Koronavirüs’e yakalanan ve verdiği mücadele sonucu hastalığı yenen 19687 sicil numaralı üyemiz Metin Çelenk, dikkati sayesinde virüs kaptığını hemen farkedip kendisini karantinaya alarak ailesini korumayı başarmıştır. Metin Çelenk bu mektubunda koronavirüs tedavisi sürecindeki deneyimlerini samimi bir dille bizlerle paylaştı. Metin Bey’e geçmiş olsun dileklerimizi iletir sağlıklı günler dilerken, bu değerli yazısı ile bizleri bilgilendirdiği için de teşekkür ederiz. EMO İstanbul Şubesi 42. Dönem Yönetim Kurulu
 

KORONA SÜRECİNDE YAŞANANLAR VE DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR

10 Haziran 2020 - Çarşamba

Serviste tedavi

1)       İlk muayeneye gidildiğinde ateş ölçülüyor ve tomografi çekiliyor. Ateş 39.5 üzerinde ise korona teşhisi konuluyor olsa da kesin sonucu tomografi belirliyor. Tomografi sonucu yaklaşık 2 saat içinde çıkıyor.  Yeni tanıda ishal ve kas krampları da korona belirtisi olarak kabul ediliyor, okuduğum yazılara göre. Nefes alamama problemi varsa hiç gecikmeden acil servise gidin ve korona için teşhis isteyin. Mümkün ise Pandemi hastanelerine gidin. Hem ilaçlar stoktlarında var hem de tecrübeliler.

2)      50 yaşın üzerindekilerin hastanede karantina altına alınması için Sağlık bakanlığı kararnamesi varmış. O yüzden ilk olarak; sosyal mesafenin korunduğu 2 kişilik odaya, durumunuz ciddi ise tek kişilik odaya alınıyorsunuz. Odadan dışarı çıkmak yasak. Dışarıdan bazı ihtiyaçlarınız, aileniz tarafından veya marketten siparişle girişteki sorumlululara teslim edilerek odanıza getiriliyor. Ailenizden biri  ziyarete gelemiyor ama cep telefonunuz yanınızda konuşabilirsiniz.

3)      Ateş düşürücü ilaçlar ve antibiyotikler veriliyor. Terleme nedeniyle sık sık üst değiştirmek gerekiyor, yanınızda fanila ve kısa kollu pamuklu tişört tarzı kıyafetleriniz bol olsun. İshal  oluyorsunuz, hastalığın/ilaçların yan etkisi ile bunu da dikkate alın. Kısa kollu giyecekleri tercih edin çünkü kolunuzdan her gün 4 tüp kan alınıyor, kolunuza  serum ve enjeksiyon için kateter bağlanıyor, kısa kollu ile rahat edersiniz.

4)      Her gün verilen ilaçlar var. Çok suya ihtiyacınız olacak. Hizmetlilerden sürekli istemektense mümkünse paket halinde 0.5 lik şişe veya bardak sulardan alınız/sipariş ediniz.

5)      Kağıt havlunuz ve kolonyanız yanınızda olsun. Ateşiniz çok yükselirse koltuk altına ve kasıklara soğuk su kompresi uygulanıyor.

6)      Korona kanı pıhtılaştırdığı için günde 2 kez kan sulandırıcı iğne veriliyor. Bir gün sağ, bir gün sol kolunuzdan veya karından yapılıyor. Mide koruyucu enjeksiyon yapılıyor veya hap veriliyor.

7)      Her gün2-3 kez tansiyonunuz, ateşiniz, oksijen seviyeniz ölçülüp kayda alınıyor.

8)      İnşallah olmaz ama nefes alma sıkıntınız cok arttı ise normal hortumla verilen oksijen yetmedi veya durum ağırlaştıysa yoğun bakıma sevk ediliyorsunuz.

