AMAÇ-KAPSAM 

Bu etkinliğimizin amacı; elektrikli araçlar ve akıllı şehirler hakkında farkındalığı artırmak, sektörel gelişmeleri ve yenilikleri takip etmek, teknolojik yenilikleri tanıtmak, karşılaşılan ve karşılaşılabilecek riskleri konuşmak ve en önemlisi ise elektrikli araç teknolojisi, şarj altyapısı, akıllı şehir planlaması, ulaşım yönetimi, enerji yönetimi ve sürdürülebilirlik konularına odaklanılacaktır.

Elektrikli araçlar hızla gelişen ve yaygınlaşan bir teknoloji olmakla birlikte, halen bazı sorunlar ve engellerle karşılaşılabilmektedir. Bu sorunların en önemlileri aşağıda sıralanmıştır.

- Bunlardan ilki şarj altyapısıdır. Elektrikli araçların en büyük sorunlarından biri, yeterli sayıda ve uygun yerlere konumlandırılmış şarj istasyonlarının azlığı veya olmamasıdır. Özellikle uzun mesafeli seyahatler sırasında şarj istasyonlarının yetersizliği, araçların menzil sıkıntısı yaşamasına ve planların aksamasına sebep olmaktadır.

- Varış noktası mesafesinin düşük olması genel olarak bilinen diğer bir problemdir. Elektrikli araçların menzil kapasitesi, hala benzinli ve dizel araçların sahip olduğu menzil kapasitesine yaklaşsa da genel olarak hala düşüktür. Bu durum, özellikle uzun mesafeli seyahatlerde sorun oluşturabilecektir. Ancak teknolojideki gelişmeler ile birlikte menzil kapasitesi de giderek arttırılmaya çalışılmaktadır.

- Batarya teknolojilerinin hala yüksek maliyet oluşturmaya devam etmesidir. Elektrikli araçların batarya maliyetleri, araçların toplam maliyetinin önemli bir kısmını oluşturmaktadır. 

- Performans ise diğer bir önemli sorundur. Elektrikli araçlar, benzinli veya dizel araçlara göre daha sessiz ve konforlu bir sürüş sunduğundan hala bazı kullanıcılar tarafından performans açısından yeterli bulunmamaktadır. Her ne kadar buna çözümler geliştirilse de alışkanlıkların artmasıyla bu sorunlar aşılabilecektir.

- Maliyet en önemli sorun olarak devam etmektedir. Elektrikli araçlar, şu anda benzinli veya dizel araçlardan daha pahalıdır. Her ne kadar yerli üretim ile fiyatların daha düşük olduğu görülse de batarya maliyetlerinin düşmesi ve daha yaygın hale gelmeleri ile birlikte, bu durumda da değişiklikler yaşanması beklenmektedir.

- Elektrikli araçlar, güçlerini şebeke elektriğinden aldıkları için, bu elektriğin yenilenebilir kaynaklardan üretilmesi, sürdürülebilir bir gelecek için önemlidir. Bu nedenle, enerji kaynaklarının çevre dostu ve yenilenebilir olması, elektrikli araçların çevre dostu ve sürdürülebilir bir alternatif olduğu muhakkaktır. Buna uygun yerlerin planlanması, tasarımların geliştirilmesi ve en önemlisi optimum noktaların belirlenmesi gereklidir. Bu hem kent estetiği açısından hem de şebekenin dengeli kullanımını sağlayacak ve enerji kaynaklarının en iyi planlanmasını da sağlayacaktır.

- Elektrik tesisatları ve teknolojileri, her zaman riski olan ve dikkati olarak planlanması, projelendirilmesi, kurulması ve denetlenmesi gereken altyapılardır. Bunların denetlenmesi ise planlanması gereken diğer bir önemli sorundur.

Akıllı şehirlerin altlığını enerji ve haberleşme altlıklarının planlanması, kurulması ve yönetilmesi oluşturmaktadır. Bunlar da beraberinde pek çok problem getirebilmektedir. Bunlar genel olarak değerlendirildiğinde ise 

- Akıllı şehirlerin planlanması ve kurulması, verimlilik, yeşil çevreye katkı, control ve izlenebilirlik gibi pek çok katkılar sağlasa da büyük miktarda yatırım maliyeti gerektirmektedir. Bu maliyetler, farklı teknolojilerin entegrasyonu, veri toplama ve analiz sistemleri, ulaşım ve enerji sistemleri, güvenlik ve acil durum sistemleri gibi birçok farklı alanı kapsamaktadır.

