YAZILI BASINDA ODAMIZ

2021‘de adeta bir geçim savaşımı veren vatandaş, 2022‘nin hemen başında; benzin, mazot, doğalgaz zamları ve yüzde 36.2‘lik vergi, ceza ve harçlarla tanıştı.

Özellikle de, emekli, dar ve sabit gelirli, "Cumhuriyet tarihinin en yüksek oranlı elektrik zammı" olarak nitelenen "Kademeli Elektrik Tarifeleri" ile adeta şok oldu.

Oysa bu düzenleme ile "dar gelirli vatandaş korunacak" ve enerji kullanımında tasarruf ve verimlilik artırılacaktı.

Ancak Elektrik Mühendisleri Odası (EMO)‘ya göre, tarifenin ilk kademesi olan 150 kilowaat saat sınırı bile gerçekçi değildi! Zira, Türkiye‘de 4 kişilik bir hanenin aylık asgari elektrik tüketimi 230 kVVh olarak hesaplanmaktaydı...

EMO Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Özdağ‘ın açıklamalarına göre, Aralık 202Tde aylık elektrik tüketimi 230 kWh olan 4 kişilik bir ailenin toplam ödediği fatura tutarı 210.58 TL iken Ocak 2022 itibarıyla aylık faturası yüzde 76 artarak 370.80 TL`ye çıkacaktı...

Kaldı ki; birinci kademe içerisinde aylık 150 kilowaat saat tüketildiğinde 31 AralıkTa 137.6 lira ödeyen bir abone artık bugün itibariyle tam 206 lira ödeyecekti. Bu da, tüketici ilk kademede kalsa bile yüzde 52Mik fahiş bir fatura artışına mahkum olacağına işaret ediyordu !..

(https://www.emo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=136994&tipi=43&sube=)

Ekonomist Bahadır Özgür ise, kademeli tarifede "aylık 150 kilowaat saat tüketimi şartı için ampul ve buzdolabı dışında bir şey kullanmamak gerektiğini" belirterek, "Bu tarifeyle aslında yüzde 127‘lik zam yapılmıştır" tespitinde bulundu!!

 DAVALAR CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın da, "Kademeli tarife bir sosyal tarife olmalıdır. Elektrik faturalarına yüzde 127‘ye varan fahiş zam yapıldı. Bu fahiş zam asla kabul edilemez" diyerek Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu‘nun (EPDK) elektrik zammı düzenlemesinin yürütmesinin durdurulması talebiyle Danıştay‘a başvurduklarını söyledi.

Hemen ardından bir dava da tüketicilerden geldi. Tüketici Konfederasyonu yaptığı açıklamada, Kademeli Tarife ile "Cumhuriyet tarihinin en yüksek oranlı zammının yapıldığına işaret ederek, sosyal devlet anlayışından vazgeçildiğine, anayasanın eşitlik ilkesinin ihlali söz konusu olduğuna" ve "en temel tüketici hakkı olan ‘enerjinin adil ve herkese ucuz ve imkânına göre ulaştırılması‘ hususunun göz önüne alınmadığına" vurgu yaptı.

Konfederasyonun açıklamasında ayrıca yeni tarifelerin; "Günlük 5 Kw‘lık ayrım çok düşük olup temel ihtiyaç kalemleri için harcanan elektriğin çok altında olduğu; yaşamı 24 saat boyunca elektrikli makineye bağlı olanlar da bu tarifede dikkate alınmadığı; dar gelirlilerin ikamet ettiği meskenlerdeki kişi sayısı, meskenin rayiç bedeli, hanenin gelir durumu gibi kriterler dikkate alınmadığı ve düzenlemenin bu haliyle düşük gelir gruplarına fayda sağlamaktan uzak olması" gibi nedenlerle EPDK‘nın bu düzenlemesinin yürütmesinin durdurulması ve iptali için yargı yoluna başvurulduğu belirtildi.

ÖZELLEŞTİRME OLMASAYDI?

Amerika‘nın Sesi tarafından kendisine yöneltilen "elektrikte özelleştirme olmasaydı bugün ne olurdu?" sorusunu yanıtlayan EMO Yönetim Kurulu Üyesi elektrik mühendisi Mehmet Özdağ, EPDK‘nın 1 Ocak`tan itibaren geçerli olan tebliğine göre, devletin özel dağıtım şirketlerine elektrik satış fiyatının kilowaat için 31.86 kuruş olduğunu söylüyordu. Özdağ sözlerine devamla; "Yüzde 184 artış ile özel şirketler kamudan 31.86 kuruşa aldığı elektriği 130 kuruşa satıyor bize !?..

Aradaki bu fark kısaca özelleştirmenin bu topluma faturasıdır" diyordu...

Sevgili Okuyucular; Gelinen nokta enerjide, kamu yararı doğrultusunda tüm sürecin yeniden planlanması gerektiğini ve kar amaçlı özel dağıtım şirketlerinin yeniden kamulaştırılması gerektiğini ortaya koymaktadır.

Bu süreçte "Yaşam Hakkı" ve "Temel Gereksinimlerin Karşılanması Haklan" en başa yazılmalı; sürdürülebilir verimlilik ilkesi ile yenilenebilir enerjiyi önceleyen politikalar yürürlüğe konulmalıdır.

Son olarak yeri gelmişken önceki yıl yapılan zamlar üzerine bu köşede yayınlanan Emekli Salih Öğretmen‘in şu sözlerine kulak verelim*:

"...Bak yeğen, bir ekonomi yönetiminin yapacağı en kolay şey, ‘ekonominin darasını‘ geniş tüketici kesimler üzerinden almaktır. Bunun da en kolayından iki yolu vardır: ilki, işçi, memur, emekliye enflasyon altında mümkün olan en az zammı vermek; diğeri ise en çok kullanılan temel tüketim mallarına yapılabilecek en fazla zammı yaparak hazine açığını kapatıp durumu bir süre idare edebilmek...) Ama ben sana bir şey diyeyim mi? Yerel seçimlerde ‘Tanzim Çadır Tiyatroları‘na neden olan hayat pahalılığı çok etkili oldu(… Sonuçta tüm iktidar gücüne rağmen büyükşehir belediyeleri kaybedildi(...) Bu insafsız doğalgaz, elektrik faturalarından KDV indirimi mi yaparlar, ne yaparlar bilmem. Bak ama söylemedi deme. Bunlar bu kafayla giderlerse nasıl olduğunu anlamadan kendilerini sandıkta bulurlar. Ve unutma ki oy kullanacakların hepsinin ortak yanı ‘tüketici‘ olmalarıdır... "

Emekli Salih Öğretmen‘in söylediği gibi iktidar son yerel seçimlerde tüketicinin Temel Gereksinimlerinin Karşılanması Hakkını gözetemediği için kaybetti. Yani demem odur ki; son elektrik zammı sosyoekonomik yaşamın voltajını aşırı yükseltti.

Oysa, enerji gibi, günlük yaşamda temel gereksinimlerin karşılanmasına olanak sağlayan mal ve hizmetlere böylesi fazla yüklenmek hiç akıl karı değildir. Hele ki elektrik!..

Zira unutmamak gerekir ki, elektriğin en belirgin özelliklerinden birisi de, fazla yüklenildiğinde kontak yapması, ampulleri patlamasıdır...