HABER

 
EMO Ankara Şubesi Lokali’nde her ayın son Perşembe günü düzenlenen “Lokal Söyleşileri” etkinliği kapsamında; TMMOB ve EMO eski Başkanlarından Teoman Alptürk tarafından “80 Sonrası EMO” başlıklı söyleşi 28 Şubat 2019 Perşembe günü EMO Lokali’nde düzenlendi.
 

Söyleyişin açılışında konuşan EMO Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Ömürhan Soysal şöyle konuştu; "Hepiniz hoş geldiniz. Bu dönem Lokal Söyleşilerinin 10.`sunu gerçekleştiriyoruz. Bir önceki söyleşimiz biliyorsunuz EMO Ankara Şubesinin 42. Kuruluş yıl dönümüydü. Bu etkinlikte EMO Ankara Şubesi`nin serüveninin 1977 yılında başladığını konuşmuştuk. Şube Kurucu Heyeti`nde yer alan Prof.Dr.Haluk Tosun ve Esen Ergin geçen ayki konuğuydu. Bu iki değerli konuğumuz EMO Ankara Şubesi`nin 42 yıllık serüveninin bir kısmını anlatmıştı. 80 sonrası bölümü yarım bırakmıştık. 80 sonrası dönemi TMMOB ve EMO`nun başkanlığını yapan Teoman Alptürk bize anlatacak. EMO Ankara Şubesi Kurucu Heyeti`nde yer alan Vehbi Yılmaz bu hafta içinde vefat etti. Bu vesileyle kendisini tekrar anmış olalım. Işıklar içinde uyusun. EMO örgütlülüğüne katkılarından dolayı kendisine teşekkür ederiz. EMO Ankara Şubesi ve EMO`nun 80 sonrası dönemde faaliyet içinde yer almış , o dönemlerde yöneticilik yapmış kıymetli büyüğümüz Teoman Alptürk 80 sonrası EMO`nun toplumsal mücadele içindeki yerini bütünlükçü bir şekilde anlatacak. Kendisine teşekkür ediyoruz."

Ömürhan Soysal`ın açılış konuşmasının ardından söz alan TMMOB ve EMO eski Başkanlarından Teoman Alptürk de konuşmasında şunları söyledi; " Merhabalar. Aramızda TMMOB eski Genel Sekreteri İsmail Kulaksızoğlu da var, onu bugün görmekten çok mutluyum. Yıllardır görmediğim sınıf arkadaşım Yavuz var onları görmekle çok mutlu oldum. Eski bir Oda çalışanımız Metin de burada. Uzun yıllar birlikte çalışmıştık. Arkadaşlar şöyle başlayayım. Ben 1971 Nisan`ında işe başlamak üzere Ankara`ya geldim. Bütün öğrencilik hayatım İstanbul`da geçmişti. O dönemde bir sıkıntım olduğu zaman ilk koştuğum yer Oda olmuştu. O zaman Oda`nın çalışanlarının başında Erdoğan Bey vardı. Bütün derdimi gidip ona anlatırdım. Öyle başladık sonra TEK`te çalışmaya başlayınca Necatibey`deki işletmeler binasında göreve başladım. Benim çalıştığım bölüm koordinasyon ve yönetme bölümüydü. O birim elektrik konusunda ve enerji konusunda ne oluyorsa hepsini bilirdi. Ben de onları öğrendiğim arkadaşlarımla paylaşmaya başladım. Yavaş yavaş kendimi buraya ait hissetmeye başladım. Bir taraftan da örgütlü olmak gerekliliğine inanıyorum. Bana görev vermeye başladılar. Komisyonlardan itibaren burada çalışmaya başladım. Çok çeşitli politik renkler vardı Zaman zaman Komisyonlarda ve Küçük Kurul`da yer aldım. Küçük Kurul`da kimler vardı? ODTÜ`den Nazif Hocam vardı. Oda`da çalışacak kimseleri ve Genel Kurul`a katılacak kişileri bu Küçük Kurul seçerdi. Güney Gönenç, Kemal İnan, Haluk Tosun, Cemil Arıkan, Kaya Yazgan, Yurdakul Ceyhun, Tolga Yarman, daha sonra TEK Genel Müdürü olan Gültekin Türkoğlu bu kurulda yer alıyordu. Onlarla birlikte Oda`ya teklif edildim. Komisyonlarda daha sonra Yönetim Kurulu`nda görev alacağımdan dolayı önce Küçük Kurul`a girmek lazımdı. Önce sınavdan geçmek gerekiyordu. Yeni girecek arkadaşlar bu kurulda ortaya çıkar ve kurul üyeleri tarafından ‘senin Odaya ne faydan olacak, dünya görüşün nedir?" denilerek sıkı bir sınavdan geçirilirdi. O zaman bu sınavı başarıyla atlattım. 80`e kadar bir çok arkadaşımın ismini özellikle söylemek zorundayım, onlarla çalıştım çünkü. Buraya ilk geldiğim zaman Metin Oruç Beştepe, Özdoğan Gündüz, Ahmet Varol, Aybars Sungan, Lütfü Akkan, Halil Eker, Niyazi Taşkan, Abdülkadir Kahraman, Esen Ergin, Bekir Özgirgin, Mahmut Kurtulmaz, Nurşah Koşar, Ahmet Albayrak, Müjdat Savran, Metin Tütün, Sırrı Erkan, Necati İpek, Özcan Okumuş, Nejla Akat, Arif Künar vardı."

