|
Şubemiz tarafından 1 Ağustos 2007 tarihinde son günlerde yaşanan elektrik sıkıntısına ilişkin basın toplantısı düzenlendi. Şube YK Yazman üyesi Mehmet Güzel ve Sayman Üye Özcan Uğurlu tarafından sunulan açıklamayı yazımızın devamında bulabilirsiniz.
BASIN 2007-11 1 Ağustos 2007 ELEKTRİK SİSTEMİNİ SICAKLAR DEĞİL KAMU YÖNETMELİDİR! Son günlerde elektrik şebekesinde, sık arızalar ve büyük oranlı gerilim düşümleri yaşanmakta, özellikle klima nedenli elektrik kullanımındaki artışın yarattığı yüklerin karşılanmasında elektrik şebekeleri yetersiz kalmaktadır. Elektrik Mühendisleri Odası olarak yaptığımız uyarıların dikkate alınmaması bugün ülkeyi elektrik kesintileriyle karşı karşıya bırakmış, ülkenin özellikle turizm bölgelerinde elektrik kesintileri dolaştırılmaya başlanmıştır. Son 5 yıldır yürürlükte olan serbest piyasa mantığı çökmüştür. Elektrik sisteminin üretim, iletim ve dağıtım olarak birbirinden ayrılmaz üç temel unsur üzerinden yönetilmesi ve işletilmesi gerekirken yıllardır özelleştirme nedenli parçalanması sürdürülmektedir. Serbestleştirme adı altında sahipsiz bırakılan sektör giderek sürekli, kaliteli ve ekonomik elektrik temininden uzaklaşmaktadır. Özelleştirme ve siyasallaşma sürecine sıkıştırılmış kamu kurumları soruna çözüm üretemez durumda bulunmasına karşın çözüm önerenlere karşı da ilgisiz kalmaktadır. Haziran ayında yaşanan sıcaklar nedeniyle geçen yıl 26 Aralık 2006‘da kaydedilen 26.648 MW‘lık en yüksek tüketim (puant), 28 Haziran 2007 günü 28.145 MW olarak gerçekleşmiştir. Özellikle termik santrallerde yılardır ihmal edilen yenileme yatırımları, hidrolik santrallerin su seviyesi ve bazı santrallerin bakım ve onarıma alınması nedeniyle çalışmamaları nedeniyle elektrik üretim kapasitesinin 41.000 MW civarında bulunduğu elektrik şebekesi bu kurulu gücün yalnızca % 69‘unu emre amade tutabilmektedir. Bu tespit TEİAŞ Genel Müdürü İlhami Özşahin tarafından "emre amade üretim kapasitesinin 28.000 MW seviyelerinde olduğunu tüketimin bunu üzerine çıkması halinde sıkıntı olabileceğini" şeklinde teyit edilmiştir. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı‘nın "Elektrik kesintileri olmayacak" yönündeki açıklamaları gerçekleri yansıtmamaktadır. Yurdun, özellikle Akdeniz ve Ege bölgelerinde programsız bir şekilde kesintiler yapılmaktadır. Klimaların kullanımı puant talepte yükselmelere yol açmakta, puant yük saatlerini de kaydırmaktadır. Dengeleme ve uzlaştırma sistemi çerçevesinde Milli Yük Tevzi Merkezi‘nin dün (30 Temmuz Pazartesi günü) için öngördüğü en yüksek elektrik çekişini gösteren puant yük 28 bin 600 megavattır. Ancak öngörüler puant talebin daha da yükseleceği yolundadır. Bu yıl puant yük çekişinin 30 bin megavatlara ulaşması beklenmektedir. Elektrik üretimindeki sıkıntı yalnızca "kuraklık ve sıcak hava koşulları" ile açıklanamaz. Sorun bunlardan çok, enerji alanının tamamen serbest piyasaya bırakıldığı son 5 yıldır gerekli yatırımların yapılmamış olmasından kaynaklanmaktadır. Kamuya yatırım yapması yasaklanırken, bir kamu hizmeti olan elektriğin güvenli, sürekli ve ucuz bir şekilde sağlanması amaçları yok sayılarak, enerji alanı özel sektörün kar inisiyatifine bırakılmıştır. Elektrik şebekesinin üç ayağından sadece biri olan üretim ve arzda yaşanan sorunların yanı sıra iletim ve dağıtım şebekesinde de benzer sıkıntılar yaşanmaktadır. Türkiye çapında 78.000 MVA‘lık kurulu güce sahip bir iletim şebekesi % 5,6‘lık puant yük artışını taşıyamamış, özelikle Ege ve Akdeniz bölgesinde yoğun gerilim düşüklükleri yaşanmıştır. İletim hatlarında 380 kV gerilim seviyesinde 310 kV, 154 kV iletim seviyesinde 130 kV gerilimler ölçülmüş, dağıtım şebekesindeki gerilim seviyeleri de buna bağlı olarak önemli oranda düşmüştür. Kaynak veya ödenek