· ETKİNLİK Giriş Sayfası

1. 14 Şubat 2009 Cumartesi, Panel ve Forum, 9:30-19:00, İMO Rüştü Özal Salonu, Ankara.

YETKİN MÜHENDİSLİK     PANEL/FORUMU

09:30   Kayıt           

10:00   Açılış Konuşmaları   Ramazan PEKTAŞ              EMO Ankara Şubesi

                                         Haydar KARAYÜNLÜ          EGITIM-SEN

10:30   Davetli Konuşmacılar

Oturum Başkanı :     Onur Can TAŞTAN              EGITIM-SEN Ankara 5 No‘lu Şube

Panelistler :             Prof.Dr. Ahmet İnam          ODTÜ

                              Prof. Dr. Hayrettin KÖYMEN Bilkent Üniversitesi

                              Prof. Dr. Atilla GÖKTÜRK     Muğla Üniversitesi

                              Prof. Dr. Tuğrul TANKUT      ODTÜ

12:30   ARA (öğle yemeği)         

13:30   1. Oturum Yetkin Mühendislik

Oturum Başkanı :     Ramazan PEKTAŞ              EMO Ankara Şubesi YK Başkanı

Panelistler :             Hüseyin YEŞİL                   EMO İstanbul Şubesi                   

                              Ali YİĞİT                           EMO Ankara Şubesi

                              Timur AKÇALI                    EĞİTİM-SEN

                              İbrahim HELVACI               İMO Ankara Şubesi                       

                              Ozan DOĞAN                     EMO Ankara Şubesi

                              Mahir Ulaş AKÇAN              MMO Ankara Şubesi                                              

15:45   ARA (çay-kahve)    

16:00   2. Oturum Serbset Kürsü      

Oturum Başkanı :     Kurtuluş KAYA                    EMO İstanbul Şubesi

17:30   Sonuç Bildirgesi/Kapanış

14 Şubat etkinliğinin içeriği aşağıda özet yer almaktadır.

Davetli Konuşmacılar, Yetkin Mühendislik ve Serbest Kürsü oturumlarından oluşan forumun açılış konuşmalarını, EMO Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Ramazan Pektaş ve  Eğitim-Sen 5 No‘lu Şube Başkanı Haydar Karayünlü yaptı. Ramazan Pektaş, uzun süredir Mühendislik Mimarlık alanlarında tartışmalar yapıldığını ve GATS süreci ile birlikte bu hizmetlerin ve ticaretin yaygınlaşması, sermaye lehine uygulamalarla bütünleştirilmesindeki uygulamalarda bulunulduğunu belirtti. Pektaş, konuşmasını 1999 depreminden sonra çıkan özellikle yetkin-yetkili-uzman mühendislik kavramları ile birlikte konunun çok farklı noktalara çekildiğini ve bu çerçevede herkesin mimarların mühendislerin hep birlikte çalışanların gözünde, onların yararlı çalışmaların ortaya konacağı çalışmalar yapılması gerekmekte olduğunu söyleyerek sözlerine son verdi.

Eğitim-Sen 5 No‘lu Şube Başkanı Haydar Karayünlü, neoliberal yeni sağ politikaların yön verdiği küreselleşme sürecinin salt ekonomik ilişkileri daha verimsiz bir hale getirmekle kalmadığını, siyasal ve toplumsal alanı piyasa temelinde yeniden tanımladığını ve bu süreçte eğitim alanının özellikle yüksek öğretim köklü değişimlere uğratarak eşitsizliklerin artmasına neden olduğunu vurgulamıştır. Yetkin mühendislik kavramındaki tartışmaların temelinde mühendislik eğitiminin piyasa ilişkilerine tabi kılmanın yattığını söyleyen Karayünlü, " Yüksek öğretimini gerici piyasacı bir zihniyet çerçevesinde şekillendirmeye çalışan YÖK‘ün diplomalarda mühendislik unvanlarını kaldırma çabalarının ardında yetkin mühendisliğin kurumsallaştırılmaya çalışılması, sermaye cephesinin taleplerine uygun olarak mühendislerin nitelikli ve niteliksiz emek olarak kalıplaştırılmalarına hizmet edecek, uzmanlaşma, yetkinleşme farklılaşmasıyla hizmet edecek toplumsal muhalefetten kopuk salt gelişimci bir mühendis tipinin oluşması en önemli araçlardan birisi olacaktır" diye konuştu. Karayünlü, Yetkin-Yetkili Mühendislik Forumu ile yetkin mühendislik sorununun mühendislik eğitimini de kapsayacak biçimde bütün boyutlarıyla ele alarak tartışmak istenildiğini belirterek konuşmasına son verdi.

