HABER

 
EMO Ankara Şubesi tarafından, 16 Mayıs 2013 Perşembe günü “Yapı Denetçileri Bilgilendirme Toplantısı” EMO Genel Merkez Toplantı Salonu’nda düzenlendi. Oturum Başkanlığını EMO Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Serdar Çiftcan`ın yapacağı etkinliğe konuşmacı olarak, Mustafa Özdemir (EMO Yapı Denetim Komisyonu Başkanı EMO Ankara Şubesi Yapı Denetim Komisyonu Üyesi) ve Avukat Cem Erkat (EMO Ankara Şubesi Avukatı) katılarak üyelerimize yapı denetimle ilgili yönetmelik ve kanun değişiklikleri hakkında bilgiler verdi.
 

Etkinliğin açılışını yapa EMO Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Ebru Akgün Yalçın şunları söyledi; "Etkinliğe katılımın yoğun olması bu alana ilişkin sorunların çok fazlasıyla birikmiş olduğu ve çözüm için meslektaşlarımızın irade gösterme isteği, bu alanda çalışan meslektaşların bir araya gelip sohbet etme ihtiyacının açık bir göstergesi olduğunu düşünüyorum. Bu tür toplantıların daha sık yapılması gerektiği kanaatindeyim. Meslek alanına ilişkin gelişmeler artıyor, mevzuat sürekli değişiyor. Sizleri buraya çağırma nedenlerinden bir tanesi son dönemlerde yapı denetimi ile ilgili olarak bir çok mevzuatın değişikliğe uğraması ve değişikliğe uğratılması düşünülmesi ile ilgili gerekçe. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yapı denetimi ile ilgili olarak uzun zamandır bir dizi çalışmalar yapıyor. 1999 depreminden sonra pilot olarak uygulanan yapı denetim sistemi geçtiğimiz yıllarda 81 illerde uygulanmaya başlandı. Pilot yerlerde uygulanmaya başlandığında yapılan sorunlarla birlikte uygulanmaya başlandı. Ülkemizdeki kanun yapıcılar süreci biz yapalım yolda başımıza ne gelecek kimin menfaatine neler değişecek ondan sonrasına bakarız diyerek yasaları çıkartıyorlar. TMMOB`ye bağlı Odalar ve EMO mühendislik ve mimarlık hizmetinin bu şekilde yürütülmemesi gerektiği, bir uzmanlık alanı olan bu hizmetin çok taraflı bir şekilde ortaya konulup değerlendirilmesi gereken perspektiften yaklaşıyoruz. Yapı denetim tek başına binanın neresinin denetleneceği ile ilgili bir sistem değildir, bunun halk tarafı teknik tarafı siyasi tarafları vardır, sosyolojik, psikolojik tarafları vardır. Çok yönlü denklemin meslektaş olarak birer parçasıyız. Elektrik mühendisi olarak bu bilinmeyenler içinde bizden nitelikli hizmet üretilmesi bekleniyor. Denetimin kamu hizmeti tarafından çıkarılarak ticarileşmesi sürecinde vicdanı ile cüzdanı arasında gidip gelen bir psikoloji içinde mesleğimizi icra etmemiz bekleniyor. Camiamız hızla büyüyor, 2012 yılı rakamlarına göre sadece elektrik elektronik mühendisliğinde 12 bin kontenjan açıklanmış durumda. Hem işsizler ordusuna, hem SMM ordusuna, şantiye ordusuna işsizler kapımıza gelecek. Son gelinen noktada geçen sene torba yasa taslağı adı altında yasa taslağı hazırlanmıştır. Yapı Denetim Komisyonlarında bu taslaklara ilişkin detaylı titiz çalışmalar yapılıp Bakanlığa görüş olarak iletildi. Yeni yönetmelik taslaklarıyla karşımıza gelen süreç var. Buraya yönelik olarak konumlanışımızı belirlemek, salt yönetmeliklere görüş verip bu süreci kendi haline bırakmak üzerine mücadele olmayacağı TMMOB birimlerinde karar verildi ve konuşuldu. Yapı denetçilerinin bu dönem sesinin biraz daha yüksek çıkması gereken bir dönem. Kentimize halkımıza olan sorumluluğumuz gereği bunu yapmak zorundayız. Mesleğimize sahip çıkmak attığımız imzanın haklarını ve sorumluluklarını bilerek bu işlerin en iyi yapılması gerektiğini biliriz. Bu anlamda yeni bir hat oluşacaktır bu süreçten sonra, bir mücadele hattı olacaktır. Sadece kanunlara yönetmeliklere görüş belirtmekten öteye sürecin içinde yapı denetçilerin aktif olarak girdiği çeşitli kampanyaların düzenlendiği süreç olarak örgütlenmeli. Alanın içindesiniz yaşanılan problemleri çok daha yerinde ve can yakıcı bir şekilde hissediyorsunuz. Yolumuz zor ama mücadele edenler kazanıyorlar bildiğiniz gibi. Buradan çıkan sonuçları hep birlikte değerlendireceğiz."

