YAZILI BASINDA ODAMIZ

 
Enerji sektörünün farklı alanlarındaki ihaleler ve yatırım planları son günlerde sık sık telaffuz ediliyor. 2000'li yıllardan itibaren kamunun enerji sektöründeki ağırlığının tamamen düzenleme ve denetlemeyle sınırlandırılmasıyla elektrik, doğalgaz, LPG ve petrol piyasaları özel sektör işletmeciliğine, yatırımına açıldı. Türkiye'deki yatırımlara ilgi duyanlar arasında yabancı yatırımcılar da bulunuyor.
 

Enerji Bakanlığı‘ndan verilen bilgilere göre enerji sektörünün 2020 yılına kadar toplam yatırım ihtiyacı 130 milyar doları buluyor. Bu doğrultuda bir açıklama da, 5 Haziran‘da Dışişleri Bakanlığı ve AB‘nin ortaklaşa düzenleyeceği "Avrupa Enerji Politikası" konferans için İstanbul‘a gelen AB Komisyonu Türkiye Delegasyonu Ticaret, Ekonomi ve Tarım Bölümü Başkanı Ullrike Hauer‘den gelmişti: "Türkiye‘nin enerji alanında, bölgesinde söz sahibi olabilmesi için 128 milyar dolarlık enerji yatırımına ihtiyacı var."

YATIRIMLAR İSTİHDAMI ARTIRACAK
İhtiyaç duyulan yatırımların mümkün olduğu ölçüde özel sektör tarafından yapılmasını sağlayacak düzenlemeler yanında, enerji güvenliği ve politikaları açısından yatırımlarda kamunun rolü önem kazanıyor.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) Başkanı Yusuf Günay, enerji sektöründeki hareketliliğin sebeplerinden biri olarak şunu gösteriyor: "Elektrik enerjisi açısından değerlendirirsek yıllık yüzde 6-8 gibi çok ciddi bir talep artışı var. Sadece elektrik enerji sektöründe yıllık 2-3 milyar dolarlık bir yatırım ihtiyacı bulunuyor. Bunun da mevcut kamu kaynaklarıyla karşılanabilmesi pek mümkün değil. Bu yüzden de 2020 yılına baktığımızda sadece elektrik enerji sektörü açısından 100 milyar dolarlık bir yatırım ihtiyacı mevcut."

Sektörde yatırım gereksinimi olduğunu savunan Günay, "Elektrik dağıtımının yüzde 98‘i kamunun elinde, ticarette kamunun payı yüzde 80-85 civarında, üretimde de özel sektörün kendi piyasa koşullarında ürettiği elektrik enerjisi miktarı da yüzde 15-20 civarında. Bu durumda önümüzdeki yıllarda bu sektörde ciddi bir yatırım ihtiyacı doğacak" diyor. Özel sektördeki şirketlerin belli bir hareketlenme içinde olduğunu söyleyen Günay, özellikle hidrolik santral yapımı ve rüzgâr enerjisi yatırımlarına yönelmek istediklerini belirtiyor.

Enerji sektöründeki tüm bu yatırımlar ve sonuçlanmaya başlayan ihaleler vasıflı ve vasıfsız istihdam ihtiyacını da beraberinde getirecek. Hatta Ulusal Enerji Forum Başkanı Neslihan Gökdemir, istihdam yaratma açısından enerji sektörünün kilit sektör olmaya özellikle 2008 itibarıyla devam edeceğini söylüyor.

"VASIFLI ELEMAN İHTİYACI DOĞACAK"
EPDK Başkanı Yusuf Günay: "Enerji sektörünün hem vasıflı hem de vasıfsız istihdam açısından önemli bir imkân sunacağını düşünüyoruz. Özellikle doğalgazda sektörün kalifiye eleman açığı belirgin bir şekilde görülüyor. 2003‘ten bu yana doğalgaz piyasasında bizim ihalesini yaptığımız yatırımlarda 25 bin kişi istihdam edildi. Bu rakamın her geçen yıl daha da artması mümkün, çünkü yatırımlar sürüyor. Petrol piyasasında ise ekonomik büyüklüğü 11 milyar dolara varan 3 tane rafineri başvurusu var. Bu yatırımlar realize olduğunda da gerek yatırım, inşa gerek işletme aşamasında çok ciddi bir vasıflı eleman ihtiyacı doğacak. Özellikle doğalgaz ve elektrik yatırımlarında ivme kazanılmasıyla birlikte vasıflı eleman ihtiyacının artacağını gözlemliyoruz. Ayrıca hidrolik santral gibi yatırımlar da belli istihdamlar yaratıyor. Bir santral projesinde 200 insan istihdam edilebiliyor."

