BASINDAN SEÇTİKLERİMİZ

Orta Asya petrollerini batıya ulaştıracak Bakû-Tiflis-Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattı Projesi, Türkiye'ye bir köprü görevi yüklüyor. BTC üzerinden yılda 300 milyon dolara yakın gelir elde edecek olan Türkiye, esas faydayı, köprü konumunu stratejik avantaja döndürebilirse sağlayacak. 1.3 milyar dolara tamamlanması gerekirken, geçen yıl sonu itibarıyla maliyeti 1.7 milyar dolara yaklaşan BTC, şu ana kadar projenin Türkiye ayağını üstlenen BOTAŞ'a sadece sıkıntı yarattı. Socar, BP, Unocal, Statoil, TPAO, Itochu, Ramco ve Delta-Hess şirketleri, kendi aralarında imzaladığı ''Sponsor Grup Finansman ve İşbirliği Anlaşması'' ile BTC Projesi olarak bilinen Ana İhraç Boru Hattı Şirketi'nin (Main Export Line-MEP) üyesi oldular.

MEP ile yapılan anlaşmaya göre proje için BOTAŞ'a 1 milyar 308 milyon dolar ödenmesi gerekmesine karşın, Ekim 2005 ayı sonu itibarıyla projenin finansmanı için toplam 1 milyar 675 milyon 588 bin 175 dolarlık girdi sağlandı. Projenin açık bir şekilde hedeflenen maliyeti aşması üzerine Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu (YDK), bir dizi inceleme-araştırma yapılarak fazladan harcanan maliyetin tespitini, fazladan yapılan ödemeleri ve bunların sorumlularının bulunmasını istedi.

20 Haziran'da görüşülecek YDK'nin ''BOTAŞ 2004 Yılı Raporu'' nda yer alan önerileri şunlar:

* BTC Projesi yapım müteahhitlerinin ek iş kapsamında talep ettikleri ödemeler içinde yer alan detay mühendislik çalışmaları ile ilgili ödemelerin, müteahhit ILF firması çalışmalarından kaynaklanıp kaynaklanmadığının bir teknik ekip tarafından incelenmesi. Eksik ve hatalı çalışma belirlenirse firmadan geri alınması.

* Yapılan mühendislik işlerinin kontrolü kapsamında ILF'den alınan 27.3 milyon dolarlık işler ile Universal Ensco Inc.'den alınan 5 milyon 125 bin dolarlık hizmetlerdeki iş tekrarı ve örtüşme olması konularının BOTAŞ Teftiş Kurulu'nca incelenmesi.

* Sürenin kısıtlılığı nedeniyle incelenemediği belirtilen ''mühendislik çalışmaları, makine ekipman ve malzeme alım ihaleleri, ihale aşamasında kapsama giren ve değiştirilen iş kalemlerinin ve birim fiyatlarının'' BOTAŞ Teftiş Kurulu heyetince incelenmesi.

* BTC Projesi Lot A ve istasyonlarının yapım işleri müteahhitlerinin sözleşmelerinin 7 Ocak 2005 ve 29 Mart 2005 tarihlerinde feshedilmesinden sonra yarım kalan işlerin tamamlattırılması amacıyla devralınan kamplar için ödenen 19.4 milyon dolar bedelin bir komisyonca incelenmesi.