GÖRÜŞ / RAPOR

1 Temmuz 2006

ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI

TÜİK (DİE) tarafından 2006 yılının ilk üç ayına ait elektrik üretim ve tüketimi ile ilgili rakamlar 19 Haziran 2006 tarihinde yayımlandı.

Elektrik üretiminde linyitin önemi giderek azalıyor. Toplam üretimde linyitin payı yüzde 18.56'ya düştü. İskenderun'da ithal kömür ile üretim yapan Siemens santralı (Sugözü) sayesinde bu oran büyük görünüyor. Yerli linyit kullanımı çok azaldı.

Toplam üretimin yüzde 40.5'i doğalgaz santralları tarafından gerçekleştiriliyor.

Devlete ait (özelleştirme kapsamındaki) hidrolik ve termik santrallarda üretim yapan EÜAŞ'ın (Elektrik Üretim AŞ'nin) toplam üretimdeki payı geçen yılın ilk üç ayında yüzde 44.56 iken bu yılın aynı döneminde artarak yüzde 47.11 oldu.

Otoprodüktörler (kendi sanayi tesisleri için elektrik üretenler) fazla üretimlerini daha önce enterkonnekte şebekeye satıyordu. Bu uygulamadaki engellemeler ve fiyat politikaları nedeniyle otoprodüktör santrallerin toplam üretimdeki payları yüzde 11.67'den yüzde 9.61'e düştü. Bu düşüş sürekli hale gelmiştir.

ENKA'nın 3 doğalgaz santralı, Siemens'in ithal linyit santralı ile diğer üretim şirketlerinin toplam üretimdeki payı yüzde 43.77'den yüzde 43.28'e inerek, yaklaşık aynı düzeyini korumuştur.

 -Elektrik tüketimindeki gelişmeler

Bu yılın ilk üç ayında geçen yılın aynı dönemine göre elektrik tüketimi yüzde 9.33 oranında arttı. Toplam tüketimin yarıya yakınını sanayi kullanır. Sanayideki enerji tüketimi artışı, sanayi üretimindeki artışını belgeler. Yılın ilk üç ayında sanayideki elektrik tüketimi yüzde 42.9'dan, yüzde 41.47'e düşmüş bulunuyor. Toplam tüketimde ev tüketiminin payı yüzde 27.54, sokak aydınlatmasının payı ise yüzde 2.35 dolayında gerçekleşti. Sokak aydınlatmasında kullanılan elektriğin geçen yıl aynı dönemde yüzde 3.20 paya sahip olduğu dikkate alındığında, sokaklar geçen yıla göre kararmış görünmektedir.

-Parasal değerler açısından elektrik

2005 yılının ilk üç ayında 3 milyar 9 milyon YTL olan parasal değer, bu yılın ilk üç ayında 3 milyar 403 milyon YTL olmuştur. Buna göre elektrik satış gelirleri cari fiyatlarla yüzde 13.1 oranında artmıştır. Üretim ve tüketim oranlarına göre fazla artış gösteren bu değerlerden hareketle zam yapılmadığı söylenen elektrik fiyatlarında bu artış nereden gelmektedir? Gizli zamlar mı söz konusudur?

Kayıp kaçak artıyor

TÜİK (DİE) verilerine göre teknik kayıp ve ticari kaçak açısından baktığımızda ise, kayıp ve kaçakların pek değişmediğini görüyoruz. Geçen yılın ilk üç ayında yüzde 30 olan kayıp-kaçak oranı bu yıl aynı dönem için yüzde 28 olarak görülmektedir.