"ZORLU ENERJİ İSTİHDAMINI YÜZDE 90 ARTIRDI"
Zorlu Enerji Grubu Kurumsal İletişim ve İnsan Kaynakları Direktörü A.Tansel Varan: "Zorlu Enerji olarak ana prensibimizi, enerji sektöründe fırsat oluşan her alanda, birbiriyle entegre olacak faaliyetleri de mümkün kılacak şekilde ülkede ve bölgede büyümek olarak özetleyebiliriz. Sektördeki büyüme doğal olarak istihdama da yansıyor ve enerji sektörünün istihdam rakamları da büyüyor. Özellikle enerji alanında yetişmiş profesyonellere ihtiyaç duyulacak. İstihdamın, sektördeki gelişmelere paralel olarak değişeceği, yatırımlarla doğru orantılı azalıp artacağı göz önünde bulundurulmalı. Sektördeki gelişmeye paralel olarak, yaptığı önemli yatırımlar ve sağladığı büyümeyle Zorlu Enerji‘de çalışan sayısı son iki yılda yüzde 90 oranında arttı. Mayıs 2005‘te 290 olan çalışan sayısı 2007‘nin aynı ayında 550‘ye yükseldi."

"MÜHENDİSLER TÜM SEKTÖRDE ARANIR OLACAK"
EnerjiSA Proje Koordinatörü Veli Balat: "Son dönemdeki ekonomik gelişmeler ve enerji arzının, talebin altında kalmaya başlaması ve rekabetçi bir piyasanın ilk adımlarının atılmasıyla yatırımlar hız kazandı. Son zamanlarda yenilenebilir enerji kaynaklarına yapılacak yatırımlara getirilen teşvikler nedeniyle, özellikle rüzgâr ve hidrolik yatırımlarında büyük hareketlilik var. İthal ve yerli linyit kaynaklarına dayalı yatırımlar da gündemde. Enerji sektörü nitelikli işgücünün istihdamı açısından ciddi bir büyüme gösterecek. Mühendislik başta olmak üzere sektör tecrübesi bulunan elemanlar sektörün tüm dallarında aranır olacak. Enerji sektöründeki eleman istihdamının ciddi bir kısmı proje bazlı çalışmalar nedeniyle dönemsel olsa da, projelerin sıklığı ve büyüklüğü istihdamın sürekliliğini sağlayacak. Enerji arz-talep dengesi, enerjinin önümüzdeki dönemde en hızlı gelişen sektör olacağını gösteriyor. Bu büyüme hızı, istihdamı ciddi anlamda artıracak."

"PROJELERE GÖRE ALIM ARTACAK"
Doğan Şirketler Grubu Holding AŞ Strateji Grup Başkanı Yahya Üzdiyen: "Enerji sektöründeki yapılanmamızı iki ana grup altında sürdürüyoruz. Akaryakıt, doğalgaz ve LNG (Sıvılaştırılmış doğalgaz) sektörlerinde Petrol Ofisi çatısı altında faaliyetlerimizi sürdürürken; elektrik sektöründe, elektrik üretim ve dağıtım özelleştirmeleri için ortak girişim grubu çatısı altında, bunun dışında ise yenilenebilir enerji kaynakları, kömür, doğalgaz santralleri için proje bazında ortak veya tek başına hareket ediyoruz. PO çatısı altında yaklaşık 2 bin kişiye istihdam sağlayan Doğan Holding, elektrik sektöründe ise gerçekleştirilen projelerin niteliğine ve büyüklüğüne göre istihdam yaratmaya başlayacak. Enerji yatırımlarında 2 bin 500 civarında kişiye istihdam sağlanacağını düşünüyoruz. Petrol Ofisi son olarak Adana Ceyhan‘da rafineri kurabilmek amacıyla EPDK‘ya lisans başvurusu gerçekleştirdi ve doğalgaz alanında da yatırım alternatiflerini değerlendiriyoruz. Petrol Ofisi‘nin Adana Ceyhan‘da kuracağı rafineri sayesinde büyük ölçekli istihdam olanakları yaratılacak. Elektrik sektöründeyse özelleştirme kapsamında bulunan dağıtım şirketleri ve üretim santrallerini takip ediyoruz."