"70`li yıllardan itibaren mühendisler ve mimarlar arasında kıpırdanma olmuştu"

 70`li yıllardan itibaren mühendisler ve mimarlar arasında kıpırdanma olduğunu belirten Teoman Alptürk şöyle konuştu; "Bu yıllarda mühendislerin tercihleri değişti. Demokrasiden, devrimden yana halkın hizmetinde olan mühendislerden yana bir grup çalışmaya başladı. Bunların başında Teoman Öztürk vardı. Bizim Oda`dan da Metin Oruç Beştepe, Özdoğan Gündüz, Halil Eker, Ahmet Altay Varol o gruplarda yer aldılar. 73 yılında da TMMOB tamamen değişti ve Teoman Öztürk başkanlığında TMMOB ve Odalar büyük ölçüde devrimcilerin yönetimine girdi.

EMO`da Enerji Komisyonu`na katkı ve emek vermek suretiyle yavaş yavaş bu komisyonda kendimi hissettirmeye başladım. Bir gün Ankara Radyosu`ndan Oda`yı aradılar ve ‘birisi her sabah gelecek saat 7`de enerjiyi anlatacak var mısınız buna` dediler. Enerji Komisyonu`nda olduğum için bana teklif edildi. Bir seneden fazla radyoya gidip geldim. Saat 7`de enerjiyle ilgili bir şeyler anlatmaya çalıştım, sorular gelince onlara da cevap verirdim. Bu şekilde devam ederken bir gün Teoman Öztürk Oda`yı aradı dedi ki ‘Teoman Alptürk Trabzon`a enerji konusunda konuşma yapmaya gidecek.` Toplum önünde daha önce hiç konuşmamıştım. Görev görevdir denilerek Oda yönetimi  de ‘gideceksin` deyince Oda ve TMMOB adına enerji konusunu anlatacağım, ne kadar rapor kitap varsa toplayıp Trabzon`a gittim. ‘Toplantıya kaç kişi gelir?` diye sordum dediler ki ‘salon 600 kişilik ama aşar.` Salon hınca hınç doluydu. Ne kadar kitap varsa masanın üzerine yığdım. Bana ayrılan süre 30 dakika ile 45 dakika arasında sınırlanmışken 1,5 saat konuşmuşum. Benim Oda hayatımda ilk en önemli olay bu Trabzon`daki faaliyetimizdir.

Teoman Öztürk 73`te yönetime geldikten sonra bizden Metin Oruç, Lütfü Akkan, Ahmet Varol TMMOB çalışmalarında hep yer aldılar. 80`e kadar bir kere EMO Ankara Şubesi Başkanlığı yaptım. 80`e geldiğimizde 70`ten gelen sıkıntılar büyük olduğunu gördük. Ben 60 ihtilalini, arkasından 71 muhtırasını yaşadım arkasından 80 darbesini yaşadım arkasından şimdi hâlâ yaşıyoruz…Darbe oldu. Her yeri kapattılar. Bir gün Teoman Öztürk meydanda kalabilen birkaç arkadaşı toplantıya çağırdı. Darbeden sonra Dernekler, Odaların hepsi kapalı. Bizim Oda`dan ben, Bülent Damar, Yavuz Önen, Bülent Tanık, Murat Gümrükçüoğlu birkaç arkadaş Kuğulu Park`ta bir araya geldik. TMMOB yakında açılacak ve Başkan seçilecek. Teoman Öztürk 80`in sonuna doğru görevini bırakmıştı. Kaya Güvenç vardı onu da unutmayalım. Bülent Tanık`ın başkan olmasını kararlaştırdık. 1981-82 döneminde Bülent Tanık TMMOB Başkanı oldu. Bizim Oda`dan ben 2. Başkan oldum. Lütfü Akkan da Denetleme Kurulu`nda yer aldı. Organların seçimine yetebilecek kadar katılım ile Genel Kurul yapıldı. O seçimi kazasız belasız yaptık. Bizim Oda`da en son Başkan Bülent Damar`dı. Bizim Oda`nın da seçimleri yapıldı ben Oda başkanı oldum. O günlerde kimler yardımcı oldu? Kaya Bozoklar, Nagahan Bakan, Eyüp Akpınar, Ömer Sakalsız, Asım Rasan, Birol Yılmaz, Ufuk Ataç, Ali Nihat, Ali Yiğit, Haşim Aydıncak, Cumhur Demirkan, Nesip Yahşi, Adnan Bilsel, Yakup Akyol, Süleyman Özkul, Neşe Ülker, Ramazan Pektaş, Kemal Ulusaler, Turan Pazarlı gibi arkadaşlar o dönemi birlikte götürmeye çalıştığımız arkadaşlarımız oldular. Bu arada Şubelerde de bir çok arkadaşım vardı.

