YAZILI BASINDA ODAMIZ

İkinci bir Çernobil istenmiyor

ÖZLEM GÜVEMLİ

Türkiye'de 2018 yılına kadar bitirilmesi planlanan 3 nükleer santralın nereye yapılacağı henüz kesinleşmedi. Sinop, Konya, Akkuyu, İğneada'nın adı nükleer santralların inşa edileceği yerler konusunda öne çıkıyor. Ancak özellikle nükleer santral için lisans alınmış tek yer olan Akkuyu'nun yakınındaki Ecemiş fay hattı ile ilgili kesin bilgilerin bulunmaması endişe yaratıyor. Daha önceki yıllarda nükleer karşıtı eylemlere sahne olan Sinop'ta da tedirginlik hâkim.

İ TÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Okan Tüysüz, Ecemiş fay hattının depremsellik açısından çok fazla incelendiğini vurguladı. Bu fay hattı ile net bilgilere sahip olunmadığını belirten Tüysüz, ''Ecemiş fay hattının Akkuyu'nun altından geçip geçmediğini bile bilmiyoruz. Fayın güney ucunun nereye kadar uzandığı belirsiz'' dedi. Fay hatlarının diriliğini gösteren GPS çalışmasının burada yapılmadığına dikkat çeken Tüysüz, ''Var olan çalışmalar bu fayın uzun aralıklarla deprem ürettiğini gösteriyor. Kuzey Anadolu fay hattı 250 yılda bir deprem üretiyorsa Ecemiş fayı 1000 yılda üretir bu depremi. Ancak ciddi bir çalışmaya ihtiyaç var'' diye konuştu.

KANSER BAŞ BELASI

Sinop Çevre Dostları Derneği Başkanı Hale Özen , 1986 yılında yaşanan Çernobil faciasından doğrudan etkilendiklerini dile getirerek ''1986'dan sonra ölü doğumlar ve kanser vakaları arttı. Ben 10 yıl içinde 5 yakınımı kanserden kaybettim. Neredeyse kanser hastası olmayan ev yok. Kanserden kırılıyoruz'' dedi. Çernobil'in etkilerinin halktan saklanmasının tüm sonuçlarını yaşadıklarını söyleyen Özen, bu nedenle yetkililerin vereceği hiçbir güvenceye inanmadıklarını ifade etti. Özen, nükleer santralların, yaşanan kazalar nedeniyle riskli bir teknolojiye sahip olduğunu, atık sorununun nasıl çözüleceğinin bilinemediğini vurgulayarak ''Gelecek kuşaklara ölümcül bir miras bırakmak istemiyoruz. Daha önce de Sinop'a nükleer santral yapılmak istenmişti, ancak mücadelemiz sonucu bu plandan vazgeçildi. Yine izin vermeyeceğiz'' diye konuştu.

EYLEMLER BAŞLAYACAK

Santralın Türkiye'nin en kuzey ucunda bulunan İnceburun Yarımadası'na yapılmak istendiğini anımsatan Özen, Sinop'un paleotik çağdan beri yerleşim alanı olduğunu söyledi. Özen, tarihi ve antik bir kent olan Sinop'un özellikle İnceburun Yarımadası'nda ilginç jeolojik yapılar, çok değişik ekosistemler bulunduğunu anlattı. Özen, ''Korunması gereken doğal alana nükleer santral yapmak düşmanlıktır. Önümüzdeki günlerde eylemlerimize başlayacağız. Sinoplular, Çernobil faciasını da İtalyanların Karadeniz'e attığı zehirli varilleri de unutmadı'' dedi.

İstanbul Haber Servisi - Nükleer santrallara karşı çıkanların en önemli dayanağı, Türkiye'de değerlendirilemeyen yenilenebilir enerji kaynaklarının zenginliği. OECD verileri, Türkiye'nin en önemli temiz enerji kaynağı rüzgârın, yılda tüketilen elektriğin en az iki katını karşılayabileceğini gösteriyor.

Uluslararası anlaşmalara, hükümetlerin iyi niyetli açıklamalarına karşı, dünyada yenilenebilir enerji kaynaklarına yapılan yatırımın enerjiye yapılan yatırımlar içindeki payı yüzde 5'in bile altında kalıyor. OECD verileri, Türkiye'nin yaklaşık 29 bin megavat elektrik üretme kapasitesine sahip rüzgâr türbinlerinin, fosil yakıt santrallarıyla karşılaştırıldığında daha ekonomik üretim yapabileceğini gösteriyor. Çeşme'de 15, Bozcaada'da 17 adet rüzgâr türbini bulunuyor.

Türkiye, coğrafi konumu nedeniyle güneş enerjisi potansiyeli açısından birçok ülkeye göre daha şanslı. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü'nün verilerine göre Türkiye'nin ortalama yıllık toplam güneşlenme süresi 2 bin 640 saat.

ALTERNATİFLER

**Jeotermal Enerji: Türkiye'de şu an 50 bin konut jeotermal enerjisi kullanıyor; bu sayıyı 500 bine çıkaracak kaynak var. Türkiye'de Denizli, Kütahya ve İzmir-Aliağa benzeri bölgelerde jeotermal enerji kaynaklarından konut ısıtma ve elektrik üretimi gerçekleştirilebiliyor. Halen Türkiye'de jeotermal enerji kaynaklarından 20 megavat elektrik üretiliyor. Bu kaynaktan Türkiye'de 2010 yılında 500 megavat, 2020 yılında 1000 megavat elektrik kapasitesi kurulabilecek. 2000'de 51 bin 600 konut ısıtılırken 2010 yılında 500 bin, 2020 yılında ise 1 milyon 250 bin konut ısıtılabilecek.

* Biyokütle: Bitkiler büyürken, fotosentez sırasında atmosferden aldıkları karbondioksidin (CO2) karbonunu bünyelerinde biriktirip biyokütleyi oluştururken oksijeni dışarıya veriyorlar. Bu bitkiler yakıldığında ise CO2 yeniden atmosfere veriliyor. Hızlı büyüyen bitkilerle enerji ormanları oluşturup, bir yandan yetiştirip diğer yandan yakarak elde edilecek buhardan elektrik üretimi yapılabiliyor. Enerji ormanları konusunda pilot çalışmalar var.

·      Biyogaz: Hayvansal ve bitkisel atıkların çürütülmesiyle üretilen metan gazını depolayarak tehlikeli ve çevreye zararlı olabilecek bir gazı enerjiye dönüştürmek mümkün. Metan gazı daha sonra yakılarak enerji elde ediliyor. Greenpeace enerji raporunda, Türkiye'de 32 Twh'ye kadar elektrik üretebilecek bir potansiyel bulunduğu belirtiliyor.