Oturumu EMO Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Serdar Çiftan yönetti. Serdar Çiftcan oturum konuşmacılarını kürsüye davet ettikten sonra ilk olarak söz alan EMO Ankara Şubesi Avukatı Cem Erkat şunları söyledi; "İmar ve yapı mevzuatı sürecinde de bir karışıklık süreç yaşanmakta. Bu sebepten dolayı sunumumda ilk olarak özellikle son bir yıldır yönetmeliklere açılan davalar yürütmeyi durdurma kararlarını paylaşmayı düşünmüştüm. Konu hukuk açısından teknik olduğu için tasarının ilgili bölümlerini okuyarak sunmaya çalışacağım. Birincisi ben miladı iki yıl geriden alıyorum. Milli Kütüphane`de yaptığımız bir toplantı vardı, o günden bu güne ne değiştiğine bakmak lazım. 10 yıllık uygulamanın değerlendirilmesi üzerinden birikimin yeni kurallara bağlanması süreci yaşamıyoruz. Bir dizi yasa metni ile hedeflenen sürece götürecek basamaklardan bir tanesi sadece şu an üzerinde konuştuğumuz. Yasa niye yapılır sorusu önemli. Yasa niye yapılır toplumda bir ihtiyaç vardır, bir uygulama fiiliyat gerçekleştirilecektir, sorumluluklar ve yetkiler belirlenmek için yasa yapılır. Bugüne kadar uygulana gelen özellikle denetime yönelik düzenlemelerin eksik, yetersiz olduğunu kimse yadsımıyor. Deprem oldu binlerce insanımızı kaybettik, bu böyle olmayacak adını koyalım diyerek yasa ortaya çıktı. Peki nasıl yapacağız kısmı önemli. Yapının projelendirilmesi, denetlenmesi, uygulama, malzemelerin denetlenmesi vb. Bu yasa kapsamında tanımlanması beklenirdi maalesef bunu göremiyoruz. 10 yıllık uygulama içinde o kadar çok aksaklıklar yaşandı ki neresinden tutsanız elinizde kalır bir sürece geldik. Bu süreç doğal olarak eleştirisinin yapılması ve sorunlarının tanımlanması gerekiyordu. Bu alana ilişkin kurallar, birinci yetki ve mühendislerin işlerini yapmadığı, bu sürecin sistematiğin kurumsal yapısı itibariyle ekonomik sistem içinde nerede yer alacağı, muhatapların bundan nasıl faydalanacağı kontrol dışındadır, görüşü bu taslağın temelini oluşturmakta. Afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi yasası, imar yasası, kıyı kanunu vs. Bütün bunlara topyekun baktığımızda bir yapı ihtiyacının tarifi bunun ne şekilde nasıl yapılacağı, denetleneceğine ilişkin topyekun sürece hedeflenen esas hangi koşullar üzerinden yürüyeceğini belirten tasarı ile karşı karşıyayız. Bu süreçte TMMOB`nin ve Oda`nın bir dizi faaliyeti oldu. Taslağın gerekçesi çözüm olarak şunu söylemekte, bütünsellik kentsel eylem plânı. ‘Türkiye`deki mimarlık ve mühendislik hizmetlerinin başarısız olduğu, kurulacak teknik müşavirlik kuruluşları ile bu başarısızlıkları önüne geçileceği ve yatırımcının önündeki engellerin kaldırılacağı` yasa hazırlayanların gerekçeleri bu. Önümüze yeni kanun tasarısı konulması önündeki temel perspektif bu. Bizim gerçek anlamda sorunlarımızla ne derece örtüştüğünü buna karşı ne yapılması gerektiğinin konuşulması gerekmekte. Bu yasa can ve mal güvenliğini sağlamak üzere denilmekte böyle bir şey yok. İnsanları müşavirlik sistemine zorlamaya yönelik yasa olabilir diye düşünüyorum. Bireysel olarak şunu söyleyeyim daha az para kazanacaksınız."