9)      Genelde, insanların çoğunluğu 5 günlük ilaç tedavisinden sonra evine gönderiliyor. İltihap kanda hala yüksekse (veya korona testiniz pozitifse) taburcu olamıyorsunuz ve ani titreme/ateşlenme nöbetleriniz oluyor.

10)   Yemekleri bazen yiyemeyebiliyorsunuz. Ateşlendiğiniz için veya yemek yiyecek haliniz olmadığı için, o yüzden muz gibi kolay yenebilen ve karnı tok tutup sizi besleyecek bir yiyecek stoğunuzda olsun.

11)   Size destek verecek, özel takviye içeceklerde veriliyor.

Yoğun Bakım

1)      Yoğun bakımda, üzerinizde kıyafet olmuyor. Altınızda bez, idrar yolunuzda sonda, kolunuzda yaklaşık 10 dk da bir otomatik tansiyon ölçen bir tansiyon sargısı, göğsünüzde EEG cihazının elektrotları, bir parmağınızda  oksijen seviyesi ölçen sensor var ve bunlar alarm verdiğinde tepenizde biri bitiyor.

2)      Her gün damardan kan alınıyor (4 tüp) ve ayrıca parmağınızdan kan şekeriniz ölçülüyor. Buna göre serum ve diğer düzenleyici ilaçlar veriliyor. Antibiyotik ve diğer ilaçlar normal olarak veriliyor.  Bu ilaçların bir kısmının psikolojik yan etkileri var, herkesi farklı etkiliyor. Burada kendinize yaptığınız telkinler ve ateş seviyeniz önemli. Çok sık ve şiddetli ve ateşlenirseniz ne yazıkki halüsinasyon ve kabuslar görüyorsunuz.

3)      Oksijen seviyeniz; %98 in altına iniyorsa sürekli, %93 bile olsa maskeye geçiyorsunuz. Maske sıkıntılı ve eziyetli ama gerekli. Maske, arkadan kayışlarla yüzünüze bağlanıyor. Burun, göz ve çene maskenin içinde kalıyor, hava sızdırmıyor. Pompa; yaklaşık 18 sn hava basıp ciğerinizi şişiriyor ve 2-3 sn. de geri çekip ciğerlerinizi boşaltıyor, eğer ritme ayak uyduramazsanız boğulur gibi oluyorsunuz, nefes alamıyorsunuz. Paniğe kapılmayın, kendinizde iseniz kenardan gevşetmeyi öğrenmiş olup çok kısa hava alabilirsiniz veya parmağınızı zorla sokup 3-4 sn dışarıdan hava almanız veya dengelemeniz mümkün ama çok uzun süre yapmayın, 2 nefesten sonra boğulma hissi geliyor oksijen düştüğü için. Maskeler rahatsız edici ama dayanın çıkartmaya sakın kalkmayın.

4)      Maske ile hava alırken,  her ne kadar distile sudan geçirilip nemlendirme yapılsa da 25-30 dk`da bir diliniz kuruyacak, üstü kabuk bağlayacak ve çok rahatsız olacaksınız, bu her tür maskede geçerli. Sürekli size su verecekler. Yanınızda dolu su bardakları olmasına özen gösterin. İstediğinizde size su vereceklerdir ama her zaman yanınızda olamayacakları için yedek suyunuz muhakkak olsun. Üstteki maddede belirtiğim komple maskede, maskeyi çıkartamayacağınız için maskenin arasından 20 cclik şırıngaya  takılı sert bir pipetle ağzınıza su verilecek, pompa vakum yaptığı zaman şırıngadan su otomatik olarak ağzınıza gelecek. Hemşire/hastabakıcı ayarlamakta güçlük çekeceği için mümkünse şırınganın kontrolü sizde olsun, daha rahat ayarlayıp su içersiniz.

