26 Şubat - tarihinde Ülke genelinde KÖYDES tarafından köy ve belde elektrik şebekelerinin yenilenmesine yönelik yatırım çalışmaları ile ilgili olarak basın bildirisi verildi.
ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI TRABZON ŞUBESİ BASIN BİLDİRİSİ KAMUOYUNA Ülke genelinde KÖYDES tarafından köy ve belde elektrik şebekelerinin yenilenmesine yönelik yatırım çalışmalarının ihale bedeli 2008 yılı başı itibarı ile 1500 milyon YTL olarak TEDAŞ bölge müdürlüklerince yapılması düşünülmekteydi.
TEDAŞ Genel Müdürlüğü‘nün son anda aldığı bir kararla ihalelerin 5 milyon YTL ve üstü her il bir grup halinde Ankara‘da yapılması kararı elektrik sektöründe büyük üzüntü yaratmıştır.
Ülkemizde köy ve belde elektrik şebekelerinin büyük çoğunluğu 25-35 yıl önce yapılmış olup bu süre hatların yıpranmasına ve kayıpların artmasına neden olmaktadır. Bu kayıplar ülke elektrik enerji tüketiminin %7‘si civarındadır. 180 milyon KWh‘lık tüketim potansiyelinin %48‘ini doğal gazdan, %10‘unu ithal kömür ve fuel-oil den karşılayan Türkiye için küçümsenemeyecek bir orandır. Diğer bir deyimle bu kayıplar Keban barajı büyüklüğünde bir santralin yıllık üretiminin boşa harcandığı anlamına gelmektedir. TEDAŞ Genel Müdürlüğü tarafından ihalelerin Ankara‘da yapılmak istenmesi; Gelinen süreçte bir ihalenin yapılma süresi yaklaşık 3 ay olup itiraz olması durumunda 5 dır. Bu durum düşünülen yatırımların aynı yıl içerisinde yapılmasını mümkün kılmayarak gerekli ödeneğin yıl içerisinde harcanmasına imkan vermeyecek ve süreci uzatarak yerel yönetimlere olan güveni azaltacaktır. Hükümet bir yandan devleti küçülterek yerel yönetimleri güçlendirmeyi planlarken, diğer yandan böyle bir kararın alınması tam anlamıyla bir tezat oluşturmaktadır. Türkiye genelinde 1600-1800 arasında enerji sektöründe iş yapan müteahhit varken ihalelerin 5 milyon YTL‘lik gruplar halinde birleştirilerek Genel Müdürlüğe alınması durumunda yapılacak ihalelere 100-150 arasında müteahhidin girebileceği bilinmektedir. Bu durum serbest rekabeti azaltırken tekelleşmeyi getirerek daha küçük çaplı iş yapma kabiliyetine sahip müteahhitlerin ortadan kalkmasına neden olacaktır. Kaldı ki ihaleyi alabilecek büyük firmalar bu çaplı projeleri taşeron firmalara yaptırarak kalitesiz, iş güvenliğinden yoksun, uzun vadede ülkeyi daha fazla zarara uğratacak, ya da mevcut sistemde birçok yerel müteahhit taşeron durumuna dönüşecektir. Yerel müteahhitlerin en önemli özelliklerinden biri de yörelerini iyi tanımaları ve ihtiyaç duyacakları iş gücünü tamamen yöreden sağlamalarıdır. Diğer bir ifade ile yöre insanının iş sahibi olmasına yardımcı olmalarıdır. Yürürlükte olan bir sistemin değiştirilmesi iki nedenle olabilir. Bunlardan birincisi mevcut sistemin devleti zarara uğratması diğeri ise eskisinden daha verimli ve sağlıklı bir sistemin getirilmesidir. Burada tüm enerji sektörünün ortak olduğu konu yeni sistemin heriki unsuru da taşımadığı yönündedir. Bir yıl içerisinde bir müteahhit en iyi koşullarda 2-3 milyon YTL‘lik iş yapabilir. Bu durum dikkate alınarak ihalelerin Bölge Müdürlüklerince 2-4 milyon YTL‘lik iş grupları halinde yapılması ülke ve bölge insanlarının yararına olacaktır. Ülkemizin enerji verimliliği ve dünya enerji politikaları göz önünde bulundurulduğu zaman yapılmak istenen yatırımların büyük önem arz ettiği görülmektedir. Ülkemizde KÖYDES projesi kapsamında elektrik şebekelerinin yenilenmesine yönelik yapılan bu ihalelerin gelecek yıllarda da aynen devam etmesi elektrik hatlarındaki kayıpları en aza indirerek ülke ekonomisine yeni Kebanların katılmasını sağlayacaktır. M. Yılmaz ODABAŞ EMO Trabzon Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı
|