İSPANYA ELEKTRİK KESİNTİSİ

Elektrik iletim şebeke yönetiminin çok zor olduğunu sektörün içinde olanlar iyi bilirler.

Son zamanlarda İspanya`da yaşanan büyük çaplı elektrik kesintileri ve bunların etkileri gündeme gelmiştir.  Sebeplerini araştıracak veriler yeteri kadar şeffaf paylaşılmamaktadır. 

Bilinmelidir ki; elektrik üretim santrallerinin periyot bazında frekansları, gerilimleri, akımları ve fazlar arası vektör açıları kayıtlıdır.  Daha doğrusu kayıtlı olmalıdır. 

Peki, ulusal çapta bir elektrik kesintisi (blackout), temel nedenleri neler olabilir? Gelin birlikte göz atalım.

Ana sistemi çalışır durumdan çıkmaya zorlayan sebepler;

1. Sisteme lokal olarak ön görülmeyen  aşırı büyük bir yük girmesi

2. Büyük kapasitede bir yükün sistemden çıkması, buna karşılık bu yükleri besleyen üretim santrallerinin sistemle senkronizasyonu sağlayamaması

3. Büyük yüklerin kısa devre durumundaki sonuçları

4. Yenilenebilir enerjide özellikle GES`ler de kısa devre durumundaki sonuçları (GES`lerin yapıları itibarı ile kısa devre durumunda sistemi çok kısa süre olsa da şebekeyi besleme kapasitesi yoktur)

5. Yenilenebilir enerji üretimindeki ani düşüş  

6. Yük tevzi merkezinin öngöremediği bir üretim veya tüketim oluşması, bunu yönetememesi

7. Röle arızasını sıralamaya koymak istemiyorum (tedbirlerinin alınmış olması gerekir)

8. Siber saldırılar

9. Doğal afetler (deprem, fırtına gibi)

İspanya`da yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik üretimindeki payının yüksek olduğu bilinmektedir. 

Son yaşanan elektrik kesintisini yenilenebilir kaynaklara bağlayan bazı açıklamalara şahit oluyoruz. Öncelikle bu durum yenilenebilir kaynakların sorunlu kaynaklar olduğu anlamına gelmemelidir, bunlar önemli, vazgeçilmez kaynaklardır.

Ancak bu kaynakların yapılarına yönelik yönetilememesi sorun olabilir.

Okuduğumuz, izlediğimiz, gözlemlediğimiz üzere, kesintinin sebebi, kaynakların kötü yönetilmesi, diğer enerji kaynakları ile desteklenme senaryolarının yeteri kadar etkili olmayışından kaynaklanmaktadır.  

İspanya`daki Olay İçin Anahtar Cümlemiz:

Yenilenebilir kaynakların üretim risklerinin yönetilmesi, rüzgar türbinlerinin bulunduğu  geniş alanlarda rüzgarın bölgede aniden kesilmesi ya da fırtına çıkması ve/veya GES santrallerinin üzerine kısa süreli gölgelenme olacağı belirtileri olması durumunda, bunları destekleyen hidrolik, gaz türbinleri gibi santrallerin devreye alınarak yönetilmesi (termik geç devreye girdiği için sıralamaya almadım), daha stabil ve güvenilir olarak şebekeye bağlanması gerekir. Üretim Santrallerinin tüketime karşı gösterdikleri tepkiler göz önüne alınarak birbirini desteklemelidir. 

Genel Anahtar Cümlemiz: Elektrik iletim şebekelerinde tedbirler almamıza rağmen arızalar oluşabilir, önemli olan o arızaların ada bazına sıkıştırılıp, ulusal sistemi etkilemeyecek hale getirilmesidir.