Hukukçu, siyasetçi, akademisyen eski Dışişleri Bakanı Mümtaz Soysal 11 Kasım 2019 Pazartesi günü yaşamını yitirdi. Özelleştirme karşıtı mücadelede önemli bir yeri olan Mümtaz Soysal, TMMOB Enerji Sempozyumlarında bildiri sunduğu gibi EMO’nun çeşitli etkinliklerinde konuşmacı olarak yer aldı. Mümtaz Soysal, 13 Kasım Çarşamba günü, Zincirlikuyu Camii`nde kılınacak öğle namazından sonra, Zincirlikuyu Mezarlığı’nda toprağa verilecek. EMO Ankara Şubesi 24. Dönem Yönetim Kurulu olarak, Mümtaz Soysal`ın ailesine, sevenlerine baş sağlığı diliyoruz.
 

MÜMTAZ SOYSAL KİMDİR?

1929 yılında Zonguldak İli‘nde doğdu. Galatasaray Lisesi‘ni (1949), ardından Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi`ni (SBF) (1953) bitirdi. Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü‘nde asistan olarak görevliyken fark dersi sınavlarını vererek Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘nden de mezun oldu (1954). 1956‘da SBF‘de asistan olarak çalışmaya başladı; 1958‘de siyasal bilimler alanında doktora çalışmasını tamamladı. SBF‘de Anayasa Hukuku profesörü olarak uzun yıllar ders verdi.

Temsilciler Meclisi Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) temsilcisi (6 Ocak 1961 - 25 Ekim 1961) olarak Anayasa Komisyonu üyeliği yaptı. 1963‘te SBF‘de doçent, 1969‘da profesör olan Soysal, 1971 yılında aynı fakültenin dekanlığına seçildi. 12 Mart Muhtırası‘ndan sonra 18 Mart 1971‘de dekanlığı esnasında, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı‘nca gözaltına alınıp tutuklandı. 1968‘den beri okuttuğu Anayasa‘ya Giriş ders kitabında komünizm propagandası yapmakla suçlandı, 6 yıl 8 ay ağır hapis, 2 ay 20 gün Kuşadası‘nda emniyet gözetimi altında bulundurulmaya ve kamu haklarından ebediyen mahrumiyete mahkûm edildi. Toplam 14.5 ay Mamak Cezaevi‘nde kaldı. Mamak Cezaevi‘nde iken yazar Sevgi Soysal ile evlendi (Sevgi Soysal 1976 yılında ölmüştür).

Hukukçuluğunun yanı sıra gazete yazılarıyla da tanınan Soysal Forum, Akis, Yön, Ortam gibi dergilerde, Yeni İstanbul, Cumhuriyet, Ulus, Barış, Milliyet ve Hürriyet gazetelerinde yazarlık yaptı. Milliyet gazetesinde 1974‘te "Açı" başlığıyla yayımlamaya başladığı köşe yazılarını 1991-2001 yılları arasında Hürriyet‘te, 2001‘den beri de Cumhuriyet‘te sürdürmektedir.

1962 yılında arkadaşlarıyla birlikte Sosyalist Kültür Derneği‘ni kurdu. 1969-71‘de Akdeniz Sosyal Bilim Araştırma Konseyi Başkanlığı, 1974-78 arasında Uluslararası Af Örgütü ikinci başkanlığı görevlerini yürüttü. 1979‘da BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Uluslararası İnsan Hakları Öğretimi Ödülü‘nü aldı.

15 Temmuz 1983 günü Paris yakınlarındaki Orly Havaalanı‘nın THY bürosu önünde patlayan bir bombanın neden olduğu sekiz kişinin ölümüne ve altmış dolayında kişinin de yaralanmasına yol açan Orly Havalimanı saldırısı‘nı gerçekleştirmekten dolayı tutuklanan ASALA mensuplarının yargılandığı davaya Türk mağdurları temsilen müdahil taraf uzman tanık olarak katılmıştır.

1991 seçimlerinde Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) listesinden Ankara‘dan kontenjan adayı oldu ve TBMM‘ye seçildi. TBMM‘de Çekiç Güç, OHAL, demokratikleşme, Kıbrıs, özelleştirme gibi konularda hükümet politikalarını eleştiren Soysal, özellikle özelleştirme konusundaki yetki yasaları için Anayasa Mahkemesi‘ne yaptığı başvurularla koalisyon ortağı DYP‘lilerin tepkisini çekti. Bu başvuruları sonucunda Anayasa Mahkemesi tarihinde ilk kez bir yürütmeyi durdurma kararı verdi. Anayasa Profesörü Soysal, SHP‘nin hükümet ortaklığı içindeki pasif tutumuna sürekli tepki gösterdi, "vuruşarak çekilme" yaklaşımıyla Türk siyasi literatürüne geçti. Murat Karayalçın döneminde kısa bir süre için dışişleri bakanı olarak görev yaptı. Ancak bir süre sonra bakanlıktan istifa etti.

Seçim yasasının Anayasa Mahkemesi‘ne götürülmesinde başrolü oynadı. Sonrasında CHP‘ten koptu, DSP saflarına geçti. 1995 genel seçimlerinde DSP`den Zonguldak milletvekili seçildi.