|
Elektrik dağıtım bölgeleri özelleştirmelerinin başlatılması için TBMM'ye sunulan Elektrik Piyasası Kanu-nu'nda değişiklik öngören yasa tasarısı, Plan ve Bütçe Komisyonu'nda eklenen bir madde ile kamu zararına işleyen yap-işlet-devret (YİD) santrallarının işleticileri için yeni bir kıyak dönemin kapısını açıyor
Elektrik Piyasası Kanunu'nda değişiklik öngören tasarıya Plan ve Bütçe Komisyonu'nda eklenen bir maddeyle, sözleşme süresi sonunda kamuya çalışır halde devredilmesi gereken 23 YİD santralinin yeni bir ihale yapılmaksızın şirketlere devredilmesinin yolu açıldı. Bu maddeye göre, eğer söz konusu şirketler santralın yapım bedelini tarife yoluyla kamudan tahsil etmişlerse bu bedeli ödeyecekler, eğer kamudan yatırım bedelini tahsil etmemişlerse söz konusu santrallar için hiçbir bedel ödemeden santralın mülkiyetine sahip olabilecekler. BEDEL BİLE BELİRSİZ Tasarıya ilişkin Plan ve Bütçe Komisyon Ra-poru'na CHP'li üyeler şerh koydu. Üç CHP milletvekilinin imzası bulunan ayrışık oy yazısında, yapılan sözleşmelerde söz konusu şirketlere devredilecek santrallerin kamulaştırma ve yatırım tutarlarının bakanlık tarafından bile bilinmediği vurgulanarak, bu durumda santralın hangi bedel üzerinden satılacağı sorusu gündeme getirildi. Ayrışık oyda, şu değerlendirmelere yer verildi: -Devlet bugüne kadar şirketlere yaptığı fazla ödemelerden doğan alacaklarından vazgeçmiş olacaktır. Şirketlerin kasasında bulunan ve devletten fazladan aldıkları para tutarı, santrali satın almaları halinde devlete ödeyecekleri paradan çok daha fazladır. -Sözleşmelerin karşılıklı mutabakatla sonlandırılacak olması, kamu zararlarının söz konusu edildiği raporların işlem görmeden ortadan kaldırılması sonucunu yaratacaktır. Böyle bir mutabakatın kabulü hukuka aykırıdır. - 2009 yılı itibariyle bir çok santralin yatırım geri ödemesi son bulduğu için tarifeler büyük oranda düşecek, şirketlerin kar marjı azalacaktır. Bu yıldan itibaren ülke olarak nihayet kara geçecek ve üretim şirketlerinden ucuz enerji satın alacakken, bundan vazgeçilmesini anlamak güçtür. -HES'lerin işletme giderleri cent/kilovat-saat olarak 0.1 cent civarındadır. Devlet santralin kendisinde kalması halinde, 0.1 cent karşılığında enerji üretip niha-i tüketicilere ve sanayicilere ucuz elektrik satacakken, bu santralleri özelleştirerek, şirketlerin bugün için geçerli serbest fiyatı olan 7 centten elektrik satmasına cevaz vermiştir. İHALESİZ ŞATIŞ ELEKTRİK Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Ulusaler, yapılmak istenen düzenlemenin sıradan bir arazi satışı gibi gösterildiğine dikkat çekerek, "Esasen kamunun mülkiyetinde olan elektrik üretim tesislerinin şirketlere bedelsiz devri söz konusudur. İhale bile yapılmaksızın yalnızca arazi bedeline devir öngörülmektedir. Eğer şirket santral yapımı sırasında yatırım bedelini Enerji Bakanlığından tahsil etmişse arazi bedeli dışında yalnızca bu bedeli ödeyecektir. Milyarlarca dolarlık kamu zararı bir kenara bırakılmaktadır" diye konuştu. Ulusaler, Sayıştay'ın, Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kuru-lu'nun