BASINDAN SEÇTİKLERİMİZ

ENERJİ BAKANI GÜLER, CUMHURBAŞKANINI İKNA ETTİ
Cumhurbaşkanı Sezer'in yap-işlet santrallanna ilişkin düzenlemeyi onaylamasının ardından, Danıştay'ın kapatma kararı verdiği Adapazarı, Gebze, İzmir, Ankara dogalgaz kombine çevrim santralları ve İskenderun İK Santralı faaliyetlerine devam edecek

Son yılların en uzun ve yaygın elektrik kesintisinin ardından yaşanan "elektrik krizi" sürerken Cumhurbaşkanı  Ahmet Necdet Sezer yap-İşlet yasasını onayladı. Enerji Bakanı Hilmi Güler ve bakanlık müsteşarının Köşk'e çıkarak hukukçulara durumun önemini anlattığı öğrenildi. Hükümet, bu yasayla muhalefetin ve sivil toplum örgütlerinin tepkileri ve Danıştay'ın gerekli onaylar alınmadığı gerekçesiyle kapatma kararı verdiği santrallerin sözleşmelerini özel  hukuk kapsamına aldı ve onay şartını kaldırdı. Köşk'ten çıkan onayla birlikte Danıştay'ın kapatma kararı verdiği Adapazarı, ;Gebze, İzmir, Ankara dogalgaz kombine çevrim santralleri ve İskenderun İK Santrali faaliyetlerini sürdürebilecek. TEÜAŞ'ın Bursa Santrali'nde bakım yapıldığı için, yaşanan elektrik kesintisi ile başlayan sıkıntı Ak Enerji ve Alarko'nun üretimi durdurma kararı ile tırmandı. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı, hafta sonu olağanüstü bir toplantı yaparak elektrik krizini masaya yatırdı. Sayıştay'ın elektrikte "devlet
soygunu" raporundaki uyarılarına karsın YİD ve yap-işlet santrallerinin elektrik tarifeleri düşürülmedi. EPDK'nın, özel sektörle yapılan sözleşmelerin piyasaya uyumlu hale getirilmesine yönelik uyanları da Enerji Bakanlığı tarafından dikkate alınmadı. EPDK, "devletin alım garantisinin kaldırılarak, özel sektörün peyderpey elektrik satmasını" önerdi. Enerji Bakanlığı ise fiyat indiriminde ısrar ederken bu da yapılamadı

YASA NE GETİRİYOR
Yasa'da kamuyu milyarlarca dolar zarara uğratan santraller ve bunların üzerinde kurulduğu Hazine arazileri yine aynı firmalara ihalesiz devri öngörülüyor.
Sözleşme sonunda kamuya devredilmesi gereken bu santraların kurulu olduğu Hazine arazileri de aynı firmalara bırakılacak.
Yasa, yap-islet modeliyle elektrik enerjisi üretim tesitlerinin kurulması ve işletilmesi ile enerji satışının düzenlenmesini içeriyor. Sayıştay'ın Enerji Raporu'nda ise YİD ve yap-işlet santrallarının kamuya maliyeti 2.3 milyar dolar olarak hesaplandı
TEİAŞ'DAN EPDK'YA SAVUNMA
Türkiye Blektrik İletim A.Ş'nin resmi yazısı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'na gönderdi.
Yazıda. Rekabet Kurumu'nun soruşturma başlattım 1 Temmuz günü 13 ilde yaşanan elektrik kesintilerinin nedenlerine dikkat çekildi ve özel şirketlerin sistemde sorun da olsa santralleri çalıştırmaya devam etmeleri konusunda uyarıldığı belirtildi.
EPDK, TEİAŞ'dan gelen yazıyı değerlendirerek, yönetmeliklere aykırılıkların tespiti durumunda yaptırıma gidecek.

Kamusal planlama zorunlu
MAKİNA Mühendisleri Odası Başkanı Emin Koramaz, elektrik kesintileri ve enerji darboğazıyla karşılaşmamak için kamusal planlama ve denetimin zorunlu olduğunu savundu. Koramaz, ayrıcalıklı sözleşmelerle işletilen yap-işlet santrallerinin hukuka uygun olmadığının Danıştay kararıyla belgelendiğini söyledi. Koramaz, enerjide dışa bağımlılığın arttığında dikkat çekerek, yerli kaynak kullanımını reddeden enerji politikaları ile bir kamu hizmeti olan enerjinin serbest piyasanın üzerinde hiçbir denetim mekanizmasının bulunmamasını eleştirdi. Koramaz, hükümetin Danıştay kararlarını uygulamamak için "Bakanlar Kurulu Prensip Karan'"diye yasal dayanağı olmayan bir uygulamayla hukuksuzluğu sürdürmek istediğini söyledi.

Elektrik zammı yolda
BOTAŞ'ın doğalgazla elektrik üreten şirketlere sattığı gaz fiyatlarının artmasının ardından devlete satılan elektriğe de zam geliyor. BOTAŞ'ın, Ağustos'tan sonra doğalgaza belli oranlarda zam yapması konusunda mutabakata varıldı. Doğalgazla elektrik üreten otoprodüktörlere satılan gaz fiyatının sabit tutulması, konut ve sanayiye ise zam yapılmasına karar verildi. Böylece mesken ve sanayi elektriğine 3,5 yıldan sonra Ağustos'tan itibaren zam yapılması karara bağlanmış oldu. BOTAŞ, doğalgazla elektrik üreten yap-işlet (Yİ), yap-işlet-devret (YİD) ve Elektrik Üretim Anonim Şirketi'ne (EÜAŞ), haziran dogalgaz faturalarını gönderdi. Faturalardan BOTAŞ'ın, bin metreküp doğalgazın fiyatını 280 dolardan yaklaşık 300 dolara yükselttiği ortaya çıktı.
BOTAŞ'ın, söz konusu santrallere sattığı doğalgaza zam yapması devletin ortalama elektrik fiyatlarını da artıracak. Bu da vatandaşa zamlı fatura olarak yansıyacak.
(BİRGÜN 18.07.2006)