"YATIRIM SEFERBERLİĞİ VAR"
Siemens Enerji Üretimi Direktörü Süleyman İlden: "Enerji üretimi için bir nevi yatırım seferberliği olduğunu söyleyebiliriz. Yeni enerji piyasası kurallarına göre kamunun mümkün olduğu kadar enerji üretiminden elini çekmesi ve de özel sektörün yatırımları gerçekleştirmesi bekleniyor. Bunun sonucu olarak Türkiye‘nin önemli grupları ve holdingleri enerji sektörünü geleceğin sektörü olarak görüp son yıllarda önemli girişimler yapmaya başladı. Bu satın almalar, yeni kurulan şirketler, şüphesiz ki yeni istihdamlar yaratıyor. Özel sektörün büyük yatırımlar yapmaya karar vermiş, bunun için önemli adımlar atan firmaları önümüzdeki 3-4 yıl içerisinde 600-800 MW‘lık büyüklükte kömür santralleri kuracak, 150-200 MW‘lık rüzgar çiftlikleri oluşturacak. Hızlı bir şekilde hidroelektrikte de önemli büyüklükler ortaya koyacaklar. Tüm bu tabloya bakıldığında önümüzdeki dönemde giderek artan bir istihdam olanağı oluşacak. Bu nedenle enerji üretimi sektöründe her türlü teknik ve ticari elemana ihtiyaç duyulacağını söylemek mümkün."

"KAMU TEKELİ OLUŞTURULMALI"
Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Ulusaler: "Ülkemizin bu yıl yaz aylarından itibaren 2008 ve 2009‘u da kapsayacak biçimde elektrik açığıyla karşılaşma riski bulunuyor. Enerji açığı riski, liberal politikalar doğrultusunda kamunun bu alandan çekilmesi ve yatırım yapılmamasından kaynaklanıyor. Acilen kamu yeni yatırımlara başlamalı. EMO‘nun tercihi kamu hizmeti anlayışını gözetecek bir kamu tekeli. Bu kamu tekeli, enerji alanındaki bütüncül yapıyı da sağlamalı.

Yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik Türkiye‘nin araştırma geliştirme çalışmalarına kaynak ayırması durumunda teknoloji gelişimi sağlanabilirse ve Türkiye kendi rüzgâr tribünleri gibi bu alandaki üretimleri gerçekleştirebilirse, ciddi bir istihdam olanağı doğabilir. İstihdam açısından yeni yürürlüğe giren Enerji Verimliliği Yasası da yeni bir alan açıyor. Enerji yöneticileri, denetim yapacak danışman şirketleri oluşacak. EMO da bu alanda çalışacaklara yetki belgesi verecektir."

‘İSTİHDAM AÇISINDAN KİLİT SEKTÖR?‘
Ulusal Enerji Forumu Başkanı Neslihan Gökdemir: "Enerji sektöründe yasal düzenlemelerin yapıldığı fakat uygulamaya geçirilemediği bir dönemdeyiz. TEDAŞ‘ın dağıtım özelleştirilmeleri, Botaş‘ın kontrat devirlerinin yapılmasıyla gerçek bir piyasadan söz edebileceğiz. Yenilenebilir enerji kaynaklarıyla termik ve nükleer enerji yatırımlarında da önümüzdeki dönemde önemli bir hareketlilik yaşanacak. Türkiye‘nin, bilindiği gibi her yıl 5 milyar dolarlık üretim tesisi yatırımı yapması gerekiyor. Bu yatırımlar kuşkusuz istihdamı olumlu yönde etkileyecek. Türkiye‘de büyümenin devam etmesi halinde, istihdam yaratma açısından enerji sektörü kilit sektör olmaya özellikle 2008 itibarıyla devam edecek."

ENERJİ PİYASASINI AJANS İZLEYECEK
Elektrik, doğalgaz, petrol, LNG ve yenilenebilir enerji sektörünün izlenmesi ve derecelendirme faaliyetlerinde bulunmak üzere 2005‘te kurulan Enerji Piyasası İzleme ve Derecelendirme Ajansı bu yıl sonuna kadar faaliyete geçecek. Ulusal Enerji Forumu‘ndan yapılan açıklamaya göre enerji sektöründe şirketlerin stratejik ve finansal yönetiminin değerlendirilmesi, rekabet durumu, üretim kapasitesi, finansal programlar ve işletme politikaları, yönetimin felsefesi ve stratejik eğilimleri gibi konularda izleme ve derecelendirme faaliyetlerinde bulunacak olan ajans, başta yatırımcılar olmak üzere kamuoyunun aydınlatılmasına ve etkin piyasa mekanizmasının işlerliğine katkı sağlamayı amaçlıyor.

ENERJİ ADAMLARINA SÖZLÜK
Enerji sektöründe faaliyet gösteren kuruluşların bilgi edinme, geliştirme ve yönetme yeteneklerini artırmak ve sürdürülebilir enerji politikalarının üretilmesini sağlamak amacıyla 2001‘de kurulan Ulusal Enerji Forumu insan kaynakları veritabanını yayın olarak hazırlıyor. Enerji Adamları Sözlüğü adı altında yayınlanacak olan kitapta, kamu ve özel sektörde çalışan yöneticilerle akademisyen ve bilim insanlarının son beş yıldaki çalışmalarına, iş yaşantılarına ve kişisel bilgilerine yer verilecek.

(Milliyet İnsan Kaynakları, 03.06.2007)