ve Enerji Bakanhğı'nın söz konusu yap-işlet-devret sözleşmeleri nedeniyle kamunun uğradığı milyarlarca dolarlık zararı saptadığına dikkat çekerek, "Bu zararların, hiçbir hukuki yola başvurulmaksızın santralları şirketlere bırakarak üstünün kapatılması, aynı santrallar üzerinden kamunun ikinci kez zarara uğratılmasından başka bir anlam içermemektedir" dedi. Çernobil'in zehirli mirası 20 yıldır sürüyor 20 yıl önce, yaklaşık 24 bin kilometre uzaklıkta meydana gelen Çernobil fa-ciasının olumsuz etkilen bütün dünyayı tehdit ediyor. Bununla ilgili son itiraf İngiltere Sağlık Bakanlığı'ndan geldi. Bakanlıktan yapılan açıklamada, Ukrayna'nın Çernobil kasabasındaki nükleer tesiste 26 Nisan 1986'da meydana gelen patlama ile atmosfere yayılan radyoaktif zerreciklerin Galler'deki Cumbria bölgesinde bulunan 375 çiftlikteki 200 bin koyunu etkilediği bildirildi. Hayvanların açıkta otlatıldıkları için yağan radyoaktif zerreciklerden etkilendikleri belirtilen açıklamada, 1986'da Galler'de 355, İskoçya'da 11 ve İngiltere'de 9 çiftliğe getirilen "olağanüstü durum uygulamaları"nın bugün dahi sürdüğü hatırlatıldı. Haberi, "zehirli miras" başlığıyla yayımlayan The Independet gazetesi, Sağlık Bakanlığı'nın gerçeği, Avam Kamarası'nda yöneltilen bir soruyu cevaplarken açıklamak zorunda kaldığını yazdı. Hükümetin, nükleer enerjiden daha fazla yararlanmak istediği, Başbakan Tony Blair'in Avam Kamarası'nda bu konuyu savunmaya hazırlandığı hatırlatılan haberde, "İngiltere'nin gelecek yıllar için nükleer enerji stratejisi belirlenirken böyle önemli risklerin göz önünde tutulması gerekecek" ifadesi yer aldı. Haberde, en büyük risklerin nükleer tesislere yönelik terör saldırısı ve kaza sonucu tesislerde patlama olduğu kaydedildi. Türkiye'de yeni nükleer dalga İran ve ABD arasındaki nükleer polemik sürerken Türkiye'de nükleer enerji yeniden tartışılmaya başlandı. 1968'den bu yana Türkiye'de nükleer enerji, her hükümette olduğu gibi AKP Hüküme-ti'nin de yatırım projeleri arasında. Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) tarafından hazırlanarak Başbakanlık'a sunulan, "Nükleer Teknoloji ve Enerji Geliştirme Projesi" Bakanlar Kurulu'nda ele alınacak. Raporda nükleer santral için en uygun yer olarak Akkuyu ve Sinop gösterildi. Diğer yandan santral kurmak için çalışma yürütülse de nükleer karşıtları mücadelesini sürdürüyor. Son olarak Antalya ve Sinop'ta ayaklanan nükleer karşıtları mücadelelerinin süreceğini belirtiyor. AKKUYU YENİDEN GÜNDEMDE TAEK raporu, Akkuyu'yu yeniden 'kriterlere en uygun yer' olarak gösterdi. Çevre örgütleri ve nükleer santral karşıtları Akkuyu'ya santral yaptırmak istemese de bağlı bulunduğu Büyükeeeli kasabası nükleer santralı bir çıkış yolu olarak görüyor. Büyükeeeli Belediye Başkanı Kemal Güdül, "30 yıldır nükleer santralın yapılacağı günü bekliyoruz. Buradaki koyların altyapısı hazırlandı, kamulaştırıl-dı, sosyal tesisler bitti. Daha neyi tartışıyoruz. Nükleer santral kurulmalı. Bugün ABD'nin uçak gemileri, denizaltıları nükleer enerjiyle çalışıyor. ABD, Fransa, İngiltere ve depremlerle