10.83 lira, şehit aileleri ve muharip malul gazilerden 5.12 lira, tarımsal sulama abonelerinden 13.12 lira, aydınlatma giderleri için kamu bütçesinden 13.72 lira, genel aydınlatma için de 8.38 lira daha fazla tahsilat yapılacak.

Bir evdeki asgari tüketim üzerinden 4 kişilik bir ailenin 230 kilovat saat elektrik harcadığı dikkate alındığında, fon ve vergi kesintileri de eklendiğinde konutların aylık faturası 126 liraya çıkacak. Geçen ay yapılan zamla aynı faturanın 115 lira olduğu göz önüne alınırsa, 1 ay içinde gelen zam 10 lirayı bulmuş oluyor. Geçen yıla göre ise konutların elektrik faturalarındaki artış 31 TL`ye ulaştı.

Elektrik fiyatlarında ardı ardına yapılan yüksek oranlı zamlar bir kısır döngüye girildiğinin işaretidir. Çünkü elektrik fiyatlarındaki artış ekonomi içerisinde tüm ürünlerin fiyatlarında artış anlamına gelmektedir. Ekonomi yönetiminde yaşanan kriz, elektrik fiyatlarındaki artışın devam edeceğini göstermektedir. Elektrik fiyatlarındaki can yakıcı artışları durdurmak için kısa vadede önlemler alınması zorunludur. Bunun için kar esaslı piyasa politikaları yerine ülkemiz kaynaklarının en iyi şekilde değerlendirileceği ve farklı elektrik üretim kaynaklarının birbirlerinin maliyetlerini sübvanse edecek biçimde fiyatlandırılmasını sağlayacak yeni bir düzene geçilmesi gerekmektedir. Bu ise ancak ve ancak kamu yararının esas alan siyasi ve ticari müdahalelerden uzak kamusal bir yapı oluşturulmasını gerektirmektedir.

Zaten enflasyon yüksekliği nedeniyle sıkıntı yaşanırken, elektrik fiyatlarına yapılan zammın dalga etkisi yaratacağı göz ardı edilemez. Enerji hakkı, halkın yaşamsal ihtiyaçları için kaçınılmazdır. Bu sebeple, elektrik hizmetinin kamusal bir anlayışla sunulmasını, bu çerçevede elektrik fiyatlarının da günübirlik çıkarlar ve piyasadaki etkin lobilerin taleplerine göre değil, kamu yararı gözetilerek belirlenmesini talep ediyoruz.

İthal kaynağa dayalı elektrik üretim politikaları adım adım terk edilmeden; serbestleştirme ve özelleştirmelerden vazgeçilmeden; yenilenebilir kaynaklara dayalı elektrik üretim altyapısı geliştirilmeden; toplum çıkarlarını esas alan kamusal planlamaya dayalı kurumsal üretim, iletim, dağıtım politikaları uygulanmadan ülke ve toplum aleyhine politika ve zamların süreceği gerçeği göz ardı edilmemelidir.

01.09.2018

İlhan METİN 

TMMOB

Elektrik Mühendisleri Odası

Antalya Şubesi Yönetim Kurulu Başkan