YAZILI BASINDA ODAMIZ

 
Enerjide Yeni Oyun ve Oyuncular-Özlem Yüzak
Uzmanlar Çin ve Hindistan'ın eneji piyasasında rekabetin sürtüşmeye yol açmasından endişe ediyor.

 

Yüzyıllık uykularından neredenyse eşzamanlı olarak uyanarak liberal ekonomiye kapılarını açcan Asya'nın iki devi Çin ve Hindistaan'ın buluştukları en önemli ortak nokta, gederek artan, arttıkça küresel arenayı tedirgin eden, oyuncuları ve hatta oyunun kurallarını değiştirecek gibi görünen enerji ihtiyaçları.

Çin Ulusal OffShore Petrol Şirketi önce ABD'li Unocar'ı 14 milyar dolarak satın aldı. Ardından devlete ait Sinopec firması, İran ile 0 yıl boyunca petrol ve doğalgaz satın almak için 70 milyar dolarlık anlaşma imzladı. Rusya'yı da ihmal etmeyen Çin, Yukos'un ana üretim birimlerinden olan Rosnefet'e 6 milyar dolarlık ön ödeme yaptı. Hindistan da boş durmadı. Bir yandan İran doğalgazı için 40 milyar dolara sayarken bir yandan da petrolü ve doğalgazı komşu ülkelerden geçerecek boru hattı projelerine girişti. Çin ve Hindstan'ın enerji alımları bunlarla sınırlı değil. Ekvador'dan Gabon'a bir dizi ülke ili küçük ve sürekli anlaşmalar da yaptılar. ABD Ulusal İstihbarat Konseyi'nin 2020 yılına ilişkin öngörülerde bulunduğu Küresel Geleceği Şekillendiremk raporuna göre, Çin ereji tüketimi yüzde 150, Hindistan'ınki yüzde 100 artacak.

Asya-Pasifik'te gerilim noktaları
Uzmanlarkın ortaya attıkları soru ise şu, dünya enerji kaynakları bu kadar sınırlı iken iki yeni oyunucunun birbirleri ile Japonya ve ABD gibi büyüklerle rekabete girişmesi belli bir süreçte diplomatik gerilime hatta Asya-Pasifik'te bir askeri çatışmaya yol açabilir mi?

Bugün için aşikar olan, Çin ve Hindistan'ın alımlarını garanti altına alma zorunluluğu. Dolayısıyla enerji güvenliğini sürdürme kaygısı u iki ülkenin hem dış hem de savunma politikalarının belirleyici faktörü olacak. Örneğin, ABD ve Hindistan'ın bir çatışma olasılığına karşın Ortadoğu petrolünü kontrol altına almaya karşı oluşturdukları deniz gücü, Çin'i şimdiden kaygılandırıyor ve deniz savunmasına özel önem vermeye yöneltiyor. Yine Asya'nın devlerinden Japonya ve Güney Kore de dışsal enerji kaynaklarına bağımlı ülkeler. Japonya ve Çin arasında hem Doğu Çin denizindeki tartışmalı bölgede doğalgaz yatakları konusundaki sürtüşme hem de Sibirya petrolünü bölgeye taşıyacak Rus petrol boru hattının geçeceği güzargah üzerindeki tartışmalar enerji güvenliği konusundaki tehlike ve tehditlerin varlığının işaretlerinden biri olarak yorumlanıyor.