BASIN AÇIKLAMASI

 
Türkiye Devlet Demiryolları Kurumu dün 147 yılını tamamladı. Görünen o ki, dünyada esen neoliberal küreselleşme rüzgarına iman edenler, birbuçuk yüzyılı tamamlayan TCDD'nin tasfiyesi için sabırsızlanıyorlar.
 

147 yıl önce batılı sermayedarlar sanayi devrimiyle birlikte çok önemli ve stratejik bir konuma ulaşan demiryolunu Osmanlı İmparatorluğu içinde gerçekleştirmeye başladılar. Amaçları tekstil sanayiinin ham maddesi olan tarım ürünlerini ve önemli madenleri en hızlı şekilde limanlara ulaştırarak kendi ülkelerine götürmekti. İzmir-Aydın hattının ilk demiryolu şebekesi olmasının nedeni budur.
İkinci demiryolu kampanyası ise Kurtuluş Savaşından sonra Cumhuriyet'in ilk on yılında gerçekleştirildi. İlk demiryolu kampanyasının aksine ikinci kampanya üretime, sanayileşmeye, gelişmeye ulaşımın hızlandırılmasına kısacası ülkemiz ihtiyaçlarına yönelik olarak gerçekleştirildi. 1950'li yıllardan sonra ne yazık ki ulaşım politikaları, ABD'nin isteklerine uygun olarak değiştirilmiş, dışa bağımlı ve sonuçları ile ülke ekonomisini sarsan bir karayolu ulaşım politikası benimsenmiştir.
Bugün yürütülen yanlış ulaşım politikaları ülkemizi bir savaş alanına çevirmiştir. Her yıl 7-8 bin yurttaşımız yaşamını yitirmekte yüz binlercesi de sakatlanmakta, katrilyonlarca liralık toplumsal maliyet ortaya çıkmaktadır. Kaynak darboğazının had safhaya ulaştığı bir dönemde ülkemizde 16,5 Milyar dolar harcanmasına rağmen üzerinden 8 dakikada 1 aracın geçtiği otoyollar yapılmıştır. Örneğin Bolu-Ankara otoyolu bu haliyle kendini ancak 273 yılda amorti edecektir. Karayolunda en ileriye gitmiş olan ABD'de bile 1980 yılından beri karayollarına hiçbir yatırım yapılmamaktadır. Bunun yanı sıra mevcut durum ve kaynaklar göz önüne alındığında hükümetin acil eylem planında açıkladığı 15.000 km'lik duble yolun gerçekçi olmadığı ve sorunun çözümüne faydalı olmayacağı gibi karayolu lehine olan dengesizliği daha da arttıracağını göstermektedir.
Diğer taraftan ulaşım ile enerji arasında önemli doğrudan bir ilişki bulunmaktadır. Enerjinin en yoğun tüketildiği sektörlerin başında ulaşım sektörü gelmektedir. Bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde enerjinin etkin ve verimli olarak kullanılması çok önemlidir. Bu gün yük ve yolcu taşımacılığında demiryollarının ulaşımdaki payının yükseltilmesi ülkemiz enerjisinin daha verimli bir şekilde değerlendirilmesi anlamına da gelecektir. Bu nedenle mevcut demir yollarımız gerek alt yapı, gerek ise çeken ve çekilen araçlar yönünden modernize edilirken, mevcut hatlarımızın elektrifikasyon ve sinyalizasyon çalışmalarına da önem verilmelidir. Enerji konusunda sürekli sorun yaşayan ülkemizde, bu yanlış politika maliyetleri daha da arttırmakta, ülkemizin enerjide dışa bağımlılığını perçinlemektedir.
Bütün bu olumsuzlukların yanında 1995 yılında Booz Allen-Hamilton isimli bir Amerikan şirketinin danışmanlığında "TCDD'nin Yeniden Yapılanması" adı altında TCDD tasfiye edilmeye başlanmıştır.
Özellikle 59. Hükümet işbaşına gelince kamu hizmetlerinin tasfiyesine yönelik çalışmalar hızlandırılmıştır. Bu uygulamaların demiryollarındaki yansıması ise "TCDD'nin Yeniden Yapılanması" adı altında yürütülen tasfiye projesidir.
Kurulduğundan bu yana geçen 147 yılda demiryollarında gelinen nokta; Taşıma payı yolcuda %2, yükte ise % 3'tür. Birçok istasyon, atölye kapatılmış, birçok hizmet taşeronlaştırılmıştır. Hastane ve TCDD Meslek Lisesi kapatılmıştır. Personel sayısı yarıya düşmüştür. Bu nedenle trenler seferden kaldırılmakta, istasyonlar kapatılmaktadır.
Mevcut yolun rehabilitasyonu Hızlı Tren olarak gösterilmeye çalışılmaktadır. Alt ve üst yapının birbirinden ayrılması ile taşıma güvenliği ciddi biçimde azalacaktır.
Ticarileşme adı altında yapılan özel sektöre devir, hizmetin hem niteliğini düşürecek hem de daha pahalı hale gelmesine neden olacaktır.
Yukarıdaki olumsuzlukları daha da uzatmak mümkün olmakla beraber geçen 147 yılda demiryollarımız bu gün çağının çok gerisinde eksik personel ve eskimiş teknoloji ile hayatta kalma mücadelesi vermektedir. Her yıl binlerce insanın ölmesi bile siyasileri gözünü para hırsı bürümüş birkaç sermayedarın etkisinden kurtaramamaktadır. Oysa yapılacak en iyi şey ulaşım politikalarının yeniden belirlenerek, ülke yararına nitelikli kamu hizmeti için düzenlemeler yapılmasıdır.

Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu
23 Eylül 2003