sarsılan Japonya'da dahi nükleer santral faaliyetleri yürütülüyor. Türkiye neden bu enerjiden faydalanmasın?" dedi. MÜHENDİSLER KARŞI Belediye başkanının aksine Elektrik Mühendisleri Odası Şube Başkanı Kamer Gülbeyaz, nükleer çalışmaların bu boyuta gelmesini 'nükleer lobinin zaferi' olarak yorumladı. Gülbeyaz, "Dünya nükleer santral faaliyetlerini durdururken Türkiye'nin bu enerjiye yönelmesi düşündürücü. Bu durum nükleer lobilerin zaferi. Türkiye güneş, rüzgâr ve su gibi yenilenebilir enerji potansiyeline fazlasıyla sahip bir ülke. Bu durumdayken, nükleer enerjiye yönelmenin gereği yok" dedi. Nükleer enerji karşıtı çalışmalarıyla bilinen Çevre Mühendisleri Odası'nın Mersin Temsilcisi Zehra Korkmaz ise, nükleer santrallerin kurulmasına karşı yürüttükleri çalışmayı sürdüreceklerini açıkladı. Petrol İş Sendikası Mersin Şube Başkanı Adil Alaybeyoğlu da, "Alternatif enerji fazla. TAEK başkanının nükleer enerji için 'temiz enerji' yalanına kimse inanmayacaktır." dedi. Alaybeyoğlu, "Nükleerin kurulmasına izin vermeyeceğiz. Dünyada kurulması düşünülen yeni bir nükleer santral projesi yok. Düşünülenler de iptal edildi" diyerek, nükleer enerjinin karşısında olduklarını, bu konuda her zaman mücadele edeceklerini belirtti. TURİZMCİLER DE KARŞI Akkuyu'da kurulacak nükleer santralın, Doğu Akdeniz turizmini çıkmaza sokacağını belirten Mersin Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanı Mustafa Güler ise "Büyükeeeli, Mersin'in el değmemiş turizm alanlarından biri. Bu bölgenin, turizmde kalkınma programlarının hazırlandığı bir yılda nükleer santral için değerlendirilmesini olumlu karşılamıyoruz. Nükleer enerjinin adı dahi psikolojik olarak turizmi etkiler. Böyle bir yere yatırım yapılmaz, turist gelmez. Yürütülen çalışmalar doğru değil, karşı çıkarız" dedi. Nükleer çılgınlıkİstanbul Nükleer Karşıtı Platformu'nun hazırladığı "Bilimin insanlık adına, insanlığa karşı kullanımı: Nükleer Çılgınlık" adlı rapora göre nükleer kazalar: 1957'de ilk büyük nükleer kaza Ural Dağlan'nda Kyshtim nükleer kompleksinde oldu ve 20 milyon kürilik radyasyon 1000 km karelik alana yayıldı. » Aynı yıl İngiltere'nin Windscale yakınlarındaki nükleer tesisteki kazada milyonlarca kürilik radyoaktif element İrlanda denizine ve atmosfere kanştı. » ABD'de, Denver yakınlarındaki 'Rocky Flats nükleer tesislerinde 1989'a kadar 700'den fazla kaza oldu. » Güney Karolina'daki Savannah River nükleer merkezinde 30 büyük çapta kaza oldu. » 1979'da ABD, TMI nükleer tesisindeki kazada yüksek dozda radyoaktif su ve gazlar çevreye yayıldı. »1986'da Çernobil'deki faciada 200 ton uranyum oksit içeren reaktör yakıtı ve 800 ton radyoaktif grafit Avrupa ve Asya ülkelerine yayıldı. »1992'de Brezilya'daki zirvede, Ukrayna Çevre Bakanı Dr. Yuri Scherbak, Çernobil'de 6000 kişinin öldüğünü ve ölü sayısının 40 bine varacağını, ayrıca yüz binlerce insanın kansere yakalanacağını söyledi. » Japonya' da, 1997 yılında Monju'da ve 1999'da To-kaimura'da nükleer kazalar meydana geldi.
|
Tanıtım
ANKARA ŞUBE
YAZILI BASINDA ODAMIZ
8. SAMSUN İNŞAAT FUARI DÜZENLENİYOR
