YAZILI BASINDA ODAMIZ

Bursa Doğalgaz Çevrim Santralı'rıda üretimin durması sebebiyle 13 ilin karanlıkta kalması, bölgede faaliyet gösteren kamu santrallannın yetersizliğini de gözler önüne serdi.
Enerji Bakanlığı verilerine göre kesintinin merkezi Ege Bölgesinde yaklaşık 7 bin megavatlık kurulu güç var. Bölgenin tüketimi ise 4 bin 500 megavat civarında. Bölgedeki santrallarda üretim kapasitesi zaman zaman 3 bin 500 megavata kadar düşüyor. Geçen cuma gecesi söz konusu santrallarda üretimin düşmesi ve Bursa'daki doğalgaz santralının şalteri indirmesi üzerine, 1999 Marmara Depremi'nden sonraki en büyük elektrik kesintisi yaşandı. Enerji Bakanlığından üst düzey bir yetkili, bölgedeki kamu santrallannın çok acil tam kapasite çalışacak şekilde yenilenmemesi halinde kesintilerin daha geniş çaplı yaşanacağı uyarısında bulunuyor.
Enerji Bakanlığı'ndan alınan bilgiye göre, Ege Bölgesi'nde tüketilen elektriğin iki katı kurulu kapasite olmasına rağmen, santralların verimsiz kullanımı yüzünden kriz meydana geliyor. Bölge, açığı diğer bölgelerden kapatıyor. Kuzeyden Bursa-Bahkesir, doğudan Gölbaşı-Gökçekaya ve güneyden ise Konya-Denizli hattı üzerinden elektrik alınıyor. Geçen haftaki kriz. Bursa Organize Sanayi Bölgesinde bir trafo ayrıcısının yanması ile başladı. Bunun üzerine Ege Bölgesi, diğer iki hatta yüklendi. Aynı anda. güney hatuna destek vazifesi gören Oymapınar Santralı da devreden çıktı. Aşın yüklenme sebebiyle bölgedeki diğer hatlar da talebi kaldıramayınca sistem çöktü. Bakanlık yetkilisi, Türkiye'de önemli bir ihtiyaca cevap veren kojenerasyon-otoprodüktörlerin, son zamanlarda kamuda oluşan kapasite fazlalığı sebebiyle biraz dışlandığı görüşünde: "Bu tutum üzerine onlar da üretimlerini azalttı. Haklılık paylan var. Kimse zararına üretim yapmaz. Problemin çözülmesi lazım. Bakanlık da çözüm için çalışmalara başladı."
Elektrik kesintilerine yol açan bir diğer önemli etmen de özelleştirme kapsamına alınan kamu elektrik santrallannda yatırımların durması. Bakanlık yetkilisi, yıllardır özelleştirme kapsamına olan kamu santrallarına yatırım yapılmadığına dikkat çekerek, şu değerlendirmeyi yaptı: "Son arızalarda da görüldü, ana neden o bölgedeki üretim azlığıdır. Bölgedeki üretim böyle devam ederse, kesinlikle aynı sıkınü yaşanacak; çünkü santrallar kararlı çalışmıyor, sisteme bir giriyor bir çıkıyor. Ama elektrik tüketimi sabit. Bu üretim azlığı devam ederse, Türkiye'nin tamamında elektrik kesintileri yaşanacak. Elektrik şebekesi domino taşı gibi, bir taraf düştüğünde arkası peşinden onu sürükler. Mesela. Soma, Kemerköy santralları atıl. Santrallar doğru çalışırsa önemli bir ihtiyacı karşılar."
Elektrik Mühendisleri Odası Başkam Kemal Ulusaler de, kesintilerde yatırımların durması ve personelin emekli edilmesinin etkisine dikkat çekiyor. Kesintinin ardından Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü İlhami Özşahin'in görevden alınmasına "Kesintilerin sorumluğunun bir bürokrata fatura edilmesi doğru değil." sözleriyle tepki gösteren Ulusaler, şöyle konuştu: "Sorun enerji yönetiminde, 39 bin 800 megavat kurulu güç var. Önemli bir kapasite. Burada üretimde sorun olduğu konuşuluyor. Doğru değil. Koordinasyon eksikliği var." Odaya göre bir daha sorun yaşanmaması için kamu otoritesi enerji yönetiminde koordinasyonu sağlamalı ve yerli kaynaklara ağırlık verilmeli.

TÜRKİYE'NİN ENERJİ TALEBİ TAHMİNİ (megavat)
2006 - 169.517-176.401
2010 - 216.747-242.021
2014 - 276.799-330.301
2020 - 499.489-570.521
Kaynak: TEİAŞ

(GAP 19.07.2006)