Cem Erkat`tan sonra söz alan EMO Yapı Denetim Komisyonu Başkanı EMO Ankara Şubesi Yapı Denetim Komisyonu Üyesi Mustafa Özdemir yapı denetim ile ilgili sunum yaptı.Özdemir şunları söyledi; " Yapı denetim süreciyle neredeydik nereye geldik? Şu anda bildiğiniz gibi sürekli değişen tasarılar var. Geçmiş süreçte yönetmelikler değiştik, kanunlarda değişiklikler yapıldı sonuçta bir yere varılamadı. En son tasarıyla yapı denetimin adını da değiştiriyorlar.  Yapı denetimi nedir, şu andaki yapı denetim sistemi nereden çıkmıştır. Bundan önceki sistem neydi? Kamu binalarının önceki ve şu andaki durumu nedir?Yapı denetimi; güvenli, sağlıklı ve ekonomik yapılar yapılması işlemidir. 1999 yılından önceki yapılarda özel inşaatların resmi kontrolü belediyelerdeydi. Ayrıca teknik uygulama sorumluları vardı.99 deprem felaketinden sona şu an konuştuğumuz yapı denetim sistemi aşaması başlatıldı. 99 yılında 595 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname çıkarıldı. Bu kararname yapı denetim sisteminin özelleştirilmesiydi. Anayasa Mahkemesi bu kararnameyi iptal etti. Ardından 4708 Sayılı Yapı Denetim Yasası çıkarıldı. Bu yasanın en önemli özelliği, denetimin en önemli ayağı olan mühendis ve mimarların örgütü TMMOB ve Odalarının intikam duygusu ile sistem dışında tutulmasıydı. Bu yasa ve yönetmelikler 19 pilot ilde uygulanmaya başladı. Yapı denetim sisteminde sürekli yasa ve yönetmelik değişikliklerine gidildi. İnşaatlar büyük oranda denetimsiz olarak devam etmeye başladı. Sanki bu sistem çok iyiymiş gibi 81 ile yayıldı. Sorun daha da büyüdü. Yeni tasarı ile müşavirlik kuruluşlarına sermayelerin yüzde 60`ı mühendis ve mimarlara ait olup yüzde 40`ı sermaye sahiplerine açılıyor. Bu tasarının hedefi üyesiyle Odaların bağını kopararak, Odaları sendikalar gibi güçsüz kılmaktır. Sonuç olarak, yapı denetim firmalarının büyük kısmı iflas aşamasındadır. Denetçi mühendisler çok düşük olan (asgari ücretin bile altında) maaşlarını doğru dürüst alamıyorlar. İnşaatların yüzde 90-95 oranındaki kısmı hiç denetlenmiyor ya da çok yetersiz denetleniyor. Genç enerjik mühendisle düşük ücret nedeniyle çalışamıyor."

Sunumların ardından katılımcı üyelerimiz forum bölümünde yaşadıkları sorunlarını ve bu sorunlara yönelik çözüm önerilerini sundular.

Fotoğraflar