HABER

 
Nükleer Karşıtı Platform (NKP) bileşenleri, 13 Ekim 2018`de Mersin’de buluştu. Etkinlikte; Ülkemizde kurulması planlanan nükleer santrallar, nükleer silahlanma yarışı, enerji politikaları masaya yatırıldı. Nükleer karşıtı dayanışmanın artırılması, santralların faaliyetlerinin durdurulması ve nükleer silahların kaldırılması için mücadele vurgusu yapıldı. Etkinlik çalışmaları bir sonuç bildirgesi ile ilan edilirken, NKP Kongresi yapılması kararı alındı.
 

Elektrik Mühendisleri Odası`nın (EMO) 2006 tarihinden beri sekretaryasını yürüttüğü NKP`nin "Nükleer Tehlikeye Karşı Mersin Buluşması" adı ile düzenlediği etkinlik, Mersin Mezitli Belediyesi Yeni Hizmet Binası Konferans Salonu`nda, saat 10.00`da başladı. Milletvekilleri, belediye başkanları, bilim insanları, uzmanlar, sektör temsilcileri, sendika, meslek örgütü temsilcileri ve gönüllü kuruluşlar ile nükleer karşıtlarının katılım sağladığı etkinlik; Dünyada ve Türkiye`de nükleer enerji ve nükleer silah politikaları ele alındı. Nükleer santralların yol açacağı büyük tehlike; enerji, iktisadi, sağlık ve hukuksal açıdan değerlendirildi.

Etkinliğin açılışında, Mersin NKP Dönem Sözcüsü Emre Üresin ve NKP İstanbul Temsilcisi Erhan Karaçay söz alarak katılımcıları selamladı. Açılışta sırası ile Mezitli Belediye Başkanı Neşet Tarhan, Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Hüda Kaya ve CHP Milletvekili Alpay Antmen birer konuşma yaptı.   

Mezitli Belediye Başkanı Neşet Tarhan, NKP Buluşması`nın Mezitli`de düzenleniyor olmasından duyduğu mutluluğu dile getirerek başladığı konuşmasında, 2015 yılında dünya liderlerinin Birleşmiş Milletler (BM) Sürdürülebilir Kalkınma planını; yoksulluğun yok edilmesi ve refahın eşit paylaşımı için kabul ettiklerine temas etti. Kalkınma planı ile 2030 yılına kadar dünyada yoksulluğun tüm boyutları ile ortadan kaldırılması ve insanlığın ortak refahının sağlanması ve sürdürülebilir kalkınma hedeflendiğini hatırlattı. Kalkınma planının 7. Maddesi`ne dikkat çeken Tarhan, erişilebilir ve temiz enerjinin önemini vurguladı. Mersin`de nükleer santral istemediklerini kaydetti.   

HDP İstanbul Milletvekili Hüda Kaya`da, ülkede kurulması planlanan nükleer santrallara yönelik NKP tarafından düzenlenen etkinliğin, nükleer karşıtı dayanışmayı arttıracağını ifade etti. Etkinliğin; ülke, insanlık ve gelecek adına çok değerli bir adım olduğunu söyledi.   Kaya "Hükümet halkın yararından çok küresel sermayenin çıkarlarına yönelik adımlar atıyor. Sahte enerji krizleri yaratarak, ihtiyaç artışı varmış gibi gösteriyor. Ülkemizin nükleer santrallara ihtiyacı yok" dedi.   

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Mersin Milletvekili Alpay Antmen`de, Mersin halkının nükleer santral istemediğini belirterek, "Nükleer santralları çalıştırmayacağız" diye konuştu.  Etkinliğin, nükleer santrallar konusunda mücadelenin büyütülmesi ve önümüzdeki dönem yapılması gereken çalışmaların konuşulması açısından taşıdığı öneme dikkat çekti.  

Yapılan açılış konuşmalarının ardından etkinlikte divan oluşturuldu. Divan için yapılan oylama sonucunda; TTB Temsilcisi Prof.Dr. Aytuğ Atıcı Divan Başkanı seçilirken; KESK Temsilcisi Elif Çuhadar ve TTB Temsilcisi Mersin NKP Dönem Sözcüsü Emre Üresin Divan üyesi görevini yürüttü.

