BASINDAN SEÇTİKLERİMİZ

Prof. Dr. Tolga Yarman: Nükleer enerji üretiminden yana olmak bilimsel bir çıkarsama değildir

Eski Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Nükleer Güvenlik Komitesi ve Danışma Kurulu üyesi, nükleer mühendis Prof. Dr. Tolga Yarman , nükleer enerji üretimine değil ''çocuksu nükleer heveslere'' karşı olduğunu söyledi. Yarman, nükleer santral kurulmasına karar verildiyse en uygun yerin otuz beş yıl önce düşünülen Trakya'nın Karadeniz sahilleri olduğunu belirterek ''Gündemdeki Sinop hiçbir biçimde, uygun bir yer değil. Yer lisansı dahi olmayan, ayrıca meskûn bir mevki, bir de Başbakan tarafından tercihli yer olarak seçildiğinin ilan edilmiş olmasını ise konuyu teknik boyutta yönetenlerin, olayın teknik temel şablonlarından ne denli uzak olduklarının hazin bir işareti sayıyorum'' dedi.

Prof. Dr. Yarman, nükleer alanında yıllardır çalışmalar yürüten bir bilim adamı olarak Türkiye'de kurulacak nükleer santrallarla ilgili çekincelerini gazetemize anlattı. Yarman, nükleer bilim adamı olmakla ''nükleer holigan'' olmanın aynı şeyler olmadığının altını çizerek ''Bilim adamı zaten holigan olamaz. 'Samimi nükleer müminler' , eğer nükleer enerji üretimininden yana tavır alıyorlarsa, bu tabii saygıdeğer bir davranış biçimidir, ama neticede onların kişisel tercihleridir; bilimsel bir çıkarsama değil'' dedi. Hükümetin nükleer enerji üretimine adım atmak istemesi yönündeki siyasi kararına saygı duyduğunu dile getiren Yarman, ''Yeter ki o da nükleer karşıtlarının siyasi istemlerine, onlara demokratik süreçlerde tartışmaya açık durarak saygılı olsun'' diye konuştu.

ASTARI YÜZÜNDEN PAHALI

Yarman, 1970'lerin başlarından 2000'li yıllara dönük olarak belirlenen enerji açığının artık açık olmaktan çıktığını belirterek artık söz konusu bir enerji açığını kapatacak tek kaynağın nükleer olamayacağını vurguladı. Yarman, Türkiye'de, nükleer enerji üretiminin, bugün artık 1970'lerin başlarından bakıldığında sanıldığının tersine, ''teknik bir zorunluluk'' olmaktan çıkıp ''siyasi bir tercih'' haline geldiğine dikkat çekti. Nükleer santralların, koşulların dayatması uzantısında kabuk değiştirdiğini ifade eden Yarman, ABD'de ve Avrupa'da, daha küçük, daha güvenli, daha ucuz, nükleer reaktör sistemleri üzerinde çalışmalar yapıldığını kaydetti. Bütün dünyada nükleer enerji üretiminin ciddi boyutlarda duraksadığını anlatan Yarman, ''Olası kazalara dönük güvenlik önlemlerinin arttırılması, lisans işlemlerinin demokratik uygulamalar itibarıyla uzadıkça uzayan süreler gerektirmesi, nükleer santralın ömrünün sonundaki söküm masraflarının, nükleer atıkların 'defin' meselelerine dönük yatırım ve harcamaların, astarı yüzünden pahalıya gelmesi ve gitgide artan kamuoyu baskısı dolayısıyla nükleer enerji üretimi duraksadı. ABD'de ve Orta Avrupa'da halen, inşa halinde olan ya da sipariş edilmiş bulunan tek bir nükleer santral yoktur. Bu süreçte, zor durumda kalmış şirketlerin ülkemize getirdikleri kredi olanaklarından yararlanmayı seçmek bir stratejidir. Ancak, gerekmesi durumuna dönük olarak yeni nesil nükleer santralların, başka enerji olanaklarının gelişmesini beklemek de bir stratejidir'' diye konuştu.

Yarman, Rusya ve İran doğalgazı, Azerbaycan'dan gelecek petrol, Türkmenistan'dan gelmesi tasarlanan doğalgaz, Kazakistan'dan gelecek petrol, Katar'dan gelecek doğalgaz, rüzgâr ve güneş potansiyeli ile Türkiye'nin enerji kaynaklarının çeşitlendiğini belirtti.

Prof. Yarman, Akkuyu'da çeyrek yüzyıl önce nükleer santral kurulması için verilen lisansın da artık geçerliliğinin kalmadığını söyledi. Yarman, ''Doğu Bloku üyesi Bulgaristan NATO müttefikimizdi. Ancak, sorunlar yaşadığımız Yunanistan'a yakınlığı nedeniyle Trakya'dan vazgeçilmiş, Akkuyu mevkii ön plana çıkmıştı. Bu mevkinin, özellikle deprem açısından, uygun olduğu düşünülmüştü. Ama burası, bugün için hiç uygun değildir'' diye konuştu.

Akkuyu için verilen lisansın ''Turizm Etki Değerlemesini'' (TED) kapsamadığını ifade eden Yarman, ''Çünkü santralın o zaman, bugünkü boyutta olmayan turizme zarar vereceği düşünülmemişti. Yıllık turizm gelirimiz 10 milyar dolar civarındadır. Bunun yarısı ise Akdeniz'den sağlanıyor. Nükleer santral bedeli 3 milyar dolar civarındadır. Demek ki Akdeniz'e santral kurmakla her yıl kabaca bir santral ederi kadar bir gelir kalemimizden olunacak. Bu yönde, onca uyarımıza karşın tek satırlık bir araştırma yapılmadığı gibi bir araştırma iradesi dahi ortaya konmamıştır'' dedi.                                   

                                                                                       (CUMHURİYET, 03.05.2006)