BASINDAN SEÇTİKLERİMİZ

Elektrik üretiminde kullanmak için boru hatianyla BOTAŞ'tan gaz alan Elektrik üretim Anonim Şirketi'nin, gazın bedelini ödemediği için 6.8 müyar YTL borcunun olduğu öğrenildi

Hükümetin 3.5 yıldır elektriğe zam yapmamasının ardındaki gerçek ortaya çıktı. Elektrik üretiminde kullanmak için Boru Hatlarıyla Petrol Taşıma Anonim Şirketi nden (BOTAŞ) gaz alan Elektrik Üretim Anonim Şirketi'nin (EÜAŞ), gazın bedelini ödemediği için 6.8 milyar YTL borcunun olduğu öğrenildi.
Hükümet kamu kumlusu BOTAŞ'ı batağa sürüklemek pahasına zam yapmazken toplam 8.4 milyar YTLlik alacağının yüzde 80'i EÜAŞ'tan kaynaklanan BOTAŞ'ın, personel maaşlarını ödemek için dahi banka kredisi kullandığı bildirildi. Enerji Bakanlığıma bağlı Hamita-bat Elektrik Üretim ve Ticaret Anonim Şirketi'nin (HEAŞ) borcu da eklenince, BOTAŞ'ın alacaklarının yüzde 87'si, bağlı bulunduğu Enerji Bakanlığından kaynaklanıyor.
Ağustos başı itibariyle BOTAŞ'ın toplam alacağı 8 milyar 442 milyon YTTye ulaştı. Bunun 2 milyar 866 milyon YTL'si anapara, 5 milyar 575 milyon YTL'si faiz. Döviz bazında toplam alacak 5.6 milyar dolar oldu. Bunun da 1.9 milyar dolarını anapara, 3.7 milyar dolarını ise faiz oluşturdu. BOTAŞ'ın alacağı 8.4 milyar YTCnin 6.8 milyar YTCsi tek başına EÜAŞ'tan kaynaklandı. EÜAŞ'm 2 milyar milyon YTL anapara ve 4 milyar 752 milyon YTL faiz borcu bulunuyor. Döviz bazında EÜAŞ'ın 1 milyar 363 milyon dolar anapara, 3 milyar 154 milyon dolar da faiz olmak üzere toplam 4 milyar 517 milyon dolar borcu bulunuyor. Bu borç ile EÜAŞ'ın BOTAŞ'ın toplam alacakları içindeki payı yüzde 80.6 ya karşılık geliyor.
EÜAŞ gibi Enerji Bakanlığı'na bağlı durumda bulunan HEAŞ'ın elektrik Üretimi İçin gaz aldığı BOTAŞ'a 122 milyon 670 bin YTEsi anapara, 420 milyon YTEsi faiz olmak üzere toplam yaklaşık 543 milyon YTL borcu bulunuyor. BOTAŞ'ın alacaklarının yüzde 6.4'ü HEAŞ'tan kaynaklanıyor. Dolayısıyla Enerji BaKanlığı'nın EÜAŞ ve HEAŞ yoluyla, BOTAŞ'ın alacakları içindeki payı yüzde 87 oluyor. Borç nedeniyle BOTAŞ ile karşı karşıya gelen Ankara Büyükşehir Belediyesi EGO'nun borcu, BOTAŞ'ın toplam alacağı içinde yüzde 10'u oluşturuyor. EGO'nun, 526 milyon YTL'si anapara, 365 milyon YTl'si faiz olmak üzere 891 milyon YTL borcu bulunuyor.
İstanbul Gaz Dağıtım Anonim Şirketi (IGDAŞ), İzmit Gaz Dağıtım Anonim Şirketi (1ZGAZ), Yap-lşlet (Yİ) ve Yap-lşlet-Devret (YID) santraları ise borçlarının tamamına yakınını ödediler. En yüksek tahsilat oranı yüzde 99 ile, alım ve fiyat garantisi olduğu için pahalı elektrik üretimini devlete satarak sorun yaşamayan Yİ ve YİD'lerden geldi. Gelinen noktada, Başbakan Tayyip Erdoğan ve Enerji Hakanı Hilmi Gülerin enerji Kirlerini kara geçirdikleri için 3.5 yıldır elektriğe zam yapmadıkları savunmaları tartışma yarattı. BOTAŞ'ın alacak rakamları, EÜAŞ'ın elektrik üretiminde kullandığı gazın bedelini ödemediğini ortaya koydu. Doğalgaz maliyeti, elektrik üretim maliyeti içinde yüzde 80'in üzerinde paya sahip olduğu için EÜAŞ'ın elektriğe zam yapmaması hiçbir anlam ifade etmiyor.
Erdoğan ve Güler ise, 2.3 katrilyon lira borç ile devraldıkları enerji Kirlerinde; borç ödeme, vergi verme ve dış kredi ödemesi ile 11 milyar YTL katını değer yarattıklarını ileri sürmüşlerdi. Elektriğe bu nedenle zam yapmadıklarını belirten Başbakan Erdoğan, "Demek ki hırsızlık olmayınca, dürüst çalışıp, hortumları kesince oluyormuş" demişti.
(Günboyu 14.08.2006)