Bülent Tanık`ın ilk dönemi başladı. Para yoktu örgütte, insan da yoktu. Biz burayı restoran yapalım da biraz para kazanıp çalışanların maaşını ödeyelim dedik. TMMOB`ye gidiyoruz orada da ne asansör çalışıyor ne kalorifer çalışıyor. Böyle bir ortamda çalışmaya başladık. 3 ay sonra Bülent Tanık cezaevine girdi. 19 Eylül`de mühendislerin direnişi olmuştu onun mahkeme sonucunda hapse girdi. Bu moralimizi oldukça bozdu. Örgütün kapatılması söz konusu. Bülent`in tabiri ‘kanunun iptali memalikin hazineye devri`. TMMOB`nin kimliğini tekrar anlatmak için çeşitli görüşmeler yaptık. Turgut Özal o zaman Başbakan Yardımcısıydı. Bize pek isteyerek olmasa da randevu verdi fakat bir nedenle yurt dışına gitti. Bir başka Başbakan Yardımcısı ile görüştük. Sekreterine ‘kızım 15 dakika sonra arkadaşlar çıkacaklar. Ne istiyorsunuz?` dedi. 15 dakikada ne anlatabilirsiniz ki! ‘Siz nükleer santrala bile karşı çıkıyorsunuz` dedi. Ben de ‘izin verin anlatayım` dedim. Bunun üzerine anlatmaya başladık. O arada dikkat ediyorum telefonu aldı ‘kızım ben söylemeden kimse gelmesin` dedi . Bunun üzerinden 4 saat geçti ve sonunda dedi ki ‘biz sizi tanımıyoruz`. ‘Tanımıyorsunuz ama kapatıyorsunuz` dedik. Muhtemelen o toplantı işimize yaradı. Kapatılmadık, kapatılmadık ama budandık.

Anayasa değişikliği oldu. Anayasa`da kurulma nedenimiz bir takım şeyler değiştirilerek kamuda çalışan mühendislerin Odalara üyeliği yasaklandı. Kısa sürdü sonra serbest bırakıldı. Bir taraftan üyeleri budarken bir taraftan da para kaynaklarımızı kıstılar. Vize uygulamalarını, kontrolleri o zaman için kaldırdılar. TMMOB Başkanı yurt dışına gidecekse İmar ve İskân Bakanlığı`ndan izin alacak hükmü getirmişlerdi. Bütün bunlar örgütü olumsuz etkiledi. Türkiye`de mühendis ve mimar ve teknik elemanların örgütlenmesinin önünde ne kadar engel varsa çıkardılar. Çünkü biz onların istediği gibi davranmıyoruz. Mühendislik mimarlık etiği neyse onu doğru olarak söylüyoruz. Bizim yaptığımız çalışmaların bir çoğu onların çekmecelerinde gizlice bakıyorlar.

Sadece serbest çalışanlardan aldığınız SMM belgesine dayalı mali yapı bu Odayı götürmeye yetmez. Düşünün dergi çıkartamıyorsunuz. Öbür taraftan Oda`da bir şeyler yapmak gerekiyor. 84 yılında Odanın kuruluşunun 30. yılını kutlayacağız ama neyle kutlayacağız?! O kutlamayı para kaynağına çevirmek gibi düşüncemiz oldu. O zamanki TEK Genel Müdürü Ayhan Erhan vardı. Beni her gördüğündü ‘Oda Başkanım` diye önünü iliklerdi. Kendisiyle görüştüm ‘üyemizsiniz durumumuz bu, bize yardım edin` dedik. ‘Dergi çıkartın bir de sergi yapın, bütün şirketlere söyleyeceğim` dedi. Birlikte tek tek liste yaptık, herkesten de parayı topladım. O zamanın parasıyla 6-7 milyon lira topladım. Oda`nın tarihinde görmediği bir para. 30. Yılı kutlamayı Ankara Oteli`nde yapalım dedik. Bizim daha kalıcı bir şeyler yapmamız gerekiyor. Bir sürü şey yaptık. Elektrik mühendis üyelerimiz bize yardımcı oldular. Bugün Oda`nın kullanmakta olduğu amblemi bir yarışma ile belirledik. Necla Aka, Bülent Tanık iki sanatçı arkadaşla bugünkü amblemi seçti. Bunu ilân ettik, epey ilgi gördü.