- Akıllı şehirlerin kurulması sırasında mevcut altyapıların yetersizliği veya bulunmayışı büyük bir sorun teşkil edebilmektedir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde, altyapı yetersizliği daha büyük bir problem olabilmektedir.

- Şehirlerin akıllandırılması, birçok farklı veri kaynağından verilerin toplanması, analiz edilmesi ve değerlendirilmesiyle mümkün olabilmektedir. Bu nedenle, verilerin güvenliği ve gizliliği büyük bir önem taşımaya başlamıştır. Verilerin kullanımı ve paylaşımı belirli kanunlar, düzenlemeler ve politikalar kapsamında oluşturulmaktadır. Dolayısıyla hem çözüm gelişştirmek hem de kanun ve yönetmeliklere uyumlulukta güçlüklerle karşılaşılmaktadır.

- Akıllı şehirlerin kurulmasında çokfarklı teknolojilerden faydalanılmaktadır. Bu teknolojileri entegrasyonunu gerektirmektedir. Toplumların bilişim okuryazarlığı, teknolojik dönüşüme olan istek, ekonomik duurmlar hala çok etkilidir. Bu nedenle, akıllı şehirlerin sayısının arttırılması, beraberinde eğitim ve teknolojik farkındalığın arttırılması gibi konuları da getirmektedir.

- Akıllı şehirlerin kurulması ve yaygınlaştırılması, etkin bir yönetim ve yönetişim sistemi oluşturulması, farklı kurumlar ve kuruluşlar arasında işbirliği ve koordinasyon sağlaması ile mümkündür. 

- Akıllı şehirlerin kurulması ve yaygınlaştırılması, sürdürülebilirlik açısından önemlidir. Çevre dostu teknolojilerin kullanımı, yaygınlaştırılması ve kontrolü ile enerji tasarrufu sağlanabilir, verimlilik artırılanilir, maliyetler düşürülebilir ve en önemlisi yüksek seviyede konfor, kalite ve güvenlik sağlanabilir, oluşan olumsuzluklar ve risklerle de hızlı mücadele edilebilir.

Buradan da görülebileceği gibi akıllı şehirlerin önemli bir altlığı ise enerji ve elektrik sistemleri olup bunların kurulması ve yönetilmesidir. 

Bu etkinliğimizde; bunun önemli bir parçası olan Ankara Büyükşehir Belediyesi ve Ankara Kent Konseyi ile bu etkinlik düzenlenmektedir. Devam eden etkinliklerde, diğer paydaşlarla bu konu irdelenmeye ve tartışılmaya devam edilecektir. Burada tüm tarafların birbirini anlaması ve ortak çözümler geliştirilmesine katkılar sağlamanın yanında yeni meslek alanlarının oluşturulması ve bunların hayata geçirilerek, akıllı şebeke ve şehirlerin daha sistematik olarak işletilmesi ve karşılaşılabilecek risklerin azaltılması için denetlenmesi ve gereken önlemlerin alınması açamalarını da kapsamaktadır. 

Etkinliğimizin hedef kitlesi ise; akademisyenler, elektik ve enerji sektörü temsilcileri, endüstriyel uzmanlar, sivil toplum kuruluşları, yerel yönetimler, karar vericiler ve öğrenciler olacaktır.

Son dönemde ülkemizde yaşanan ve aşağıda alt başlıklarda verilen konular değerlendirildiğinde;

- 3 Temmuz 2017 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği yayınlandı. 

- TSE tarafından "TS 13909 Elektrikli Araçlar ve Şarj Sistemleri - Temel Terimler ve  Tanımlar" standart olarak 6 Mayıs 2021 de yürürlüğe alındı.

- 2 Nisan 2022 tarihinde yayınlanan Şarj Hizmetleri Yönetmeliği kapsamında halihazırda 120`nin üzerinde firma EPDK`dan lisans aldı. 

- Son 4 ay içerisinde ülkemizde satılan elektrikli araç sayısı 4670 ve satışlardaki oranı %2,7. TOGG`un ön sipariş sayısı 177 bini aştı.