Etkinlik, TMMOB Temsilcisi Ufuk Ataç, TTB Temsilcisi Bülent Nazım Yılmaz, DİSK Temsilcisi Tayfun Görgün ve NKP Mersin Temsilcisi Emre Üresin konuşmaları ile devam etti. Konuşmacılar, hükümetin nükleer santral ısrarının Ülkemizi adım adım felakete sürüklediğini vurguladılar. Örgütlü mücadelenin önemine dikkat çektiler.  

Sonuç Bildirgesi Komisyonu`nun oluşturulduğu etkinlikte; KESK Temsilcisi Elif Çuhadar, Osman Koçak, Hayrettin Kılıç, Zeki Karataş Komisyon Üyesi olarak belirlendi.

Yerel NKP Bileşenlerinden, Mersin NKP Temsilcisi Ful Uğurhan ve Sinop NKP Temsilcisi Mine Batur`un sunumları ile devam eden etkinlikte, Yerel Temsilciler; Mersin ve Sinop`ta nükleer santrallar konusunda yapılan çalışmalara ilişkin bilgi aktardılar.       

Etkinlik, "Enerji Politikaları, Nükleer Silahlanma, Sağlık, İktisat, Hukuk" başlığı altında düzenlenen Oturum ile devam etti. Oturum Kapsamında; Enerji Politikaları konusunda EMO Yönetim Kurulu Gazi İpek, Nükleer silahlar konusunda TTB Temsilcisi Prof.Dr. Aytuğ Atıcı, Sağlık konusunda TTB Temsilcisi Umur Gürsoy, İktisat Konusunda Sinop NKP Temsilcisi Prof.Dr. Aziz Konukman ve NÜSED Temsilcisi Derman Boztok ve Prof.Dr. Hayrettin Kılıç birer sunum yaptılar. 

"Çevreye, Doğaya, İnsana Zarar Veren Hiçbir Enerji Yatırımı Meşru Değil"

EMO Yönetim Kurulu Başkanı Gazi İpek,  katılımcıları selamlayarak başladığı konuşmasında, EMO`nun nükleer santrallar ve nükleer silahlara yönelik verilen mücadeleyi çok değerli bulduğunu ifade etti.

EMO`nun nükleer santrallara ilişkin kırk kusur yıldır verilen mücadelenin ana dinamiklerinden biri olduğunu vurgulayan İpek, Türkiye`de uygulanan enerji politikalarındaki temel parametrelere ilişkin katılımcılara bilgi aktardı. "Çevreye, doğaya, insana zarar veren hiçbir enerji yatırımı meşru ve gerekli değildir " diyen İpek,  uygulamaya konulan tüm enerji politikalarının mutlaka; çevre, doğa ve insanlarla birlikte alınması gerektiğini kaydetti.

"Enerjinin hayat boyu giderek artacağı" yönünde ileri sürülen hiçbir teorinin gerçekçi olmadığına dikkat çeken İpek, şu değerlendirmelerini paylaştı:

"2040 yılına ait dünyada yapılan tüm projeksiyonlarda, gelişmiş ülkelerde enerjide bir artış söz konusu değil. Rakamsal verilere bakıldığında, gelişmiş ülkelerde enerji yatırımlarının azaldığını görüyoruz. Ancak az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelerin parametreleri incelendiğinde ileri sürülen bu teori güçleniyor. Enerji ihtiyacının giderek artacağı, bu artışa yanıt vermek için ise yatırım yapılması gerektiği şeklinde ileri sürülen teoriler gerçekçi bir yaklaşımı yansıtmıyor. Dolayısıyla, geleceğe dönük bakarken de bu projeksiyonları dikkate alarak yapmamız gerekiyor."

Tasarruf Yerine Yatırım Yapılıyor

Akkuyu Nükleer Santralı`nın 2023`te devreye alınmasının planlandığını hatırlatan İpek,  Akkuyu Santralı`ndan üretilecek elektrik enerjisi miktarının yılda 35 milyar kilovatsaat olduğunu, bunun da 17.5 kilovatsaatinin kamu tarafından garanti edildiğine dikkat çekti. İpek, konuşmasına şöyle devam etti:

