|
Cumhuriyet Gazetesi’nin Bilim Teknik ekinin 26 Mart 2005 tarihinde yayınlanan sayısında Tanol Türkoğlu tarafından kalem alınan “E-Posta mı, El Bombası mı?” başlıklı makalede, kullanıcıları e-posta kullanımında nelere dikkat etmesi gerektiği aktarıldı. Özellikle bilgisayar kullanımı konusunda deneyimsiz üyelerimizin okumasını önerdiğimiz makalenin tam metnine yazımın devamında ulaşabilirsiniz.
E-Posta mı, El Bombası mı?
Tanol Türkoğlu Internetteki en yaygın hizmetlerin başında eposta geliyor. Hal böyle olunca eposta altyapısı kullanılarak gerçekleştirilen ya da gerçekleştirilmeye çalışılan pek çok olumsuz eylem de var. O nedenle eposta kullanıcılarının şu temel konulara dikkat etmesi gerekliliğini vurgulamak istiyorum. 1. Her e-postayı okumayın! İlk etapta biraz rahatsız edici bir uyarı ama doğru. Sokakta hiç tanımadığınız ama sizinle konuşmak isteyen herkesle konuşuyor musunuz? E-posta sisteminde de benzer bir yol izlemelisiniz. Nereden geldiğini bilmediğiniz e-postalar için (hele bir de bunun içinde ek döküman varsa) meraklanmak yerine direkt silmek en güzel çözümdür. Neden? Çünkü bu tür epostaların çoğu aslında birer saatli bombadır. İçindeki ek döküman da bilgisayarınıza bulaşmayı bekleyen virüs programları içerebilir. 2. Okuduğunuz her e-postaya inanmayın! Hadi diyelim okudunuz; ya da tanıdığınız bir göndericiden gönderilmiş diye açtınız. Yine de her okuduğunuza inanmayın. Örneğin Nijerya'dan birisi size eposta göndermiş, diyor ki "Burada birisi vardı kimsesiz, öldü, hiç yakını yok, bankadan milyonlarca doları var, ancak yurtdışından birisi ben bu kişinin varisiyim derse o parayı alabilir. Hadi gel beraber bu mirasa konalım. Ben buradaki süreci halledeceğim, sen sadece varisi olduğunu iddia edeceksin!" Hayat bu kadar kolay mı? Birisi sokakta size böyle bir şey önerse hemen kabul eder misiniz? O halde epostadan gelenleri de kabul etmeyin! 3. Gelen her e-postanın göndericisinin o kişi olduğunu sanmayın! Mevcut eposta sistemlerindeki teknik özellikleri kullanan kimi uyanıklar şu tür virüsler geliştirdi. Virüs bilgisayarınıza bulaştığında, elektronik adres defterinizdeki tüm eposta adreslerine (yani sizin tanıdıklarınıza) sizden gidiyormuşcasına (yani gönderen sahasında sizin eposta adresiniz olacak şekilde) epostalar gönderebilmekte. Bunu yapmasının en temel sebebi; virüsü onların bilgisayarına da bulaştırmak. O nedenle tanıdık dahi olsa birinden bir eposta geldiğinde, epostanın içeriğinin o kişi tarafından kaleme aldığını sanmayın hemen. Örneğin yabancı dil bilmediğini bildiğiniz bir dostunuz size ingilizce bir konu başlığı olan eposta göndermiş. Bu nasıl olabilir? Bu tür epostaları da okumadan silmeniz, bununla da kalmayıp, gönderici dostunuzu haricen uyarmanızda fayda var. Çünkü büyük bir olasılıkla o kişinin bilgisayarına virüs bulaşmıştır. 4. Kişisel bilgilerinizi paylaşmayın! Epostadan gelen bir mesaja istinaden kesinlikle ve kesinlikle hiçbir kişi ya da kuruluşla size özel kişisel bilgilerinizi (örneğin banka kredi kart numarası, şifre, müşteri numarası vb gibi) paylaşmayın. Yeni tür epostalarda bu tür bilgiler, özel bir web sitesine giderek girmeniz için sizi yönlendirmekte. Örneğin çalıştığınız bir bankadan geliyor eposta güya. Ve sizden bir web sitesine gidip (adresini de vermiş) bu tür bilgilerinizi girerek, bazı bilgilerinizi güncellemenizi öneriyor. Bu tür tuzaklara düşmeyin. Hiçbir kuruluş kişişsel bilgilerinizi değiştirmeniz için sizinle bu yolla temas kurmaz. Kuruyorsa da o kuruluşla olan ilişkinizi yeniden değerlendirmenizde fayda var. Son zamanlarda banka ya da popüler alışveriş siteleri kullanılarak, kişilerden bu tür bilgileri talep ediliyor. Sistemdeki bir teknik çalışma ya da YTL geçişi gibi şeyler bahane edilerek. Artık şunu bilmekte fayda var ki mevcut eposta sistemleri de muhabbet odalarına (chat) döndü. Nasıl ki oradaki kimlik bilgileri kişinin gerçek bilgilerini yansıtmayabiliyorsa (ör. erkek olan kendisini bayan adı ile tanıtabiliyor) eposta sistemlerinde de gönderici bilgisi tahrif edilebilmekte. Elbette ki bu olumsuzluk, eposta sistemini kullanmaktan kaçınmalı mı sorusunu akla getirebilir. Ancak bu pek de doğru değil. Çünkü her sabah evden çıkarken aldığımız riskleri bir düşünelim: Kafamıza bir şey düşebilir, bindiğimiz araç kaza yapabilir, kapkaççı çantamızı çalabilir, yankesici cüzdanımızı çalabilir, tinerci bıçaklayabilir, yasadışı bir gösterinin ortasına düşebiliriz vb. Ama tüm bu riskleri alıp her sabah güne merhaba diyoruz. Çünkü buna gereksinimimiz var. Internete de, epostaya da bu anlamda gereksinimimiz var. Sorun sadece her bir bireyin bunu ne zaman kavrayacağı ile ilgili.
|
Tanıtım
ANKARA ŞUBE
BASINDAN SEÇTİKLERİMİZ
8. SAMSUN İNŞAAT FUARI DÜZENLENİYOR
