03.10.2008          1 ABD Doları = 1,3095     1kWh = 18,85 cent

 1 Ocak 2009 Zammıyla 1 kWh Elektrik Fiyatı (Fatura Ayrıntısı)‏

01.01.2009          ABD Doları = 1,5367         1kWh = 16,22 cent

Yukarıdaki tablolarda da görüleceği üzere, Hükümet Ocak 2009 tarihinde yaptığı elektrik fiyat ayarlamasıyla Başkent ve Sakarya Elektrik dağıtımını özel sektöre devretmeden önce, kamu gelirinden şirketlere aktarım sağlayacak ve özelleştirilecek diğer dağıtım şirketlerini de etkileyecek bir düzenlemeye başvurdu. Yapılan düzenleme ile konutlardan dağıtım şirketlerinin kilovat saat başına tahsil edecekleri dağıtım hizmet bedeline yüzde 20,8, perakende satış hizmeti bedeline de yüzde 6,25 zam yapıldı. Böylece özelleştirme yoluyla dağıtım şirketlerini devralan ve devralacak olan şirketlerin, tüketiciden tahsil edeceği her şey dahil fatura tutarının yüzde 11‘ine el koyması sağlandı. Ocak 2009‘dan önceki tarife yapısında dağıtım şirketlerinin dağıtım ve perakende satış hizmet bedeli olarak faturadan kendilerine aldıkları pay yüzde 9,3 oranında bulunuyordu.

4 kişilik bir ailenin asgari yaşam standardına göre 230 kilovat saatlik elektrik tüketimi dikkate alındığında, daha önceki fatura yapısıyla 57 TL‘lik toplam bedelden 5,3 TL‘sini dağıtım ve perakende satış hizmet bedeli olarak kesen dağıtım şirketleri, yeni fatura yapısıyla hizmet bedeli olarak 6,3 TL almaya başladılar.

Dört Kişilik Bir Ailenin Tüketimi 
(1 Ekim 2008)

Dört Kişilik Bir Ailenin Tüketimi 
(1 Ocak 2009)

Türkiye‘de konutların 2007 yılında 36 milyar kilovat saatlik elektrik tüketimi üzerinden 772 milyon TL dağıtım, 57,5 milyon TL perakende satış hizmet bedeli alınmıştı. Yeni düzenleme ile aynı tüketim üzerinden 2009 yılında dağıtım şirketleri 933 milyon TL dağıtım, 61,3 milyon TL de perakende satış hizmet bedeli tahsil edecekler. Yani fatura yapısındaki oynama ile yalnızca konut abonelerinin 1 yıllık tüketimi üzerinden dağıtım şirketlerine 164 milyon TL aktarım yapılmıştır.

Tüketim miktarında yaşanan 2008 yılı artışı da dikkate alınarak 2009 yılında konut tüketiminin 40 milyar kilovat saat olacağı öngörüldüğünde ise, 1 milyar 104 milyon TL‘lik tahsilâtın doğrudan dağıtım şirketlerine kalacağı görülüyor. Eski düzenleme geçerli olsaydı 40 milyar kilovat saatlik tüketim üzerinden 921 milyon TL tahsil edebilecek olan dağıtım şirketleri Ocak 2009 ayarlamasıyla 182,5 milyon TL daha fazla doğrudan gelir imkânına kavuşturuldular.

Elektrik fiyatlarına yaptığı zamlarla tepki gören AKP Hükümeti, önemli dağıtım bölgelerinin devri öncesinde dağıtım şirketlerine bu aktarımı yaparken, yerel seçimler öncesinde elektrik fiyatlarını daha fazla artırmayı göze alamadığı için çıplak elektrik fiyatında görece düşük düzeyde bir azaltımı kabullenmiş görünmektedir. Yerel seçimler sonrasında ise otomatik fiyatlandırma uygulamasının gereği olarak 1 Nisan‘dan itibaren çıplak elektrik fiyatına yeniden zam yapılma olasılığı ise yüksektir.

Özelleştirme sonrası dağıtım şirketlerinin karlarını garanti altına almak için maliyet bazlı fiyatlandırmayı yürürlüğe koyarak 3 ayda bir elektrik fiyatlarına otomatik zam yapılmasını sağlayan AKP Hükümeti, yıllık programlara göre ayarlanacak olan Ocak ayı tarifesinde de yine şirketler lehine düzenlemeye başvurmuştur. Aynı AKP Hükümeti, üretim ve dağıtım şirketlerinin elektrik enerjisi gelirlerinden alınan % 3,5 TRT payını, sözde % 2 ‘ye indirerek tüketicilerin üzerine yıkmıştır.

TRT‘nin kamusal yayın anlayışındaki bozulma ve yayın içerikleri ayrıca bir tartışma konusu olmakla birlikte, kamusal yayıncılık topluma verilen bir hizmettir ve bunun için kaynak ayrılması zorunludur.

Bugünün yaşam koşulları içinde temel bir toplumsal ihtiyaç olan elektrik tüketimi üzerinden yüzde 18 düzeyinde KDV alınmaktadır. İçinde bulunulan ekonomik krizin doğrudan ya da dolaylı olarak sermayeye aktarımda bulunularak çözülmesi mümkün değildir. İşsizliğin giderek arttığı bu ortamda çalışma hakkını ve insanların alım güçlerini koruyacak düzenlemelere ihtiyaç bulunmaktadır.

İvedi olarak enerji alanında otomatik zam uygulamasına son verilmesini, son 1 yıl içinde yapılan zamların geri alınmasını, temel bir ihtiyaç olan elektrik üzerindeki yüzde 18‘lik KDV yükünün asgari yaşam standardı için gerekli olan 230 kilovat saatlik elektrik tüketiminde yüzde 1 gibi sembolik bir düzeye, diğer tüm tüketimler için ise % 8 ‘e indirilmesini talep ediyoruz.

TMMOB                                                                 TMMOB
ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI                      ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI
41. DÖNEM YÖNETİM KURULU                            İZMİR ŞUBESİ YÖNETİM KURULU

17 Mart 2009