- Fuarlarda yerli ve milli şarj istasyonları sıkça tanıtılmaya başlandı.

Tüm bunlar gösteriyor ki elektrikli araçlar ulaşımın ve hareketin merkezi haline geldi. Şehirlerimiz sahip oldukları konfor alanlarından çıkıp yeni teknolojiler ve risklerle karşılaşmak durumunda kalacaklar. Dünya ile eş zamanlı olarak ülkemizde de şehirlerimiz gün geçtikçe Kurumsal – Fiziksel- Sosyal ve Ekonomik olarak daha Akıllı hale geliyor ve bunlarda beraberinde bir çok  soruyu da getirmektedir. 

- Şehir yönetimlerimiz ve şehir altyapılarımız bu dönüşüme nasıl hazırlanacaklar? 

- Alış Veriş Merkezlerimiz, Hastanelerimiz, Taksi Duraklarımız, Apartmanlarımız, Okullarımız, Üniversitelerimiz, vb kurumlar neler yapmalılar?

- Elektrik aldığımız trafomuz yeterli mi, ilave topraklama yapmalı mıyım, Elektrik Projesi hazırlatmalı mıyım? Kurulumu kim yapmalıdır?

- Binamda otoparkım yeterli mi, otoparkım yoksa ne yapmalıyım, priz hakkı nedir, binamda yönetim kararı almalı mıyım?

- Halka Açık Alanlar dışındaki yerlerde lisans gerekli mi, EPDK lisanslı firma ile anlaşmak zorunda mıyım? 

- Şarj istasyonu almak veya kurmak için teşvikler var mıdır?

- Karşılaşılabilecek riskler nelerdir?

- Kimler ve nasıl denetlemelidir?

- Şehirler nasıl akıllandırılmalıdır? 

- Elektrik araçlar ile şehirler nasıl akıllandırılır?

- Karşılaşılabilecek riskler nelerdir?

- Araç, ekipman, trafo ve istasyonlarda oluşan yangın riskleri ve alınması gereken önlemler neler olmalıdır?

gibi daha bir çok soruya cevap bulacağınız Çalıştay Serilerinin ilki olacaktır. Bu çalıştayın 2. ise 31 Mayıs 2023`de Gazi Üniversitesinde yapılacaktır.

Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Ankara Şubesi olarak bu çalıştayı çok önemsiyoruz. Gerekçeleri ise;

- Elektrikli Araçlar Şarj İstasyonlarının gerek EPDK mevzuatı kapamında Lisanslı olarak gerekse Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı mevzuatları başta omak üzere başta olmak üzere diğer meri mevzuat çerçevesinde Projelendirilmesi, Teminine Yönelik Şartnamelerin Hazırlanması, Kurulumu, Deveye Alınması ve Denetlenmesine yönelik faaliyetlerde EMO tüm şahıs, kurum ve kuluşlar için güvenilir ve yetkin bir paydaştır.

- Kamu İhale Mevzuatı kapsamında ihale ile projelendirilecek, temin edilecek veya yaptırılacak  Elektrili Araç Şarj İstasyonları ve Altyapısı İşleri için ilgili ve Yetkili Mühendislik branşı sadece Elektrik ve Elektrik – Elektronik Mühendisliği olmalıdır. İnşaat işleri bahanesi ile diğer mühendislik branşlarının ilave edilmesi teknik yeterlilik nedeniyle doğru olmayacaktır. EKAP üzerinden başka iş grupları kapsamına alınarak diğer mühendislik branşları kapsamında ihale edilmesi engellenmelidir.

- EMO, bir Kamu Kuruluşu olması hasebiyle, 2 Nisan 2022 tarihli ve 31797 sayılı Resmî Gazete`de yayınlanan "Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan: Şarj Hizmeti Yönetmeliği Madde 32 - (1) Kurum, şarj ağı işletmecileri ile şarj istasyonu işletmecilerini kendi personeli eliyle veya gerektiğinde diğer kamu kurum ve kuruluşları personeli eliyle denetime tabi tutabilir." kapsamında Kamu adına Denetim faaliyetini icra edebilir. Her bir şarj ünitesi için geçerli olacak Yeşil / Sarı / Kırmızı Etiket düzenleyerek kullanıcıların güvenli ve sürekli hizmet almasına yarımcı olabilir. Bu konuda taraflar ile bir İşbirliği Protokolü yapılması önerilmektedir.

