BASINDAN SEÇTİKLERİMİZ

Bolivya Devlet Başkanı Evo Morales, doğalgaz ve petrol sanayiini kamulaştırma kararının ardından maden, orman ve tarım sektöründe de kamulaştırmaya gidileceğini açıkladı. Morales, önceki gün petrol ve doğalgazın kamulaştırıldığını duyurduktan kısa bir süre sonra başkent La Paz’daki Murillo Meydanı’nda yaptığı konuşmada, "Petrol ve doğalgazı kamulaştırmaya başladık. Sırada maden, orman ve atalarımızın üzerinde tartıştığı tüm doğal kaynaklar var" dedi.

Morales, ay sonunda petrolün Bolivya topraklarında işlenmesini öngören anlaşmalara imzaya atacaklarını da kaydetti.

TARİHİ AN GELDİ:

Evo Morales, önceki gün yayınladığı kararnameyle yabancı enerji şirketlerinin çıkardıkları gaz ve petrolü, satış ve işlenmesi için devlete ait Yacimientos Petroliferos Fiscales Bolivianos şirketine göndermeleri talimatı vermişti. Morales, yabancı Petrobras ve Repsol şirketlerince işletilen tesisteki konuşmasında, "Bolivya’nın, doğal kaynaklarının tüm kontrolünü yeniden eline aldığı o beklenen gün, o tarihsel an sonunda geldi" demişti.

SÖZLEŞMELER DEĞİŞECEK:

Bolivya’nın kamulaştırma kararının pratikte nasıl uygulanacağına ilişkin ayrıntıların henüz öğrenilmediğini belirten gözlemciler, kamulaştırmanın büyük ihtimalle ülkede faaliyet gösteren yabancı şirketlerin işletme sözleşmelerinin değiştirilmesi anlamına geleceğini belirtiyorlar. İşletme sözleşmelerinin değiştirilmesiyle yabancı şirketlerin kárlarının önemli oranda azalabileceğini kaydeden kaynaklar, bunun Bolivya enerji sektörüne olan uluslararası iştahı azaltabileceğini ifade ediyorlar. Analistler, ilk andaki tepkiye rağmen uzun vadede uluslararası petrol ve doğalgaz şirketlerinin hisse senedi fiyatlarının Bolivya’daki gelişmelerden çok fazla etkilenmeyeceği görüşünü paylaşıyorlar.

BREZİLYA VE İSPANYA TEPKİLİ:

Bolivya’nın kamulaştırma kararının ardından Brezilya Devlet Başkanı L. Lula da Silva kabinesini acil toplantıya çağırdı ve durum değerlendirmesinde bulundu. Brezilya, Bolivya’dan en fazla doğalgaz alan ülke durumunda ve Bolivya’da faaliyet gösteren en büyük gaz üreticilerinden Petroleo Brasileiro SA da Brezilya sermayeli. Petrobas Başkanı Sergio Gabrielli, 1990’ların ortalarından beri ülkeye 1.6 milyar dolar yatırım yaptıklarını ve "haklarını korumak için" çalışacaklarını açıkladı. Yine ülkede önemli yatırımları olan İspanya da kararın ardından Bolivya’nın ticaret ataşesini Dışişleri Bakanlığı’na çağırarak "karardan derin endişe duyduklarını iletti ve ikili ilişkilerin olası sonuçları konusunda uyardı."Enerji hisseleri hemen düştü.

BOLİVYA’nın doğalgaz ve petrol sanayiini kamulaştırma kararı, uluslararası borsalarda enerji şirketlerinin hisse senetlerinin değer yitirmesine yol açtı. Avrupa borsalarında, özellik Bolivya’da yoğun faaliyet gösteren İspanyol petrol şirketi Repsol YPF ile İngiliz doğalgaz şirketi BG Group’un hisse senetlerinin fiyatlarında yüzde 3’e varan düşüşler gözlendi.