"Nükleer santrala iki açıdan bakılması gerekiyor. Atık sorununu, güvenlik sorununu ve diğer bütün parametreleri bir kenara bırakılıp konuya sadece elektrik enerjisi açısından bakıldığında böyle bir enerjiye Türkiye`nin ihtiyacı var mı? 31.12.2018 de yılsonu itibariyle yapılan projeksiyonlarda Türkiye`nin 303 milyar kilovatsaat tüketimi olduğunu görüyoruz. Ortada 70 milyar kilovatsaat bir boşluk var. Bunun 20 milyar kilovatsaat iç ihtiyaç ve iletim kayıpları. Bunu bir kenara bıraktığımızda, geriye 50 milyar kilovatsaat kalıyor.  Özellikle dağıtımdaki makul kayıplar düşüldüğünde ki bu oran OECD ülkelerinde yüzde 6-7`dir. Ortada 30 milyar kilovatsaat hesaplanamayan, kayıp bir enerji var. Durum böyleyken, 35 milyar kilovatsaatlik enerjiyi milyarlarca lira verip almak zorunda kalıyoruz."

Dünyada enerji verimliliği konusunda 1970`lerde başlatılan tartışmaların Türkiye`de, günümüzde de hala devam ettiğini belirten İpek, enerji verimliliği konusunda, 16 Ağustos 2019 tarihinde yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi`ne temas etti. Kararnameye göre 2023`e kadar tüm kamu tesislerinde yüzde 15 tasarruf öngörüldüğüne işaret eden İpek, verimlilik uygulamasına yönelik Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı`nın 2023 yılı hedefinin ise yüzde 20 olduğunu kaydetti. İpek, "Yüzde 15 ve yüzde 20`lik tasarruf büyük rakamlara karşılık geliyor. 300 milyar kilovatsaat ve 60 milyar kilovatsaat burada potansiyel söz konusu. Böyle bir potansiyel varken hızla enerji yatırımları yapılmaya çalışıyor" dedi.   

Projeksiyonlar arasında çelişkiler bulunduğunu ifade eden İpek, Ülkemizde 2022`ye kadar 33 bin megavatsaat yatırım planlaması yapıldığını bildirdi. Bu yatırımların 8 bininin gerçekleştirildiğine dikkat çekti. Hükümet eliyle yapılan yatırımların yarısının ithal kömürle ve doğal gazla çalışan santrallara yapılmasını eleştirdi.  

Türkiye`nin acilen, vakit kaybetmeden enerji kayıplarına yönelik çözüm bulması gerektiğinin önemine işaret eden İpek, sözlerine şöyle devam etti:

"Hükümet, enerji verimliliğinde yönelik çalışmalar yapmakla yükümlü. Yapılan enerji yatırımları ne yazık ki satın alma garantili yatırımlar. Türkiye`de ileri sürülen projeksiyonlar, gerçeklerle örtüşmüyor. Oldukça abartılıyor. 16 Ağustos 2019 Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi`nde Türkiye`nin arz güvenliği gerekçe gösterilerek, nükleer santrallar çalışmalarının hızlandırılması gerektiği belirtiliyor. Ülkenin dışa bağımlılığı gibi ilave faktörlerle birlikte. Buna ilişkin gerçekten Türkiye`nin arz güvenliğine baktığımızda böyle bir sıkıntı yok. Yani siz, kayıp kaçağı önleyemiyorsunuz, verimlilikte gerekli çalışmaları yapmıyorsunuz sonra dönüp bol bol yatırım yapacağım diyorsunuz. Bununla da yetinmeyip, yatırımlara satın alma garantileri veriyorsunuz."   

2018 enerji yatırım verilerine incelendiğinde, doğalgaz santrallarında satın almalar hariç, yap- işlet, yap-işlet-devret modeli bir kenara bırakıldığında, 62 milyar kilovatsaat elektrik enerjisinin YEKTEM kapsamında garanti verilerek alındığını bildiren İpek, santrallara, yaklaşık yüzde 27 satın alma garantisi verildiğini kaydetti.  Enerji yatırım projelerine kamunun satın alma garantisi vermesine tepki gösteren İpek,  "2022 yılının sonunda 35 milyar kilovatsaatlik bir enerji Akkuyu Nükleer Santralı`ndan gelecek. Üstelik yüzde 17.5 satın alma garantili" diye konuştu.

