Depremzede yurttaşlara sağlanmayan faizsiz fatura öteleme olanağı, deprem bölgesinde görevli elektrik dağıtım ve tedarik şirketlerine kullandırıldı. Karara EMO`dan tepki geldi.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), 6 Şubat tarihli Kahramanmaraş merkezli depremlerin etkilerinin devam etmesi nedeniyle, olağanüstü hal kararı alınan veya afet bölgesi ilan edilen şehirlerde faaliyet gösteren elektrik dağıtım şirketlerinin avans ödemelerini ertelemişti. Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), depremzede yurttaşlara sağlanmayan faizsiz fatura öteleme olanağının, deprem bölgesinde görevli elektrik dağıtım ve tedarik şirketlerine kullandırılmasına tepki gösterdi. EPDK`nin farklı sermaye gruplarının ve lobilerin birbiriyle çelişen çıkarlarını dengelemek için mevzuatı şekillendirmesine artık izin verilmemesi gerektiği belirtilen açıklamada, "Piyasa oyuncularının günlük finansal sorunlarını çözmeyi tek amaç edinen EPDK`nin kamu kaynaklarını bir bahaneyle, dilediği şirkete aktarmasının önüne geçilmelidir" denildi. ‘Elektrik enerjisi yeniden kamu hizmeti olarak yapılandırılmalı‘ Açıklamada, "Piyasa oyuncularının günlük finansal sorunlarını çözmeyi tek amaç edinen EPDK`nin kamu kaynaklarını bir bahaneyle, dilediği şirkete aktarmasının önüne geçilmelidir. Olağan koşullarda faaliyetlerini sürdürmekte zorlanan enerji şirketi varsa, dipsiz bir kuyuya kamu kaynağı aktarmaktansa, doğrudan kamulaştırma yoluna gidilmelidir. Depremzede yurttaşlara sağlanmayan faizsiz fatura öteleme olanağının, sektörün geri kalanını zora sokma ihtimaline karşı bazı şirketlere kullandırılması kabul edilemez. Elektrik enerjisi kâr odaklı sıradan bir ticari faaliyet alanı olmaktan çıkartılarak, yeniden kamu hizmeti olarak yapılandırılmalıdır" denildi. "Bu karar Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. (EPİAŞ) tarafından işletilen sistemin işleyişini sarsacak bir niteliktedir. Faizlerin yüksek olduğu bu dönemde Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği kapsamında faaliyet gösteren üretim şirketleri, gerçekleştirdikleri elektrik üretiminin maliyetini bir sonraki gün EPİAŞ`ın yapacağı avans ödemeyle finanse etmektedir. Birincil enerji kaynağı da dahil olmak üzere üretim maliyetlerinin karşılanması için kritik önemde olan bu ödemenin yapılmaması durumunda zorunlu olarak üretim şirketleri yüksek faizle kredi kullanmak zorunda kalacaklardır. Kâr veya zarar etmemesi gereken, piyasa işletmecisi EPİAŞ`ın doğal olarak bu tip durumlarda kullanılmak üzere yedek akçesi de bulunmadığı düşünülürse, tedarik şirketlerine yönelik ertelemenin sisteme getireceği yükün nasıl dağıtılacağı belirsizdir." Şirketlere nasıl bir olanak sağlandı? Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinin "Ödemeler ve Tahsilat" başlıklı 132/Ç maddesinin ilk fıkrasında piyasa katılımcılarına iletilen günlük avans ödemesinin bir sonraki iş günü en geç saat 15.00`e kadar ödenmesine hükmediliyor. Normal şartlarda bir gün sonra yapılan avans ödemeleri toplanarak asıl faturadan düşülüyordu. Piyasa Yönetim Sistemi aracılığıyla nihai uzlaştırma bildirimini takip eden altıncı iş günü içinde aylık faturalar ödeniyor. Avans ödemelerinin yapılamaması durumunda da aylık olarak faturalara temerrüt faizi de ekleniyor. Diğer tedarik şirketleri günlük olarak iletilen avans bedellerini öderken, karar kapsamında kalan tedarik şirketleri ise faizsiz bir erteleme imkanına sahip oldu. Özetle EPDK, bu şirketlere günlük ödemelerini, Nisan-Eylül 2024 dönemini kapsayacak şekilde 6 ay boyunca faizsiz olarak ay sonuna öteleme olanağı yarattı.
|