O dönem parasal sıkıntımız büyük bir tek İzmir Şubemizde para vardı. Yönetim Kurulu kararıyla hesaba el koyma kararı aldık. Yetkili aldım, İzmir`e Odaya gittim. ‘Ya buradan şu miktar parayı merkeze aktaracaksınız merkezde şuralarda kullanacak yoksa ben bu paraya el koyacağım` dedi. Çok sevdiğim arkadaşım güldü ve veremeyiz dedi. ‘Bakın ben gidiyorum el koyacağım` dedim. Şimdi bir kısmını alacağım sonra hepsini çeker giderim dedim bunun üzerine ‘yönetim kurulu kararımız var veremeyiz` dediler. Sanki Şube Yönetim Kurulu Merkez yönetim kurulunun üzerinde. Bankaya gittim yetkilendirildiğim kağıdı verdim hesap işlemlerine kapattım. Odaya tekrar döndüm ‘hesabınız kapalı deneyin para çekemezsiniz` dedim. Sonra ihtiyacımız kadar parayı alıp Ankara`ya döndüm. Bu da örgütsüzlüğün anlamsızlığın bir örneği. Bugün gene böyle bir şey yaşanıyorsa böyle yapılabilir. Olması gereken bana göre esas hükmü şahsiyet TMMOB`nin. Yasa TMMOB`nin. TMMOB`nin kurduğu Odalar.

Benim mottom vardı, solun her rengi bizim Oda`da görev alabilir. Ankara Şubesi`ni bir kere sağcılara kaptırdık. Bu çok hoş değil. O döneme göre Oda`nın koruması ve demokrasinin kalesi olarak tutması çok önemli bir şeydir. O dönem görev alan arkadaşlara çok teşekkür ediyorum. Sonuç itibariyle örgüt bu güne kadar geldi. En çok sorulan sorulardan biri şudur ‘senin aldığın dönem mi zordu bu dönem mi?` O dönem zordu bizi silebilirlerdi ama bu dönem bin beter. Bu dönem demokrasinin neredeyse sıfırlandığı bir dönemde Odaların üzerine çok önemli görevler düşüyor. Sonuç itibariyle 70`li yılların başından beri demokrasiyi gayet güzel temsil etmiş. Teoman Öztürk‘ten bu yana rüştünü ispat etmiş bir kurumumuz. Ama bunun şu ya da bu şekilde çeşitli renklerin ayrışmasını ben düşünemiyorum. Buraları canımız gibi korumak durumundayız. Toplum öylesine korkutuldu ki kimsenin kılı kıpırdamıyor. Bugünkü arkadaşlardan ricam Gültekin Türkoğlu`nu buraya getirelim anlatsın. Ne yazık ki sağlık durumu elvermiyor bulamadılar kendisini. Birbirimizi yargılarken insaflı olacağız arkadaşlar. Ben tesadüfen TMMOB Başkanı oldum ama kendi düşündüğümden daha iyi çalıştık. Bugün bir takım insanların ağzından o dönemin yok sayıldığını duyuyorum. Nietzsche "gelecek için bir şeyler yapmaya çalışıyor insan geçmişi yargılama hakkı vardır" demiş. Buraların devrimci yurt sever mühendislerin örgütü olmasına devam etmeliyiz. Ben bu yaşta verdiğiniz her görevi yaparım. Türkiye`deki insanların rahat ve huzur içinde yaşaması içinde birlikte çalışalım. Ne yazık ki ülkede sıkıntılı bir yapı var. Bunu ister dinle deyin ister başka bir şey deyin bunla sağlıyorlar. 80 sonrası benimle birlikte görev yapan arkadaşlarım, Haşim Burada, Ali, Nihat burada onlara çok teşekkür ederim. Ahmet Ağabeyi, Lütfü Ağabeyi, Halil Eker`i, Vehbi, Yüksel Leventoğlu`nu , Haldun Büyükdoru`yu hepsini saygıyla anıyorum, nur içinde yatsınlar.

Her zaman Odamın yanındayım, bana görev düşerse yaparım. O zaman dergiler basılı gelirdi onları sırtıma alıp yukarı çıkardığım çok olmuştur. Görev verildiğinde yaparım denildiğinde bunu kastediyorum. Hepinizi seviyorum, sağ olun."

Fotoğraflar