Dağıtım özelleştirmelerinin oy kaygısıyla seçim sonrasına ertelenmesi değil, kamu yararı gereği tamamen iptal edilmesi ve bundan önce yapılmış özelleştirmeler nedeniyle oluşan kamu alacaklarının tahsil edilmesi için Hükümet acil girişimde bulunmalıdır. Türkiye’deki ilk dağıtım özelleştirme örneği olan AKTAŞ’tan tahsil edilmesi gereken milyarlarca dolarlık kamu alacağı için zaman aşımı riski doğmaktadır.
AKTAŞ, 1989 yılında İstanbul Anadolu Yakası‘nın elektrik üretim, iletim ve dağıtımıyla görevlendirilmiştir. AKTAŞ‘ın görev yaptığı 11 yıl boyunca mahsuplaşma işlemleri gerçekleştirilememiş, kamuya yapılması gereken ödemeler yapılmamıştır. Bugüne kadar AKTAŞ‘la ilgili, yapılan sözleşmelerin hukuka aykırı olması, işletme hakkı devir bedeli ve mahsuplaşmaya kadar pek çok usulsüzlük ve yolsuzluk tespit edilmiştir. Yargının verdiği sözleşme iptaline ilişkin kararların gereği yıllarca yerine getirilmemiştir. EMO‘nun açtığı dava üzerine AKTAŞ‘ın sözleşmesi feshedilerek, kamu tarafından İstanbul Anadolu Yakası elektrik hizmetleri 2 Nisan 2002 tarihinde geri alınmıştır. Ancak hala AKTAŞ‘tan kamunun ne kadar alacağı var tam olarak tespit edilememiş ve gerekli davalar hala açılmamıştır. AKTAŞ‘ın kamu hizmetini sürdürdüğü 1990-1997 yıllarına ilişkin olarak kamunun 2001 yılsonu itibariyle 1.6 katrilyon lira alacağı olduğu tespit edilmiştir. Bu zarara yıllık tecil faizleri işletilmesi durumunda, kamunun alacağı yaklaşık 5.9 katrilyon liraya kadar ulaşmaktadır. Bu zararın tazmini amacıyla açılan davalarda bile zaman aşımı olduğu ileri sürülmüştür. AKTAŞ Elektrik ve kamu zararının doğmasına neden olduğu düşünülen kamu personeli hakkında açılan tazminat davaları hala sürmektedir. Ancak AKTAŞ Elektrik‘in 1998-2002 arasını kapsayan 4 yıllık döneme ilişkin kamunun ne kadar alacağı olduğu hala hesaplanmamış ve gerekli davalar açılmamıştır. AKTAŞ‘a el konulmasının üzerinden 4 yıl geçmiş olmasına karşın hala bu zararın tam olarak ortaya konulmamış olması, kamu alacaklarının zaman aşımına uğraması riskini doğurmaktadır. Hükümetin sonuçta ertelemek zorunda kaldığı dağıtım özelleştirmeleri için verdiği çalışma mesaisini AKTAŞ Elektrik‘ten alacaklarını tahsil edebilmek için harcaması durumunda, söz konusu özelleştirme işleminden elde edecekleri gelirin birkaç katını tahsil etmesi mümkün olabilecekti. Bu zararın en kısa zamanda tahsil edilmesi, kamunun gereksiz yüksek faizle borçlanmasını da önleyecektir. Ne yazık ki milyarlarca dolar kamu zararı doğuran bir dağıtım özelleştirmesi örneği hala ortada dururken, dağıtım bölgelerinin özel sektöre devredilmeye çalışılmasını anlamak mümkün değildir. Bu nedenle dağıtım özelleştirmelerinin seçim sonrasına ertelenmesi yerine tamamen iptal edilmesi gerekir. ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI 40. DÖNEM YÖNETİM KURULU 14.01.2007
|