Açılış konuşmalarının ardından forum davetli konuşmacıların sunumlarını yapmasıyla devam etti. Bu bölümde "Prof.Dr. Ahmet İnam, Prof. Dr. Hayrettin Köymen, Prof. Dr. Atilla Göktürk, Prof. Dr. Tuğrul Tankut" konuşmacı olarak yer aldı.

Mühendis Kimdir?

Davetli Konuşmacılar bölümünde ilk konuşmayı yapan Prof. Dr. Ahmet İnam, tüm bu tartışmalara başlamadan önce "Mühendis kimdir ve bu dünyada yeri anlamı nedir?" sorusunun sorulması gerektiğini belirterek, konuşmasını, "İnsan olarak mühendis ele alınmalı, yapılan işin, üretilen makinenin, tesisin insan hayatındaki yeri düşünülmeli, özellikle ülkenin gidişatında mühendisin duruşunun çok başarılı olması gerekir" diye bitirdi.

Yeni Mezun Mühendislerin Uygulama Deneyimi Yetersiz

Prof. Dr. Hayrettin Köymen, "Üniversitelerde mühendislik teorik bilgiler üzerinde olduğunu ve yeni mezun mühendislerin uygulama deneyimi yetersiz anlamında algılanabileceğini söyledi. Üniversitelerde verilen mühendislik eğitiminin programlarının hedeflerinin öğrenme objektifleri ve kazanılacak beceriler olduğunu, programların hedefleri uygulama alanları ile ilişkilerinin oluşturulmasının ise Meslek odalarının ana görevi olduğunu ifade eden Köymen, "Bunun için meslek odası donanımlı olmasını, gerekli kural ve süreçleri doğru olarak tanımlamasını, profesyonel nitelikler tanımlaması ve belgelendirme yapar " diye konuştu.

Neden ve Nasıl bir Yetkin Mühendislik?

"Neden ve Nasıl bir Yetkin Mühendislik?" konusunu işleyen Prof.Dr.Tuğrul Tankut, yetkin mühendisin, meslek bilgisi ve yeteneği ile meslekte deneyim birikimi ile kişiliği ve etik anlayışı ile belli bir olgunluk düzeyine eriştiğini kanıtlamış bir mühendis olduğunu vurguladı. Konuşma, "Amaç, kişiler ve toplum yararına; etik ilkelerine uygun; üstün nitelikli ve güvenilir mühendislik hizmetleri üretilmesine yönelik gelişmelere katkıda bulunmaktır" söylemiyle sonlandı.

Asıl Sorun Emekte Nitelik Sorunudur

Prof. Dr. Atilla Göktürk mühendislikte ve mühendislik eğitiminde meslek ve meslektaş kavramlarının yeniden tanımlanmasının ve lisans eğitiminin kalitesinin yükseltilmesi gerektiğini söyleyerek konuşmasına başladı. Mevcut koşullarda hizmetin ticarileştiğini ve kamu yararı kavramının ortadan kalktığını vurgulayan Göktürk, TMMOB ve bağlı odalarının yönetimlerinin üyelerin beklentilerine yanıt vermediğini, karşı olunduğu söylenen birçok uygulama ile ilgili düzenlemelerin TMMOB ve Odalar içinde yapıldığını bu durumun da tutarsızlık olduğunu, neoliberal politikalar için yapılmış bir aracı düzenlemenin TMMOB‘un görevi olmadığını dile getirdi. Öztürk, "asıl sorun emekte nitelik sorunudur, nitelikli iş gücü değersizleşmiştir. Nitelikli iş gücü sermayenin işini kolaylaştıran bir iş gücü, belgeleme mekanizması da nitelikliyi daha nitelikli yapmak içindir" dedi.

