YAZILI BASINDA ODAMIZ

 
EPDK, deprem bölgesindeki şirketlere borçlarını faizsiz ay sonuna öteleme şansı sağladı. Elektrik Mühendisleri Odası depremzedelere uygulanmayan ötelemenin şirketlere sunulmasına tepki gösterdi.
 

Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) 48‘inci Dönem YK, EPDK‘nın depremzede yurttaşlara sağlanmadığı faizsiz fatura öteleme olanağının, deprem bölgesinde görevli elektrik dağıtım ve tedarik şirketlerine kullandırılmasına dair açıklama yaptı. Açıklamada, "Piyasa oyuncularının günlük finansal sorunlarını çözmeyi tek amaç edinen EPDK‘nin kamu kaynaklarını bir bahaneyle, dilediği şirkete aktarmasının önüne geçilmelidir" denildi.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), 6 Şubat tarihli Kahramanmaraş merkezli depremlerde afet bölgesi ilan edilen şehirlerde faaliyet gösteren dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler, görevli tedarik şirketleri, Organize Sanayi Bölgeleri‘nin (OSB) doğrudan veya dolaylı ortağı olduğu tedarik şirketlerinin avans ödemelerine ilişkin erteleme ve Eylül 2024 sonuna kadar temerrüt faizi uygulamama karan açıkladı. Konuya dair açıklama yapan EMO, depremin etkileri bahane edilerek, şirketlere, yurttaşların faydalanmadığı faizsiz borç öteleme olanağının yaratıldığım söyledi.

EPDK‘nın konuya ilişkin kurul kararının 29 Mart 2024 Cuma günü Resmi Gazete‘de yayımlandığını ifade eden EMO, "1 Nisan 2024 tarihinden itibaren uygulanacak karara göre, 30 Eylül‘e kadar, olağanüstü hal kararı alman veya afet bölgesi ilan edilen şehirlerde faaliyet gösteren dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler, görevli tedarik şirketleri, OSB ferin doğrudan veya dolaylı olarak ortağı olduğu tedarik şirketleri için Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinin 132/Ç maddesinin birinci fıkrasında belirtilen avans ödeme bildirimlerinde yer alan bedellerin, ilgili fatura dönemine ilişkin fatura son ödeme tarihine kadar ertelenmesine, avans ödemelerinin ertelendiği süre boyunca piyasa işletmecisi veya piyasa katılımcısına temerrüt faizi uygulanmamasına karar verildi" dedi.

"ŞİRKETLERE FAİZSİZ AY SONUNA ÖDEME OLANAĞI YARATILDI"

Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinin ‘Ödemeler ve Tahsilat‘ başlıklı 132/Ç maddesinin ilk fıkrasında piyasa katılımcılarına iletilen günlük avans ödemesinin bir sonraki iş günü en geç saat 15:00‘e kadar ödenmesine hükmedildiğini ifade eden EMO, "Normal şartlarda bir gün sonra yapılan avans ödemeleri toplanarak asıl faturadan düşülüyordu. Piyasa Yönetim Sistemi aracılığıyla nihai uzlaştırma bildirimini takip eden altıncı iş günü içinde aylık faturalar ödenmektedir. Avans ödemelerinin yapılamaması durumunda da aylık olarak faturalara temerrüt faizi de eklenmektedir. Diğer tedarik şirketleri günlük olarak iletilen avans bedellerini öderken, karar kapsamında kalan tedarik şirketleri ise faizsiz bir erteleme imkanına sahip oldular. Özetle EPDK, bu şirketlere günlük ödemelerini, Nisan-Eylül 2024 dönemini kapsayacak şekilde 6 ay boyunca faizsiz olarak ay sonuna öteleme olanağı yarattı" diye ifade etti.

Açıklamada kararın Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) tarafından işletilen sistemin işleyişini sarsacak bir nitelikte olduğuna vurgu yapan EMO, "Faizlerin yüksek olduğu bu dönemde Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği kapsamında faaliyet gösteren üretim şirketleri, gerçekleştirdikleri elektrik üretiminin maliyetini bir sonraki gün EPİAŞ‘ın yapacağı avans ödemeyle finanse etmektedir. Birincil enerji kaynağı da dahil olmak üzere üretim maliyetlerinin karşılanması için kritik önemde olan bu ödemenin yapılmaması durumunda zorunlu olarak üretim şirketleri yüksek faizle kredi kullanmak zorunda kalacaklardır. Kar veya zarar etmemesi gereken, piyasa işletmecisi EPİAŞ‘ın doğal olarak bu tip durumlarda kullanılmak üzere yedek akçesi de bulunmadığı düşünülürse, tedarik şirketlerine yönelik ertelemenin sisteme getireceği yükün nasıl dağıtılacağı belirsizdir. Genel olarak tüketicilerden aylık olarak ödeme alan tedarik şirketlerinin söz konusu günlük avans ödemelerinden şikâyet ettiği bilinmektedir. Avans ödemelerinin kaldırılması için EPDK‘ya yönelik gerçekleştirilen lobi çalışmalarının bir düzeyde etkili olduğu anlaşılmaktadır. EPDK‘nin farklı sermaye gruplarının ve lobilerin birbiriyle çelişen çıkarlarım dengelemek için mevzuatı şekillendirmesine artık izin verilmemelidir. Piyasa oyuncularının günlük finansal sorunlarım çözmeyi tek amaç edinen EPDK‘nin kamu kaynaklarını bir bahaneyle, dilediği şirkete aktarmasının önüne geçilmelidir" denildi.

"ELEKTRİK ENERJİSİ YENİDEN KAMU HİZMETİ OLARAK YAPILANDIRILMALIDIR"

Depremzede yurttaşlara sağlanmayan faizsiz fatura öteleme olanağının, sektörün geri kalanım zora sokma ihtimaline karşı bazı şirketlere kullandırılmasının kabul edilemez olduğunun ifade edildiği açıklamada, "Elektrik enerjisi kâr odaklı sıradan bir ticari faaliyet alam olmaktan çıkartılarak, yeniden kamu hizmeti olarak yapılandırılmalıdır. Farklı sermaye gruplarının günübirlik çıkarlarını dengelemeye odaklanan EPDK kapatılarak enerji yönetimi, ticari ve siyasi müdahalelerden uzak özerk bir yapıya devredilmelidir. Acilen kamunun yatırım yapmasının önündeki engeller kaldırılarak, üretim, iletim ve dağıtımıyla dikey entegre bir kamu tekeli tekrar kurulmalıdır" denildi.