· ŞUBE Giriş Sayfası

 BURSA ŞUBE

 
Şube Kapsamındaki İller:

 BALIKESİR   BURSA   ÇANAKKALE   YALOVA 
 

EMO Bursa Şubesi
Haber Bülteni
SAYI: 118

Tüm Sayılar

Elektrik Mühendisleri Odası Bursa Şubesi tarafından düzenlenen “Elektrik Kesintileri ve Enerji” konulu panel, 21 Eylül 2006 tarihinde AS Kültür Merkezi’nde gerçekleşti. Oturum Başkanlığı'nı Mümin Ceyhan’ın yaptığı panelde, Kemal B. ULUSALER (EMO Yönetim Kurulu Başkanı), Nejdet PAMİR (ASAM Koordinatörü / Enerji Uzmanı), Fırat ALPARSLAN (BİS Enerji Otoprodüktör Grubu Genel Müdürü), Osman OK (TEİAŞ APK Daire Başkanlığı İletim Planlama Müdür Yardımcısı), Ahmet KAVAS (Elektrik Üreticileri Derneği) panelist olarak katıldılar. EMO Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Ulusaler, enerjinin ikame edilmez bir ihtiyaç olmasından kaynaklı doğal tekel olduğu bunun için de ya kamu tekeli ya da özel tekel olacağını, özel tekel olması durumundaki riskleri ise 1 Temmuz sürecinin gösterdiğini belirtti. Bugün yaşananların özelleştirme değil bir serbestleşme olduğunu söyleyen Ulusaler, enerjide Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki gibi kamulaştırma yapmaya çağırdı.

Ceyhan: “İnsan aklı, aydınlanmaya başladığı sırada elektriği keşfetmiştir. Ama 1 Temmuz’da aydınlanma kesintiye uğradı”

Panelin Oturum Başkanı Ceyhan,1906 yılında Bursa Belediye Meclisi’nin Mehmet Ali Ağa’ya havale ederek başlayan elektrik üretimi, iletimi ve dağıtımındaki tarihsel gelişimi özetledikten sonra 1 Temmuz süreciyle açığa çıkan enerjide yönetim krizini konuşmak üzere ilk sözü Nejdet Pamir’e verdi.

Pamir: “AB ülkelerinde doğalgaz ithalatı yüzde  30 ile sınırlanırken Türkiye'de yüzde  65 oranında doğalgaz ithalatı yapılıyor.”

Panelde Pamir: “ Enerjide abartılı gaz alımlarının sonunda tahkim gibi yasalarla 2014 yılına kadar 14 milyar dolar, Yap-İşlet’ler gibi anlaşmalarla 2019 yılına kadar 19 milyar dolar, toplam 33 milyar dolar Hazine'nin sırtında görünmektedir” dedi. Pamir, küresel boyuttaki enerji savaşlarının altını çizerken ABD’nin dünya enerjisinin yüzde 25’ini tek başına kullandığını söyledi. Enerji yönetiminin plansız ve programsız olamayacağının altını çizen Pamir, hükümetin enerji dağıtım şirketleri özelleştirmesindeki yaklaşımının ise özelleştirme mantığıyla da anlaşılamayacağını söyledi. Pamir: “Kayıp kaçaklar gündeme getirilerek elektrik dağıtımlarının özelleştirilmesi söylenirken, bugün kayıp kaçak oranının en düşük olduğu bölgeler özelleştirilmeye çalışılıyor” dedi.

“Elektrik üretiminde arz güvenliği sağlanamadığı takdirde 2000’lerin başındaki senaryo tekrar karşımıza çıkabilir.”

Panel’in ikinci konuşmacısı olan Ahmet Kavas, 1 Nisan 2003 tarihinden bu yana doğalgaza gelen zamlarla, elektrik üreticisi şirketlerin, enerji üretiminde yaşadıkları ticari zorlukları ifade etti. Kavas, enerji talebinin arttığını ve bu artış karşısında elektrik üretiminde mevcut kapasitenin üç katına çıkması gerektiğini söyledi. DUY uygulamasının yeni olmadığını, 2003 yılından bu yana gündemde olduğunu ifade etti.