Forumda öğleden sonra gerçekleştirilen Yetkin Mühendislik Oturumu‘nda ise konuşmacı olarak yer alanların isimleri şöyle, "Hüseyin Yeşil (EMO), Ali Yiğit (EMO), Timur Akçalı (EĞİTİMSEN), İbrahim Helvacı (İMO), Ozan Doğan (EMO), Mahir Akcan (MMO)"

Hüseyin Yeşil, yetkin mühendislik tartışmalarının 1999 yılı depreminden önce başladığını, SMM yönetmeliğinin de bir tür belgelendirme olduğunu ve belgelendirmenin 1970‘lerde başladığını vurguladı.  Yetkin mühendisliğin, TMMOB‘un iç sorunlarından kaynaklandığını, yapılması gereken ve ihtiyaçları karşılan bir iş olduğunu söyledi. Tartışmaların yeni olmadığını, dün evet deyip bugün hayır denebileceğini ve eğer TMMOB‘da bir yarılma olacaksa bunun mücadelesine bakışla olmalı diye konuştu.

Üniversiteler Kapitalizmin Arka Bahçesi Haline Geliyor

Timur Akarcalı, üniversite eğitiminin rekabet ortamı ve neoliberal politikalar ile birlikte yeni bir döneme girdiğini YÖK‘ün 2005 yılında aldığı kararla mühendislik eğitimi sonrasında verilen diplomalardan mühendislik unvanının kaldırıldığını vurgulayarak, "unvansız diplomalar meşruiyet kazanıyor. TMMOB ve bağlı odaların ilk yapması gereken üniversiteyi etkileyen neoliberal politikaları protesto etmek olmalıdır" dedi.

Biz Yapmayacağız, Başkalarının Yapmasına Da Engel Olacağız

Ozan Doğan, Yetkin Mühendisliğin, tüm ülkede kişiler ve kamu yararı ile etik ilkelerine uygun, bilimsel gerekler ve çağdaş tekniklere dayalı, üstün nitelikli ve güvenilir mühendislik hizmetlerinin sunulmasını ve bu hizmetlerle ilgili yanlış uygulamaların önlenmesini sağlamak olarak tanımlandığını ve amacının belli nitelikleri taşıdığını kanıtlamış olan mühendislerin bir katalogda toplanmasını sağlamak olduğunu dile getirerek bu durumun uygulamasının ise 5 yıl stajerlik ve ücretli sınavlar olduğunu dile getirdi. Konuşmasında TMMOB‘da yapılan yetkin mühendislik tartışmalarının tarihçesini aktaran Doğan, "Üniversitelerin hali ve verdikleri eğitim ortada. Bu ortamların bozulmuş olması başka bir mekanizma tanımlamayı haklı kılmaz. Doğru olan, üniversite eğitimi yetersizse, bu eğitimi yeterli durumu getirmektir" dedi. Meslek içi eğitime değil yetkin mühendisliğe karşı olduğunu belirten Doğan, diplomayı kısıtlayan bir belgeyi tanımamalıyız" diyerek sözlerini sonlandırdı.