yetersizliği gerekçesiyle kapasitörlerin yeterince yapılmaması özellikle ticarethane, konut ve zirai sulama abone gruplarının yoğun olduğu trafoların bağlı olduğu ENH‘larında gerilim düşümlerine yol açmaktadır. Zirai sulama tüketimlerin yoğun olduğu Ege Bölgesi‘nde aşırı gerilim düşümleri Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi GÜLER‘in "Bu aynı zamanda hatlarımızda test oluyor, daha evvel "hazırlığımız tamam demiştik. İşletmelerde sorun yok. Ege Bölgesi‘nde tarımsal sulamada bazı sorunlar yaşanıyor" ve Bakanlık Müsteşarı Sami Demirbilek‘in "aşırı sıcaklar nedeniyle klimalara yüklenilecek olması elektrik arzında bir sıkıntıya sebep olmayacak" yönlü açıklamaları şebeke tarafından doğrulanmamış ve "test" sonuçları olumsuz çıkmıştır. İzmir ilinde 2000-2006 yıllarında abone sayısı % 40, elektrik tüketimi %30 oranında artarken, personel sayısı %31 oranında azalmış, puant artışı ise İzmir‘de 28 Haziran 2007 günü 2206 MW olarak gerçekleşmiş, 29.06.2006 gününe göre yıllık %11 oranında artış göstermiştir. Artık metropolde Konak, Karşıyaka, Bornova, Buca, Çiğli başta olmak üzere bir çok ilçede kesintiler ve arızalar olağanlaşmıştır. 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu‘nun çıkarılmasının ardından kamuda yeni yatırımlar dururken, özel sektör aradan geçen 5 yıllık sürede gerekli yatırımları yapmamıştır. Bakanlığın yüzde 6.3‘lük düşük senaryodaki talep artışı tahminine göre her yıl en az 2000-2500 megavatlık yeni yatırım yapılması gerekirken, özel sektörün yaptığı yatırımlar yıllık 700 megavat düzeyinde kalmıştır. Bu durum ülkenin enerjide yedek kapasitesinin giderek kaybolmasına ve enerjide bıçak sırtı bir dengenin gözetilir hale gelmesine yol açmıştır. Son 20 yıldır yürütülen enerjide liberalleşme ve özelleştirme politikaları sonucunda gelinen nokta karanlıktır. Tüm bu gerçekler ortada dururken, özel sektör temsilcilerinin hala sorunun üretim ve dağıtım özelleştirmelerinin gerçekleştirilmemesinden kaynaklandığına yönelik açıklamaları en hafif deyimle çarpıtmadır. Üretimin yetersiz olduğu noktada yapılacak özelleştirmeler üretimi artırıcı değil, kaos ortamını derinleştirici bir etki yaratacaktır. Geçen yıl 1 Temmuz sonrasında yürürlüğe sokulan serbest piyasa uygulaması Dengeleme ve Uzlaştırma Sistemi‘nin çözüm olmadığı da bugün ortaya çıkmıştır. Temel sorun yatırım olmamasıdır. Bunu özel sektör temsilcilerinin de kabul etmesi, 4628 sayılı Yasa kaldırılarak, yeniden kamu yatırımlarının acilen başlatılması gerekmektedir. Bu siyasi iradenin gösterilememesi durumunda ne yazık ki önümüzdeki birkaç yıl içinde daha uzun süreli ve yaygın elektrik kesintileri olacaktır. Kamu elektrik alanında inisiyatifi hızla eline almalıdır. Öncelikle kısa dönemde, •Kamu-özel ayrımı olmaksızın, ülkenin tüm üretim kapasitesini en verimli şekilde kullanılacak bir planlama yapılmalıdır. •Özel sektörün üretim manipülasyonuna son verilmelidir. •Kamu santrallarının acil bakım ve rehabilitasyon çalışmaları yapılmalıdır. •Sistemden yüksek enerji çeken, sağlıksız, standart dışı klimaların yurda girişi yasaklanmalıdır. •Enerji yoğun sektörlerin mevcut durumu ve güç artış talepleri yeniden irdelenmelidir. •Elektriğin etkin ve verimli kullanılması için gerekli önlemler alınmalıdır. • Tüm önlemlere karşın elektrik talebi karşılanamıyorsa en azından elektrik kesintileri programlanarak, sanayicilerin ve küçük tüketicilerin zarar görmesi engellenmelidir. Yalnızca klima yükleriyle açıklanamayacak ve yıllardır geliyorum diyen bu sorunların çözümüne yönelik yeterli yatırım ve yönetim eksikliklerinin, şebeke ve enerji güvenliği için "sıcaklarından" daha tehlikeli ve kalıcı olduğu bilinmelidir. EMO İzmir Şubesi Yönetim Kurulu
|
Tanıtım
İZMİR ŞUBE
ADALET NÖBETİNE ÇAĞRI: #GEZİYEOZGURLUK