Türkiye Enerji Fiyatlarında Yeni Zamlarla Karşılaşacak

Bir ihtiyaç olmadığı halde enerji yatırımlarının neden bu kadar abartıldığına anlam verilemeyeceğini ifade eden İpek, şöyle devam etti: 

"Önümüzde böyle bir tüketim versiyonu yok. Enerji sektörü, Ülkemizdeki ekonomik krizi çözümde kullanıyor. Buradan yola çıkarak, aslında başka bir gerçeği de görüyoruz ki bu dönemden sonra satın alma garantileriyle tüketim artmıyor. Kamunun elindeki amortismanı bitmiş çok ciddi işletmeler devre dışı bırakılıyor ve satın alma garantili işletmeler devreye sokularak enerji maliyetleri arttırılıyor." 

"Önümüzdeki dönem sık sık elektrik zamları görmeye devam edeceğiz" diyen İpek, kamunun Ülkede var olan ekonomik kriz sebebiyle artık enerjiyi finanse edemediğini söyledi.

Enerji dağıtım firmalarının çoğunun battığına dikkat çeken İpek, dağıtım firmalarının içinde bulunduğu kötü durumun farklı nedenlerinin de bulunduğunu belirtti. Enerji Bakanı`nın dağıtım firmaları adına kamu bankalarını tek tek dolaşarak, Bakanlık adına garantiler verdiğini hatırlatan İpek,  Bakanlığın bundan sonra maliyet bazlı elektrik politikası izleneceği yönündeki açıklamalarını da eleştirdi. Kamunun biraz daha borçları üstlenmesini gerektiği yönünde hareket edildiğine işaret eden İpek, Bakanlığın krizi çözmek için elektrik faturalarına sürekli olarak zam yapmasını da eleştirdi.  

"Önümüzdeki dönemde Türkiye enerji fiyatlarında yeni zamlarla karşılaşacağını ve bunun bir parçası da Akkuyu Nükleer Santralı olacak" diyen İpek, Türkiye`nin  nükleer santrala ihtiyacı olmadığını kaydetti.

"Ülkenin namuslu insanları, kamusal çıkarları, toplumsal yarar düşünenler nükleer tehlikeden hükümeti vazgeçirmek için her şeyi yapmak zorunda. Bizlerin de zaten amacı bu" şeklinde konuşan İpek, Türkiye`de alınan kararların siyasallaştığını ifade ederek, bu siyasallaşmaya ilişkin katılımcılarla EMO`nun ELDER`e yaptığı ziyarete ilişkin şu bilgileri paylaştı:  

"21 dağıtım bölgesinin üye olduğu ELDER`den bir süre önce bir randevu aldık. Kendileri ile görüştük, sıcak bir görüşme oldu. Dağıtım firmalarının sorunlarını masaya yatırdık. Görüş ve önerilerimizi paylaştık. Bu görüşmede ayrıca ortak bir komisyon kurma kararı da aldık. Aradan 8 ay geçti. ELDER yönetimi ile tekrar biraraya gelemedik. Bir süre sonra öğrendik ki ELDER`in başkanının sahip olduğu firma Akkuyu`daki inşaat işlerini üstlenmiş." 

Türkiye`de her şeyin siyasallaştığını vurgulayan İpek, konuşmasını şöyle tamamladı:

"Nükleer santral projeleri Türkiye`nin enerji politikalarının bir parçası değildir. Santrallar politik bir tercihle yürütülmektedir. Türkiye`de enerji politikaları uzun yıllardır bu politik tercihler üzerinde yükselmektedir. Nerde arz güvenliğinden bahsediliyorsa orada projeksiyonların abartıldığı, abartılı projeksiyonlarla bir takım amaçlara ulaşılmaya çalışıldığı unutulmamalı. Bunu nükleer santrallarda gördük, özelleştirme politikalarında gördük. EMO olarak,gerek nükleer santrallar gerekse nükleer silahlara yönelik tüm kurum ve kuruluşlarla, nükleer karşıtlarıyla daima sırt sırta, omuz omuza olacağız." 

Oturum kapsamında yapılan sunumların ardından etkinlik, Forum ile devam etti. Çok sayıda katılımcının söz aldığı Forum`da, nükleer mücadele ve dayanışmanın büyütülmesi için görüş ve öneriler alındı.

Etkinlik, Sonuç Bildirgesi`nin okunması ile sona erdi.

Sonuç Bildirgesi‘ne ekteki linkten ulaşabilirsiniz. 

Bağlantılar

www.emo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=129256&tipi=3&sube=0

Fotoğraflar