YAZILI BASINDA ODAMIZ

 
OPEC, petrol fiyatını durdurmak için üretimi artırmayı tartışıyor
Petrol ihraç eden ülkeler örgütü OPEC, uluslararası borsalarda rekor seviyelerde gezinen fiyatları soğutmak için ek üretim artışı opsiyonunu kullanmayı tartışıyor.
 

OPEC'den yapılan üretim artışı açıklamalarına rağmen uluslararası borsalarda petrol fiyatlarının yükselişi sürüyor. New York Borsası'nda geçen haftaki kapanışına göre 12 sent artan ABD hafif petrolünün varili 56,84 dolardan satılırken, Londra Borsası'nda işlem gören Brent petrolünün varili de 55,72 dolara yükseldi.

Geçen hafta İran'ın Isfahan şehrindeki olağan zirvesinde, halen günlük 27 milyon varil seviyesinde bulunan resmi üretim kotasını 500 bin varil artırma kararı alan OPEC, günlük üretimini 28 milyon varile çıkarmak için harekete geçti. OPEC'in son üretim artışı kararının petrol fiyatlarını etkilemediğini kabul eden Suudi Arabistan Petrol Bakanı Ali el-Naimi, OPEC Başkanı Şeyh Ahmed el-Fahd el-Sabah'ın ikinci bir 500 bin varillik üretim artırımıyla günlük kotanın 28 milyon varile çıkarılması için üye devletlerle diyalog içinde bulunduğunu bildirdi. El-Naimi, dünya petrol talebini karşılamaya yetecek yedek petrol üretim kapasitesinin olduğunu kaydetti.

Uluslararası borsalarda petrol fiyatlarının yükselişi için üretilen 'arz kısıtlı' ve 'arz talebi karşılayacak düzeyde değil' iddialarını da cevaplayan Suudi Arabistan Petrol Bakanı Ali el-Naimi, "Piyasalarda sıkça dile getirilen arz sıkıntısı söylentileri gerçeği yansıtmıyor. Bol miktarda arz var. 11 milyon varil olan günlük üretim kapasitemiz, 2009'da 12,5 milyon varile ulaşacak. Üretim kapasitemizi önümüzdeki yıl günlük 300 bin varil, 2007'de günlük 500 bin varil, 2008'de günlük 300 bin varil ve 2009 yılında günlük 1,2 milyon varil artırmayı hedefliyoruz." dedi.

Petkim gerçeği-kadir dikbaş
Bir süredir yüksek seyreden petrol fiyatları sebebiyle, petrol ve petrole dayalı üretim yapan şirketlerin yıldızı parlıyor.

Türkiye'nin en büyük petrokimya şirketi Petkim de onlardan birisi.

Petkim, 1965 tarihinde kuruldu. Yarımca Kompleksi'nde, önce 5 fabrika işletmeye açıldı, ardından diğer fabrikalar geldi. Daha sonra yüzde 100'e varan kapasite artırımına rağmen, talebe cevap verilemediği için ikinci kompleks olarak İzmir Aliağa tesislerinin kurulması kararlaştırıldı. Döneminin en modern teknolojisi ile inşa edilen Aliağa, 1985'te üretime başladı. Ömrünü dolduran Yarımca tesisleri ise, 2001 yılında 60 milyon dolara Tüpraş'a satıldı.

Özelleştirme kapsamına 1987 yılında alınan ve ilk halka arzı 1990 yılında gerçekleştirilen Petkim'in mevcut durumda yüzde 4,14 hissesi halka açık. Yüzde 7'si ise Emekli Sandığı'nın elinde. Geriye kalan yüzde 88,86'lık devlet hissesinin 2003 yılında blok olarak satışına karar verilmişti. Hatırlanacağı gibi, 2003 Haziran ayında yapılan ihaleyi, 605 milyon dolarlık teklifle Uzanlar'a ait Standart Kimya AŞ kazanmıştı. Ancak alıcı şirket, tanınan süre içinde yükümlülüklerini yerine getiremediği için ihale iptal edildi. Bir süre sonra yapılan ikinci satış denemesi de, yeterli talep olmaması yüzünden başarısızlıkla sonuçlandı.

Şimdi hisselerin yüzde 30'unun halka arz edilmesi planlanıyor. Arz için, 30 Mart-5 Nisan arasında ön talep toplanması, nisan ayı ortasında da kesin taleplerin alınması bekleniyor.

Petkim, bugün 14 fabrika ve aralarında bir liman ve 1 barajın da bulunduğu 10 yardımcı birimle, pek çok sektörün ana girdisi olan 50'nin üzerinde petrokimyasal ürün üretiyor. Türk sanayiinin vazgeçilmez bir kuruluşu. Ürettiği hammaddelerden plastikler ve sentetik kauçuklar; inşaat, otomotiv, tarım, elektrik, elektronik, ambalaj sektörlerinin önemli hammaddelerinden. Sentetik elyaflar ise tekstil sektöründe kullanılıyor. Ayrıca, ilaç, deterjan, boya, kozmetik gibi birçok sanayi sektörü için girdi üretilmekte. Üretim hacmi, geçen yıl 2,6 milyon tona ulaştı.

Petkim Genel Müdürü Kenan Yavuz, Petkim'i değiştirmek, geliştirmek için çalıştıklarını ve önemli başarılar sağladıklarını söylüyor. Verimlilik ve kârlılık açısından Petkim'de önemli adımlar attıklarını belirten Yavuz, "Kamuda bu tip çalışmaları yapmak kolay olmasa gerek." dediğimizde, "Hayır öyle değil, hatta bazı sorunların özel sektörden daha kolay çözülebildiğini gördüm. Yeter ki, üst yönetimin bu yönde iradesi ve kararı olsun." karşılığını verdi.

Genel Müdür Yavuz, son üç yılda Petkim'in kendi cebinden 300 milyon dolarlık yatırım yaptığını, 421 milyon YTL net çalışma sermayesi bulunduğunu, 2004'te 46 milyon dolar kâr ettiğini ve müşterilerinin kapıda sıra beklediğini anlatıyor. Yapacakları halka arzın, üretim gücünü temsil eden kurumlar ile halk arasında köprü kurulmasına yardımcı olacağını ifade ediyor.

"Teknolojisinin eski olduğu" yönündeki iddiaları da bir iftira olarak değerlendiren Yavuz, "Petkim'in yatırım ihtiyacı sadece kapasite büyütme ile ilgilidir. Çünkü talebin ancak yüzde 30'una cevap verebiliyor. Teknoloji yenileme konusunda Petkim'in hiçbir problemi yok. Teknolojimizin eski olduğu iddiası, Petkim'e karşı yapılmış en büyük iftiradır, bühtandır. Farklı amaçlar için ortaya sürülmüş bir argümandır." diyor. Genel Müdür, bu konuda şirketlerinden emin olduklarını, "İsteyen herkese kapımız açık, gelip görsünler." diyerek gösteriyor.

Petkim'in üretim yaptığı alan, hızla büyüyen bir sektör. Şirket talebe cevap veremiyor. O sebeple pazar payı yüzde 30'a kadar gerilemiş. Geri kalan yüzde 70, büyük oranda ithalatla karşılanıyor. Türkiye'de kişi başına plastik tüketimi, Avrupa'dakinin yarısından daha az. Dolayısıyla sektörün iki kat büyüklüğe ulaşma potansiyeli var. Böylesine hızlı büyüyen bir pazarda daha büyük bir Petkim'e, yeni yatırımlara ve yeni Petkim'lere ihtiyaç var.