BİS Enerji adına panele katılan Fırat ALPARSLAN, otoprodüktörlerin, 1 Temmuz sürecinde aldığı eleştirilere yönelik görüşlerini ifade etti. Öncelikli olarak kamu kuruluşları arasındaki ödemelerdeki borçlanmanın yarattığı sorunların özel sektörün sırtına yüklendiğini, EÜAŞ’a bir çeşit örtülü teşvik yapıldığını belirtti. EÜAŞ’ın BOTAŞ’a olan borçları yüzünden sürekli doğalgaza zam geldiğini ve yine EÜAŞ’ın DSİ’ye ödemesi gereken su kullanım bedelleri ödenmediğinden gereken yatırımların yapılmadığını söyledi. Dört yıldır kamunun hiçbir yatırım yapmadığını ve enerjide arz güvenliğinin çok ciddi sıkıntı yaratacağını kaydeden Alparslan, doğalgaz ithalatınının sakıncalarından ve zararlarından bahsedilirken kamunun doğalgaz santralı planladığını söyledi. 1 Temmuz sürecinde ise otoprodüktörlerin kesintinin olduğu süre içinde çalıştığını, ikinci arızanın gelmesiyle devreye giremediğini, teknik olarak enerji verilemediğinde santrallerinin dört saat uyur sürece geçtiğini, black-startları olmadığı için istedikleri halde devreye giremediklerini belirtti.

Alparslan: “Biz mi bu kabın şeklini koyuyoruz?”

Alparslan, 4628 sayılı Kanun'un Türkiye’nin önünü açmak için olduğunu ama uygulamada çarpıltıldığını söyledi. 1 Ağustos’ta devreye giren DUY’a ilişkin ise “Biz bu özel sektörü gece 12.00’den sonra nasıl çalıştırırız? Arz güvenliğini nasıl sağlarız üzerine çıkarılmıştır. Bizler de sözleşmelerimizi fes eder, müşterilerimizi atar, DUY’a çalışırız dedik” dedi. Getirilen DUY uygulamasının sorumlusunun kendilerinin olmadığını, “Biz mi bu kabın şeklini koyuyoruz?” diyerek belirtti.

Ulusaler: “İmtiyazlı şirketlerin devletleştirildiği Cumhuriyet’in ilk yıllarında olduğu gibi bugünde aynı heyecanla, enerjide kamulaştırılma yapılmaldır.”

Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Ulusaler ise dünyanın içine girdiği küreselleşme çağında bugün yapılanlarının özelleştirme mi yoksa bir serbestleşme mi olduğunu sordu. Cumhuriyet’in ilk yıllarında kamu hizmetlerinin imtiyazlı şirketler tarafından yapılmasının sorunlarını aktaran Ulusaler, yapılması gerekenin Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki ruhla kamulaştırma olması gerektiğini savundu. Ulusaler: “Enerji depolanamaz, yerine başka birşey ikame edilemezdir. Pirincin yerine bulgur ikame edebilirsiniz ama enerjinin yerine başka bir şey ikame edemezsiniz. Bunun için doğal tekeldir. Eğer kamu tekeli değilse özel tekeldir” dedi.

Kemal Ulusaler, neoliberal politikalar sonucu Şeker Kurulu, Tütün Kurulu gibi gelen kapitalist kurullardan biri olan EPDK’nın bir an önce lav edilmesi gerektiğini söyledi. EPDK’nın son dönem uygulamalarıyla lisans tüccarlarının oluştuğunun belirten Ulusaler, “Bu dönem toplam dört lisans iptal edilmiştir” dedi.

Oymapınar HES, talimata rağmen üretimi neden durdurdu?

TEİAŞ APK Dairesi Başkanlığı İletim Planlama Müdür Yardımcısı Osman OK, 1 Temmuz gecesi yaşananları “Güney Batı Anadolu Bölgesi Sistem Oturtması” sunumuyla aktardı. Sunuma başlamadan evvel yöneltilen eleştirilere yönelik TEİAŞ’ın bir nakliye şirket olduğunu, enerji üretimi yapmadıklarını vurguladı. Mevcut iletim şebekesinde ise doğu-batı dengesinin kurulmuş olduğunu, doğudaki sıkıntıya çözüm bulunabildiğini ama batıdaki sıkıntıda sorun yaşanabileceğini belirtti. Ok, 1 Temmuz gecesi saat 20.50’de ilk arızanın gerçekleştiğini ve bu arızanın arkasından saat 22.08’de ikinci arızanın yaşandığını belirtti. Ok, ilk arızadan sonra Ulusal Yük Dağıtım Merkezi tarafından, Oymapınar HES’in üretimin sürdürülmesi talimatına rağmen üretimi durduklarını açıkladı. Aynı şekilde otoprodüktörlerin de saat: 22.00’den sonra üretimi durdurmalarıyla yedi saat süren bir kesintinin oluştuğunu ifade etti.