YAZILI BASINDA ODAMIZ

 
Elektrik Piyasası Yasası'nın (EPY) uygulamaya geçmesine iki ay kala Enerji Bakanlığı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) ve enerji santralları arasında zorlu pazarlık başladı. EPDK, şirketlerden ve enerji bakanlığından 15 Şubat'a kadar anlaşmalarını ve 'alım garantili' sözleşmeleri tadil etmelerini istedi. Ancak, avantajlardan vazgeçmesi istenen şirketlere, karşılığında yapılacaklara dair resmi öneriler iletilmedi. EPDK yönetimi, geçen hafta şirketler ve Enerji Bakanlığı ile görüşerek yasa nedeniyle çıkan sorunların giderilmesi için öneri istedi.
 

EPDK 'Anlaşın' diyor
21 yap-işlet-devret (YİD) projesi olduğunu belirten yetkililer, sözleşmelerdeki Hazine ve alım garantilerinin EPY'ye aykırı olduğunu belirtti. İşletmeci şirketlerin yasaya göre marta kadar EPDK'ya başvurup lisans alması gerekiyor. EPDK da yasada belirlenen serbest piyasa kuralları gereğince, santralların 'devlete satış' garantisinin iptalini istiyor. Sorunun enerji Bakanlığı'yla şirketler arasında olduğuna inanan EPDK, bir yandan çözüm için tarafların önerilerini istiyor, diğer taraftan da 'Yasa ortada. Aranızda halledin' politikası izliyor. Sözleşmeleri tek tek inceleyen EPDK, iptallerden doğacak tazminatların da Hazine tarafından üstlenilmesini istiyor.
Sorunlu sözleşmelerin önemlileri, dört doğalgaz çevrim santralıyla Birecik Hidroelektrik Santralı. EPDK'nın ilk etapta ele aldığı sözleşmeler Kocaeli'ndeki 258 megavatlık (mv) Ova Elektrik, Trakya'daki 498 mv'lik Enron, Esenyurt'taki 188 mv'lik Doğa Enerji ve Tekirdağ'daki 504 mv'lik Unimar santrallarına ait. EPDK, bu şirketlere, enerji bakanlığıyla sözleşmelerin tadili için atabilecekleri adımları belirlemelerini önerdi. Birçok sözleşmenin 16 yıllık olduğuna dikkat çeken EPDK yöneticileri, yeni dönemde lisansların 49 yıllık olacağını, bunun da şirketler lehine durum yaratacağını savundu.


Gayriresmi davet
YİD'le üretim yapan ve pahalı enerji ürettikleri savunulan şirketlerin yöneticileri yasaya uyum çerçevesinde 'gayriresmi' olarak EPDK' ya çağırıldı. Geçen haftaki görüşmelerde, bu şirketlere sözleşmelerini feshetmeleri, kendi müşterilerini bulup, yasaya uyumlu hale gelmeleri istendi. Buna kademe kademe geçiş öngörülürken, ilk etapta ürettikleri enerjinin yüzde 20'sini bu yöntemle satmaları önerisi getirildi. Ancak, müşteriye hangi fiyatla enerji satılacağı konusunda, 'Henüz çalışıyoruz' yanıtı verilirken, şirketlerden 15 Şubat'a kadar önerilerini EPDK'ya iletmeleri istendi.

Doğa Enerji'den savunma
YİD'le enerji üreten Doğa Enerji, YİD'le üretim yapan santrallarde maliyetin yüzde 70'ini yakıt bedelinin oluşturduğunu duyurdu. BOTAŞ'ın doğalgazı 140 doların çok üzerinde fiyatla satarak, maliyet artışına yol açtığı vurgulanan açıklamada, "Fiyatlar iddia edildiği gibi yüksekse, gaz fiyatında sağlanacak indirim ve iyileştirmelerle enerji maliyetinin ve fiyatın indirilmesi mümkün olacaktır" denildi.
Bu arada, 140 dolarlık doğalgazın 90 dolara alınması olanağı bulunduğu Başbakan Abdullah Gül tarafından açıklandı. Bu fiyatlar ve doğalgaz santrallarına uygulanan satış fiyatlarıyla, çıkan enerji fiyatı arasında büyük fark ortaya çıkıyor. Yüzde 40 çevrim verimli santral, doğalgazı 90 dolara alması durumunda bir kilovat saat elektrik fiyatı 2.1 cent oluyor. 140 dolara alınması halinde fiyat 3.3 cent'e çıkıyor. Ancak, gazı konutlara verilen 227 dolarlık maliyetin de üzerinde fiyatla alan YİD'lerde satış fiyatının da 6 cent'e yükseldiği belirlendi. BOTAŞ gazı sanayi fiyatı olan 194 dolardan satsa elektrik fiyatı 4.5 cent düzeyinde oluşacak.