BASINDAN SEÇTİKLERİMİZ

Tam gaz kamulaştırma

Dış Haberler Servisi - Bolivya Devlet Başkanı Evo Morales'in doğalgaz ve petrol sanayini kamulaştırma yönünde attığı adımlar, uluslararası yankı yaparken yerli lider, maden, orman ve tarım sektöründe de kamulaştırmaya gidileceğini duyurdu.

Morales, doğalgaz ve petrol sanayinin kamulaştırma kararını 1 Mayıs'ta açıklamış, yayımladığı kararnameyle yabancı enerji şirketlerinin çıkardıkları gaz ve petrolü satış ve işlenmesi için devlete ait Yacimientos Petroliferos Fiscales Bolivianos şirketine göndermeleri talimatı vermişti. Morales, yabancı Petrobas ve Repsol şirketlerinin işletmekte olduğu tesiste yaptığı konuşmasında, ''Bolivya'nın, doğal kaynaklarının tüm kontrolünü yeniden eline aldığı o beklenen gün, o tarihsel an sonunda geldi'' demişti.

Bolivya Devlet Başkanı, kararnameye karşı çıkan şirketlerin 6 ay içinde Bolivya'yı terk etmelerini istedi. Morales, ''Şu andan itibaren petrol ve doğalgaz yataklarının mülkiyeti Bolivya halkının kontrolündeki Bolivya hükümetine geçiyor. Bu, ülkemizin ekonomik ve sosyal sorunlarına bir çözümdür. Çokuluslu petrol şirketlerinin doğal kaynaklarımızı yağmalamalarının sonu olacaktır'' diye konuştu. ''Doğal kaynakların denetimini tekrar elde ettiğimiz tarihi gün geldi'' diyen Morales, orduya, doğalgaz kaynakları bulunan bölgeleri işgal etmeleri emrini de verdi.

Dünyanın 7. büyük enerji şirketi olan İspanyol Repsol şirketi petrol ve doğalgaz rezervinin yüzde 17'sini Bolivya'dan sağlıyordu. Bolivya Güney Amerika'da Venezüella'dan sonra ikinci büyük gaz zenginliğine sahip ülke olmasına karşın halkının yüzde 70'i yoksulluk içinde yaşıyordu.

Bu kararla birlikte uluslararası borsalarda enerji şirketlerinin hisse senetlerinin değer yitirdiği haberleri geldi. Avrupa borsalarında, özellik Bolivya'da yoğun faaliyet gösteren İspanyol petrol şirketi Repsol YPF ile İngiliz doğalgaz şirketi BG Group'un hisse senetlerinin fiyatlarında yüzde 3'e varan düşüşler gözlendi. Bolivya'nın kamulaştırma kararının pratikte nasıl uygulanacağına ilişkin ayrıntıların henüz öğrenilmediğini belirten gözlemciler, kamulaştırmanın büyük ihtimalle ülkede faaliyet gösteren yabancı şirketlerin işletme sözleşmelerinin değiştirilmesi anlamına geleceğini belirtiyorlar.

Avrupa Birliği de Bolivya devlet başkanının kararını kaygıyla karşıladığını açıkladı. AB Komisyonu'ndan yapılan açıklamada, yeni yönetimin devletleştirme konusunda adımlar atacağının beklendiği ancak bu karar alınmadan önce şirketlerle görüşülmesinin daha doğru olacağının düşünüldüğü belirtildi.

Brezilya Maden ve Enerji Bakanı Silas Rondeau da Bolivya'nın kamulaştırma kararının ''dostça olmayan'' bir eylem olduğunu söyledi. ABD'li ExxonMobil Corp., La Paz'daki büyükelçilerinin durumdan etkilenen şirketlerle görüşmeler yaptığını açıkladı. Uluslararası alandaki tepkilere karşın Morales, dün de maden, orman ve tarım sektöründe kamulaştırmaya gidileceğini duyurdu.

La Paz'daki Murillo Meydanı'nda toplanan coşkulu kalabalığa hükümet binasından seslenen Morales, ay sonunda petrolün Bolivya topraklarında işlenmesini öngören anlaşmalara imza atacaklarını da kaydetti.                                         

                                  (CUMHURİYET, 03.05.2006)