EMO olarak tekniker emrinde çalıştırılan mühendisler konusunda gereği için TEDAŞ Genel Müdürlüğü'ne; bilgi için ETKB Enerji İşleri Genel Müdürlüğü'ne aşağıdaki yazı gönderilmiştir. İdarenin ya da devletin üstlendiği görevlerin gereği gibi yerine getirilebilmesi için, insan ögesinin hem nicelik hem de nitelik yönünden yeterli kişilerden oluşması gerekir. Ülkemizde, ne yazık ki, ücret karşılığı çalışan kamu görevlilerinin işe alımlarında, ücretleri, hizmet süreleri, yükselmeleri ve tabii oldukları hukuk yönünden nesnel, tarafsız ve eşit uygulama olduğunu söylemek olanaksızdır.
 

Siyasal iktidarlar, kilit personeller üzerinden kadroları hedef seçer ve bazen kilit personel değişiklikleri yeterli gelmez, tüm kamu personelini kendi anlayışı doğrultusunda değiştirmeyi, dönüştürmeyi hedefler.

Kamu görevlileri, kamu hizmetlerine ilişkin asli ve sürekli görevlerini ifa eden kimselerdir. Bu nedenle kamu görevlisini kamu hizmetine ilişkin kadro ile istihdamı ve uygulanacak kuralların belirli, nesnel olması zorunlu kılmaktadır. Ancak, kamuda çalışanların tabi olduğu personel rejimi, atama ve görevde yükselme yönetmelikleri ve statü çeşitliliği (geçici işçi, sözleşmeli personel, memur vs.) sürekli değiştirilmekte ve bu kamu çalışanlarını sürekli cenderede tutmak anlamına gelmektedir.

Siyasal iktidarlar, öğrenim, liyakat, kariyer olgularını gözardı ederek kurumları ve çalışanları kaosa sürükleyebilmektedir. İki yıllık yüksekokul mezunlarını (veya daha az eğitimli personeli), konularında uzman, yetişmiş mimar-mühendisler üzerinde yönetim kademelerine getirmek bilinçli olamasa da çalışma barışını bozmakta, mimar-mühendis üyelerimizi istifaya zorlamaktadır.

Bilindiği gibi 28.06.1938 tarih ve 3945 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 3458 sayılı Mühendislik ve Mimarlık hakkındaki kanunun 1. maddesinde "Türkiye Cumhuriyeti hudutları dahilinde mühendislik ve mimarlık unvan ve selahiyeti ile sanat icra etmek isteyenlerin;

a) Mühendislik veya mimarlık tahsilini gösteren Türk yüksek mekteplerinden verilen diplomalar;
b) Programlarının yüksek mühendis veya mimar mektepleri programlarına muadil olduğu kabul edilen bir ecnebi yüksek mühendis veya yüksek mimar mektebinden diploma almış olanlara usulüne tevfikan verilecek ruhsatnameler;
c) Türk Teknik Okulu mühendis kısmı ile programlarının buna muadil olduğu kabul edilen memleket dahilindeki diğer mühendis veya mimar mekteplerinden verilen diplomalar;
d) Programlarının Türk Teknik Okulu mühendis kısmı programlarına muadil olduğu kabul olunan bir ecnebi mühendis veya mimar mektebinden diploma almış olanlara usulüne tevfikan verilecek ruhsatnameler" den birine haiz olması gerektiği belirtilmiştir.

Yine aynı Kanunun 7. maddesinde ise
"1 inci maddede belirtilen diploma veya ruhsatnamelerden birine haiz olmayanlar Türkiye'de mühendis veya mimar ünvanı ile istihdam olunamazlar, imzalarla sanat icra edemezler, bu ünvanları kullanarak rey veremezler ve imza da koyamazlar." hükmü bulunmaktadır.