Mahir Ulaş Akcan, Makine Mühendisleri Odası‘ndaki belgelendirme çalışmalarını aktardı. "Yetkin Mühendislik sisteminin amacı, "Tüm ülkede kişiler ve kamu yararı ile etik ilkelerine uygun, bilimsel gerekler ve çağdaş tekniklere dayalı, üstün nitelikli ve güvenilir mühendislik hizmetlerinin sunulmasını ve bu hizmetlerle ilgili yanlış uygulamaların önlenmesini sağlamak" olarak tanımlanmaktadır" diye devam eden Akcan, Mesleki yeterlilik konusunun tartışılması gereken asıl konu olduğunu belirten Akcan, " Ulusal mesleki mevzuatlarımız oluşturulup uygulanmaya konulmazsa AB üyesi tüm ülkelerin meslek mensupları ülkemizde hiçbir koşul ve şarta bağlı olmaksızın çalışabilirken ülkemiz mühendisleri mesleklerini AB ülkelerinde aynı biçimde icra edemeyeceklerdir" diye konuştu.

Yetkin Mühendislik ve İMO Örneği

İbrahim Helvacı sunumunda İMO‘daki yetkin mühendislik uygulamalarından örnekler verdi. Helvacı, Yetkin Mühendislik Yönetmeliği‘nin amacını "Mesleğin temel kavramları ve uygulama ilkelerine hâkimiyeti, Deneyim birikimi ve Etik anlayışıyla belli bir olgunluk düzeyine erişmiş; kendi uzmanlık alan(lar)ında Nitelikli ve Güvenilir hizmeti verebilecek inşaat mühendislerinin tespiti ve belgelenmesi" olarak tanımladı. Yetkin Mühendislik Kurulu, Sınav Kurulu, Uzmanlık alanları, Başvuru Koşulları ve Sınav ve Değerlendirme aşamaları ile ilgili bilgiler veren Helvacıoğlu, "Mühendis olmak, mühendislik diplomasını almakla başlayan bir süreçtir. Gerek toplum yararına mühendislik ve gerekse mühendisliğin mesleki sorunlarını çözmek açısından mühendislik belgelendirme sistemi tek başına yeterli değildir; ancak önemli bir ögedir" diyerek sunumunu bitirdi.

Yetkin Mühendislik Konusu Teknik Olmaktan Çok Politik Bir Tartışmadır

Son konuşmacı Ali Yiğit, Yetkin Mühendislik sorununun teknik bir tartışmadan çok politik olduğunu vurgulayarak, "Konu basitçe TMMOB Odalarının kendi meslek alanlarını düzenlemesi olarak algılanamaz. YÖK‘ün 2005 yılında aldığı karara gönderme yapan Yiğit, "Bu kararın doğruluğu yanlışlığından öte yasal dayanağı yoktur. Karar, 3458 sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkındaki Yasa‘ya aykırıdır. 3458 sayılı Yasa‘nın 5. Maddesi ilgili bölümden mezun olanlara mühendis unvanlı diploma verileceğini tanımlamaktadır. Yani YÖK‘ün kararı yeni bir yasa ile desteklenmedikçe hukuken geçerli değildir" diye konuştu. YÖK‘ün aslında kendi üniversitelerinden mezun olan mühendislik fakültesi mezunlarına unvan vermeyerek; EUR-ING için aranan koşulların bir kısmını ortadan kaldırdığını vurgulayan Yiğit "Özet olarak; YÖK olası bir AB üyeliği sürecinde tüm mühendis ve mimarları korumasız bırakmaktadır" dedi. Konunun ‘yetkinlik, yeterlilik vb‘ iyidir veya kötüdür tartışması olmadığını bu eksende tartışılırsa sanki yetkin olmak kötü bir şey gibi algılanabileceğini belirten Yiğit "Oysa ‘yetkinlik‘ tartışmasının neye hizmet ettiği ve kimin çıkarına olduğu üstünden tartışırsak doğru noktada duruyoruz demektir. Yetkinlik tartışmasının küreselleşmenin kurumsal ayaklarından biri ve ülkemiz mühendis ve mimarları aleyhine işleyen bir süreç olduğu gerçeğinden hareket edersek Yetkin Mühendislik‘e karşı oluruz" diye konuştu.

Oturum konuşmacıların sunumlarını yapmasının ardından soru ve cevaplarla devam etti.