BASINDAN SEÇTİKLERİMİZ

Türkiye'nin elektrik üretimi nisanda bir önceki aya göre yüzde  8.9 oranında gerileyerek 13 milyar 287 milyon, tüketim ise yüzde 8.8 oranında gerileyerek 13 milyar 168 milyon kilovatsaate düştü. Enerji Bakanlığı'ndan edindiği verilere göre, nisan ayında toplam elektrik enerjisi üretimi, bir önceki aya göre yüzde 8.9 oranında gerilerken, geçen yılın nisan ayına göre ise yüzde 5.1 oranında artarak 13 milyar 287 milyon kilovat oldu. Nisanda kayıp ve kaçak da dahil toplam yurtiçi elektrik enerjisi tüketimi ise bir önceki aya göre yüzde 8.8 azalırken, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5 oranında artarak 13 milyar 168 milyon kilovat olarak gerçekleşti. Buna göre bu yılın ilk dört aylık döneminde toplam elektrik enerjisi üretimi 55 milyar 819 milyon kilovata yükseldi. Yurt içi elektrik enerjisi tüketimi kayıp ve kaçak da dahil 55 milyar 251 milyon kilovat oldu. Türkiye'nin elektrik üretimi bu yıl ocakta 14.3 milyar, şubatta 13.6 milyar, martta ise 14.4 milyar kilovat olmuştu. Tüketim ise ocakta 14.1 milyar, şubatta 13.5 milyar, martta ise 14.3 milyar kilovata çıkmıştı. Nisan ayı itibariyle yurt içi elektrik enerjisi talebinin 12 aylık artış oranı yüzde 6.8, olarak hesaplandı. Nisan ayında çalışma günlerinde tüketilen elektrik enerjisinin, ay içinde tüketilen elektrik enerjisine oranı yüzde 68.3 olarak belirlendi. Bu oran, Kurban Bayramı nedeniyle 9 günlük tatilin bulunduğu ocak ayı hariç olmak üzere 2006 yılında ulaşılan en düşük düzeyi gösteriyor. Ancak geçen aylarda görülen elektrik enerjisine olan talebin hız kesmesine yönelik eğilimin nisan ayında da devam ettiği görülüyor. Nisan ayındaki tüketimin mart ayındaki tüketime göre azalma oranı 2004 yılında yüzde 6, 2005 yılında yüzde 6.6 olmuştu. Bu oran 2006 yılında ise yüzde 8.8 olarak gerçekleşti.

İHRACAT GERİLEDİ İTHALAT ARTTI

 Nisan ayında Gürcistan, Nahçıvan ve Irak'a elektrik enerjisi ihracatıyla Türkmenistan'dan elektrik enerjisi ithalatına devam edildi. Nisan ayında elektrik enerjisi ihracatı bir öneki aya göre yüzde 12.4 oranında geriledi. İthalatı ise bir önceki aya göre yüzde 24.2 oranında artış gösterdi. Nisan ayı verilerine göre toplam elektrik enerjisi ihracatı 167 milyon kilovatla toplam elektrik enerjisi üretiminin yüzde 1.4'ünü, 48 milyon kilovattık toplam elektrik enerjisi ithalatının ise yurt içi elektrik enerjisi tüketiminin yüzde 0.3'ü düzeyinde olduğu belirlendi. Buna göre, sınır ötesi elektrik enerjisi ticareti, Türkiye elektrik enerjisi üretim-tüketim dengesinde yüzde 1.7lik bir yer tuttu.

 ÜRETİMİN YÜZDE 47.3'Ü KAMUDAN

Nisan ayında Türkiye'nin toplam elektrik enerjisi üretiminin yüzde 34.6'lık kısmı sözleşmesi bulunan üretim tesislerinden, yüzde 47.3'lük kısmı da kamu mülkiyetindeki üretim tesislerinden elde edildi. Buna göre, serbest piyasa koşullarında değerlendirilen elektrik enerjisi miktarı yüzde 18'e yükseldi. 2004-2006 yılları arasında, yılın ilk 4 ayındaki toplam elektrik enerjisi üretimleri kıyaslandığında, artan talebe bağlı olarak kamu tarafından işletilen santralların üretimlerinin arttığı belirlendi. Üretim lisansı bulunan tesisler ile otoprodüktör ve otoprodüktör grubu lisansı bulunan tesislerin toplam üretim düzeylerinde ise bu dönemde kurulu güç miktarında 1600 megavat artış olmasına rağmen önemli bir değişiklik olmadığı tespit edildi. Nisan ayında yüzde 52'lik kısmı ithal kaynaklardan sağlanan Türkiye elektrik üretiminin yüzde 69.9luk kısmı termik santrallarda gerçekleştirildi. Yılın ilk dört aylık döneminde elektrik enerjisi üretiminin yüzde 51.9'u ithal kaynaklarla yapıldı. Bu dönemde termik santralların payı ise yüzde 71.6 oldu. Özel sektör tarafından işletilen üretim tesislerinin nisan ayında üretime katkıları ise şöyle oldu: "Yap İslet modeli kapsamındaki santrallar yüzde 22.8; otoprodüktörler ve otoprodüktör grubu santralları yüzde 10.3; Yap İşlet Devret modeli kapsamındaki santrallar yüzde 9.5; üretim lisansı bulunan santrallar yüzde 7.7 ve İşletme Hakkı Devri modeli kapsamındaki santrallar yüzde 2.2 Nisan'da elektrik üretiminde birinci sırada yüzde 44.1'lik payla doğal gaz geldi. Doğal gazı; yüzde 29.9'luk payla hidrolik ve yüzde 16.7'lik payla linyit izledi. Söz konusu oranlar yılın ilk dört aylık döneminde ise doğalgazın payı yüzde 41.4, hidroliğin payı yüzde 28.3, linyitin payı ise yüzde 18.1 oldu. (EKONOMİ, 12.05.2006)