BASINDAN SEÇTİKLERİMİZ

Son yılların en kârlı yatırımı özelleştirmeler. Dünya Gazetesi'nin 12 Haziran 2006 sayısındaki habere göre, Gima, Denizbank, Havas, Petrol Ofisi ve Tekel'in alkollü içecekler bölümü özelleştirildikten sonra verimliliğini artırarak kârlı duruma geçti ve alıcılarına maliyetinin çok üstünde fiyatlarla yeni sahiplerine satılmış.

Araştırmaya dayalı habere göre;

* 1993 yılında 21,7 milyon Dolara satılan GİMA, geçen yıl 132 milyon Dolara,

* 1995 yılında yüzde 6o'ı 27,1 milyon Dolara satılan HAVAS, geçen yıl 105 milyon Dolara,

* 1997 yılında satılan Denizbank, geçen sürede 244 şubeye, 9,1 milyar Dolar aktif büyüklüğe ulaştırıldıktan sonra yüzde 75'i geçen günlerde 2,4 milyar Dolara, yeni sahiplerine satılmış. Yeni yönetim döneminde satılan Petrol Ofisi ile Tekel'in alkollü içecekler bölümünde de durum farklı değil.

İlk bakışta özelleştirilen kurumların yeni sahiplerinin elinde kârlı hale getirildiği, hatta bazılarının iş ve aktif büyüklüklerinin artırıldığı ve değerlendirildiği ileri sürülebilir. Ancak, bu iyileştirmeleri yapanlar uzaydan gelmediler. Devlet istese aynı gelişmeleri sağlayamaz mıydı? Sonra, altyapıları uygun olmasaydı yeni sahipleri söz konusu kurumları bu kadar kısa sürede bu kadar kârlı hale getirebilirler miydi acaba?

Bütün bunlar bir tesadüf olamaz. Bu dönemlerde ülkeyi yönetenler bir şekilde bunun hesabını vermelidirler. Birçoğu başka nedenlerle de olsa sandığa gömülerek siyasi anlamda hesap verdiler. Ancak, siyasi açıdan hesap vermeleri yeterli mi? Anımsanacağı üzere, bilinçli olarak "görüldüğü gibi artık devlete kambur oluyor" denilebilmesi ve satışına duyarlı çevrelerden gelecek tepkilerin etkisiz kılınması için kamu işletmeleri önce zarar eder duruma getiriliyor sonra satılıyordu. Bilinçli olarak zarar eder hale getirilen bir işletmenin yeni sahibi elinde kısa sürede doğru işletmecilik anlayışı ile kârlı bir hale gelmesi kadar doğal bir şey olamaz herhalde.

Özelleştirme uygulamaları, o dönemlerin hükümetleri için hep kaymaklı ekmek kadayıfı olmuştur. Satılması düşünülen kamu kurumu, zarar eder hale getirilirken gereksiz işe almalarla önce siyasi rant sağlanmış, adeta bir arpalık gibi kullanılmış sonra da bu kurumlar yine kendilerine yakın sermaye sahiplerine stoklarının ya da birkaç aylık üretimlerinin değerine satılmıştır. Böylece hem çok isteyen uluslar arası kuruluşların gözünde özelleştirme gerçekleştirilmiş, hem de uygun görülenlere büyük rantlar sağlanmıştır.

Bu furya halen iş başında bulunan hükümet döneminde de devam etmiştir. Hatta bakalım neler satılacak bundan sonra derken döviz geliyor nidaları arasında Devletin kilit üretim merkezleri konumundaki çok büyük kurumlan (ülkenin haberleşme ağı dahil) çalışanların, sendikaların ve muhalefetin yoğun çabalarına karşın satılmıştır.

Bu dönemde yurt topraklarının satışı da hız kazanmıştır. Daha önce yabancılar Türkiye'de taşınmaz mülkiyetine sahip olamazken, bunu engelleyen yasada yapılan değişiklikle yabancıların taşınmaz edinmelerinin yolu sonuna kadar açılmıştır. Neyse ki Anayasa Mahkemesi yabancıların sınırsız toprak edinmelerini ülke topraklarının binde 5M ile sınırlamış da ülke parsel parsel satılmaktan şimdilik de olsa kurtulmuştur! Oysa taşınmazların yabancılara kesin satışı yerine belirli sürelerle satış ya da belirli sürelerle kiralama yolu tercih edilebilirdi.

Yabancıların taşınmaz edinmelerine bakıldığında bazı ilginç tesadüfler dikkat çekmektedir. Suriyelilerin Hatay'da, Almanların, İtalyanların ve İngilizlerin Antalya ve Aydın (Kuşada-sı)'da, Yunanlıların da İstanbul'da (patrikhanenin çevresinde) taşınmaz almaları bir tesadüf mü acaba!

Halkın, yurt topraklarını parayla satanlardan bunun hesabını birgün mutlaka sorması umuduyla hayırlı satışlar...  (BİRGÜN, CemaliÖZKAN, 13.06.2006)