BASINDAN SEÇTİKLERİMİZ

Hasankeyfi boğdurmayalım
Enver Şart Köşe Yazısı
Fırat ve Dicle'nin suyu bulunduğumuz bölgede uluslararası öneme sahip kaynaklardır. O nedenle AB gibi emperyalist oluşumlar bu iki önemli kaynağın yönetimini Türkiye'ye bırakmamak gerektiğini dillendirmekte, hatta yazılı olarak belgelemektedirler.
Yani AB'ye göre; kendi topraklarımızdaki suyu bile biz değil, kendileri yönetecek!
Diğer yandan hidrolik enerji kaynakları yenilenebilir enerji kaynakları içerisinde dünyada da yaygın bir şekilde kullanılan bir kaynaktır.
Fosil yakıtların yerine hidrolik ve diğer yenilenebilir kaynakların kullanılması gerekir.
Bir değirmeni döndürecek potansiyelden, Fırat ve Dicle gibi muazzam kaynaklara kadar, bütün potansiyel elektrik üretimi için değerlendirilmelidir.
Sudan birçok kez elektrik üretebilirsiniz. Yeter ki yeteri kadar düşü yüksekliği olsun.
Yani su türbinlerinden geçerek elektrik üreten su, kirlenip atık su durumuna geçmez. Su gene tertemiz sudur.
Aşağı noktalarda bir yerlerde gene elektrik üretebilirsiniz.
Üstelik hem baraj sistemiyle hem de barajsız yöntemlerle defalarca elektrik üretebilirsiniz.
Barajlı veya barajsız yöntemlerin kullanılması suyun debisi ve su yatağının coğrafik koşullarına göre değişir. Büyük barajların çevresel etkileri bulunduğu bölgeye göre değişir. Ama değişmeyen bir şey vardır ki; büyük barajlar bulundukları bölgenin iklimini mutlaka etkilerler. Bu iklim değişimini Malatya kayısıları üzerinde yaşadık. Atatürk ve Keban Barajı bu bölgede iklimi yumuşatınca, kayısıların verimi düştü. Sonra bu yeni iklim koşullarına uygun kayısılar geliştirilerek bu sorun aşıldı.
İklim değişimini her zaman olumsuzluk olarak mı ele almalıyız?
Bu konu tartışılması gereken bir konudur.
Çünkü ülkemizin giderek çölleşmekte olduğuna tanık olmaktayız.
Büyük barajlarımızın olduğu bölgelerde güneş verilerine baktığımızda bulutlanmanın barajlardan önceki duruma göre daha fazla olduğu ortaya çıkıyor. Üstelik bu bölgelerin barajlardan sonra yeşillendiğine de tanık olmaktayız.
Yani büyük barajların bir bakıma çölleşmeye karşı stratejik bir öneme sahip olması söz konusu. Bu etkinin de bilimsel bir temelde incelenmesinde yarar olduğunu düşünmekteyim.
Ben llısu Barajı'na biraz da bu gözle bakılmasından yanayım.
Ilısu Barajı'na tümden karşı çıkmak bana göre yanlıştır.
Ama bu potansiyeli kullanırken de, örneğin Hasankeyf gibi bir tarih hazinesini sular altında bırakmamalıyız.
Bu barajın yapılmasının artıları ve eksileri var. önemli olan artılara pek dokunmadan eksiıeri azaltmaktır.
İşte bu noktada Hasankeyf'in kurtarılması önemlidir.
Bunun için barajın gövde yüksekliğinin daha düşük tutulması yeterlidir.
Böylece hem Hasankeyf kurtulacak, hem de Dicle'nin gücü elektriğe ve sulu tarıma dönüşecektir. Hasankeyf in kaderi sulara gömülmek olmamalıdır. Çünkü bir tane Ha-sankeyf'imiz var.
(Evrensel 14.08.2006)