Yukarıda belirtilen Kanun hükümlerinde, ülkemizde mühendislik ve mimarlık hizmetlerinin yürütülebilmesi için gerekli koşullar ve alınması gereken öğretim programları açık bir şekilde belirtilmiştir. Oysa yıllardır başta enerji sektörü olmak üzere birçok Kamu Kuruluşunda yapılan atamalarla, mühendislik ve mimarlık ile ilgili öğrenim, bilgi ve formasyon gerektiren etüt, plan, proje, kontrollük, resim ve hesapların hazırlanarak bunların uygulanması gibi hizmetlerde, mühendis ve mimarlar geri planda bırakılmaktadır. Bu hizmetler için yukarıda sayılan nitelikleri taşımayan teknik elemanlar istihdam edildiği gibi, mühendis ve mimarlarımız da bu tekni elemanların amirliğinde çalıştırılır konuma getirilmiştir. Kamu Kuruluşlarının işleyişinde, birimlerin başındaki yöneticiler tarafından alınan kararların son ve doğru söz olarak kabul edildiği bir sistemde, meslekte bilgiyi, formasyonu ve uzmanlığı bir kenara atan bu uygulama ile Kamu Kurumlarında görev yapmakta olan birçok mühendis ve mimarımızın yetkileri bir alt meslek grubuna verilmekte ve bu uygulamadan dolayı ülke yararına üretilmek istenen pek çok proje gündeme dahi getirilemeden, hiçbir araştırma yapılmadan, mesleki ve bilimsel bir dayanağa tabi olmadan, sadece günlük çözümler niteliğinde olan sağlıksız kararların altında kaybolup gitmektedir. Özellikle en küçük bir hata halinde bile çok büyük ekonomik bedeller ödemek zorunda kaldığımız enerji sektöründe yıllardır yaşanmakta olan krizlerde, bu sektörlerde yönetimsel anlamda mühendis ve mimarların geri planda bırakılmasının da önemli bir rol oynadığı açıktır. EMO olarak enerjinin başta gelen Kuruluşlarından olan TEDAŞ'da konu ile ilgili bize aktarılan duyumlarda, bu Kuruluşların birçok ildeki Bölge Müdürlüklerinde Yönetimin en üst kademesinden başlayarak, alt birimlere kadar uzanan yapılanmalarda, Kurumlara müracaatlarında titizlikle Mühendislik ya da Mimarlık Diploması ön şart olarak istenen birçok mühendis ve mimarımızın göreve başlamaları sonrasında, meslek diplomalarının dikkate dahi alınmadan, direkt olarak bir alt meslek grubu olan bu teknik elemanların amirliğinde çalıştırıldığı tespit edilmiştir. Hatta TEDAŞ tarafından 2004 yılı sonunda yapılan mühendis ve teknik eleman alımları sonrasında, daha da ileri gidilerek, siyasi baskılardan dolayı "Başmühendislik" unvanı taşıyan birimlerde yeni istihdam edilen mühendislere rağmen, teknisyen ve teknikerlerin istihdamına devam edilmiş olup, teknisyen ve teknikerler tarafından "Başmühendislik" unvanı altına imza atılmasına ve yetkilerinin kullanılmasına devam edilmiştir.

Bilgi ve eğitim toplumu olmayı hedeflediğimiz bir düzende, bilgi ve eğitimi göz ardı eden bu tür uygulamalar, ülkemizi bu hedefe ulaştırmak yerine tam tersi uzaklaştıracağı gibi, ülkemizin can damarı olan enerji sektöründe yıllardır çözülemeyen krizleri daha da içinden çıkılamaz hale getirecektir. Kaldı ki enerji sektörü ile ilgili Kuruluşlarda araştırma geliştirme yaparak, bu Kuruluşlara bilimsel gerçeklere dayalı kalıcı çözüm ve projeler üretecek nitelikte birçok mühendis ve mimar, meslek bilincine siyasetin karışması nedeni ile pasifleştirilerek, mühendis dışı teknik elemanlar amirliğinde istihdam edilmekte iken, bu kuruluşların araştırma ve geliştirme hizmetleri için bu mühendis ve mimarlarını aktif hale getirmek yerine, yurtdışındaki Mühendislik firmalarından çok yüksek rakamlarla danışmanlık hizmeti almasını da talihsiz karar olarak değerlendirmekteyiz.
Örgütümüz çatısı altında mesleklerini ülkenin çıkarları doğrultusunda yürütmeyi ilke edinen mühendis ve mimarlarımız ile ilgili olarak, TEDAŞ ve TEİAŞ'ta yapılan bu haksız kadrolaşmaların incelenip düzeltilerek, teknik kadrolara yapılacak atamalarda mühendis ve mimarlık formasyonu ve eğitiminin dikkate alınması hususunda;

Gereğini bilgilerinize rica ederiz.

Saygılarımızla,

EMO Yönetim Kurulu

Not: Bu yazı Elektrik Mühendisliği Dergisi'nin 425. Sayısında yayınlanmıştır.