5)      Maskede asla paniklememeyi ve kendinize hakim olmayı unutmayın. Bir süre sonra  pompanın emme basma periyoduna alışacaksınız. Ben o şekilde 4-5 gün, gece-gündüz maske ile uyudum. Sadece, yemeklerde kısa süreli çıkardım ve arada maskeyle gene oksijen aldım. İnsan alışıyor, merak etmeyin ve endişelenmeyin.

6)      Allaha şükür entübe olmadım. O yüzden bir şey diyemeyeceğim. İnşallah kimse o duruma gelmez.

7)      Bir süre sonra, iğnelerden damarlarınız delik deşik olacak. Sürekli kan vermekten bıkacaksınız ama dayanın, herşey sizin için. Bu arada, kateterler en fazla 4 gün kalmalı sonra değişmeli yoksa iltihap yapmaya başlıyor dediler. Kateter bandının üzerine, o yüzden takıldığı tarih yazılıyor. Bantlar zamanla açılıp gevşiyor, söylerseniz ilave bantla tekrar yapıştırılıyor.

8)      Eğer iyileşiyorsanız her türlü yemeği rahatlıkla yiyeceksiniz, aklınıza hastane yemeği tadı diye bir şey gelmesin bizzat yaşadım.

9)      Kendinizde iseniz ve yapabiliyorsanız elleriniz ve ayaklarınızla basit jimnastik hareketlerini yatakta yapın. Bu tarz spor hareketlerinin kandaki pıhtılaşma tehlikesini azalttığını okudum.Hem isteniyor hem de sizin iyiliğinize. Bu arada, sürekli yatakta hareketsiz yatan kaslarınız içinde iyi bu hareketler.

10)   Arada sizi temizleyecekler, dişlerinizi süngerli diş fırçası ile fırçalayacaklar, saçınızı değişik bir sistemle şampuanlayıp yıkayacaklar, tadını çıkarın. Traş olmak biraz sıkıntılı kesiklerin mikrop kapma ihtimali yüksek olduğu için herkes yapamıyor. Ben bir kez traş oldum, son kısmını kendim tamamladım. Biraz tereddüt ettiler ama durumum iyi olduğu için izin verdiler.

11)   Doktor, hemşire ve hastabakıcılar sizi ayakta tutmak için çok çaba sarfedecekler onları fazla üzmeyin.Arada bazı acemilikler olsa bile sabredin lütfen ve onlara teşekkür edin. Kibar davranılmayı çok hak ediyorlar ve gerçekten yoğun stres altında çalışıyorlar. Yarısından çoğu bir kez koronaya yakalanmış. O kıyafetlerle 15 dk geçirmek bile çok zorken, görevliler onlarla en az 45 dk dolaşmak zorundalar.

12)   Normal servise geçince, hemşirenin birine nasılsınız diye sorduğumda şaşkınlıktan bir an afalladı "hasta nasıl olduğumu sordu" diye. Hastaların kibar davranması teşekür etmesi nadirmiş. Sordum ablası da sağlık sektöründe çalışıyormuş ve koronaya yakalanıp bir ay yoğun bakımda kalmış. Bir kısmı ile sohbet ederken, çektikleri stresi yaşadıklarını öğrendim. Gerçekten çok sıkıntılı ve stresli bir ortamda çalışıyorlar. Saygıyı ve her türlü imkanı gerçekten hak ediyorlar. Evine gidince, anne babası ile görüşmeyip odasında kendini karantinaya alan, çocuğunu annesine gönderip tek başına yaşayanına varıncaya kadar ailevi bedel ödeyenleri çok dinledim sohbet ettim, hem yoğun bakımda hem de normal serviste. Doktorun birinin de 3. Kez koronaya yakalandığını öğrendim arada. Buna ragmen görevlerine devam ediyorlar.

Şimdilik, yaşadıklarıma göre verebileceğim tavsiyeler bunlar. Ama en önemli tavsiye lütfen sosyal mesafe ve hijyen kurallarına uyun ve mümkünse hiç yakalanmayın İnşallah.

Sağlıklı günler dileklerimle,

Metin ÇELENK