- 3 Temmuz 2017 tarih ve 30113 sayılı RG de yayınlanan Planlı alanlar İmar Yönetmeliği Kapsamında Yetki; Kamu Alanlarında Yapılacak Yapılarda Ruhsat; Madde 56- (10) (10) Yapının kamu adına denetimine ilişkin bütün fenni mesuliyetler mimar ve mühendisler tarafından üstlenilmeden yapı ruhsatı düzenlenemez" maddesi ve Yapı projeleri; "MADDE 57 – (18) Proje müellifliği ve yapım işlerinin denetimine dair fenni mesuliyet üstlenen mimarların ve mühendislerin, 27/1/1954 tarihli ve 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu uyarınca, ilgili meslek odasına kayıtlı olmaları, büro tescillerini yaptırmaları gerekir."  hükümleri gereğince EMO`ya kayıtlı oda üyesi mühendisler Fenni Mesul olabileceklerdir.

- EMO üyesi mühendisler, Fenni Mesuliyet kapsamındaki hizmetleri Elektrik Mühendisleri Odası Teknik Uygulama Sorumluluğu (TUS) Uygulama Esasları Yönetmeliği kapsamında yürütmektedirler.

- Elektrikli Araçlar Şarj İstasyonlarının Projelendirilmesi, Kurulumu, Devreye Alınması ve Denetlenmesi konularında üyelerine yönelik Mesleki Eğitim Hazırlıklarına devam etmektedir. 

Bu çalıştayda aşağıdaki konulara odaklanılacaktır. 

- Ticari Faaliyet Gösteren Şarj İstasyonları; EPDK Mevzuatının değerlendirilmesi; Şarj istasyonunun kurulumu, Şarj istasyonunun işletilmesi, Denetim ve Yaptırımları ile EPDK "Serbest Erişim Platformu-Şarj@TR" Aplikasyonu

- Ticari Faaliyet Göstermeyen Özel Şarj İstasyonları; EPDK kasamında lisansa tabi değildir. 2 Nisan 2022 tarihli ve 31797 sayılı Resmî Gazete`de yayınlanan "Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan: Şarj Hizmeti Yönetmeliği MADDE 5- (1) Her ne ad altında veya yöntemle olursa olsun ticari faaliyet göstermeyen özel şarj istasyonlarının ve kullanıcıların kendi ihtiyacı için kurduğu şarj ünitelerinin bir şarj ağına bağlanmaları zorunlu değildir."( Şarj ağı: Elektrikli araçlara birden çok şarj istasyonunda şarj hizmeti sağlamak için oluşturulan ve şarj ağı işletmecisi tarafından yönetilen sistemi ifade eder) Çevre, Şehircilik Ve İklim Değişikliği Bakanliği açısından, aşağıdaki başlıklarda, 

- Araç Şarj İstayonu Alyapılarının Değerlendirilmesi; 

- EPDK mevzuatı açısından değerlendirmeler; Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik açısından değerlendirmeler;

- Otopark Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik açısından değerlendirmeler;

- İmar Mevzuatı; Çevre Mevzuatı; İşyeri Açma ve Çalışma Mevzuatı gibi kapsamlarda değerlendirmeler; 

Bunlara ilave olarak; daha geniş boyutta akıllı şehirle ile şehirlerin akıllandırılması gibi konulardaki fırsatlar ve riskler, akıllı şehirlerde yeni nesil teknolojilerin ve çözümlerin kullanımı, örnek projeler gibi konular ele alınacaktır.ek,

Çalıştay sonunda;

- Belirtilen alanlarda karşılaşılan problemlere çözümler geliştirilecek,

- Yeni meslek alanı oluşturma çalışmalarının altlığını oluşturacak,

- ABB bünyesinde kurulacak olan istasyonların eniyileme ile planlanmasına katkı sağlamak,

- Altyapı ile ilgili en uygun yerlerin seçilmesini sağlamak,

- Ankaramız için gerekli olan iyi planlama ve altlığının oluşturulmasına katkılar sağlamak,

- En iyi uygulamaları paylaşmak ve geliştirilmesine katkılar sağlamak

amaçlanmaktadır.