YAZILI BASINDA ODAMIZ

 
Petrol fiyatları 27 dolara kadar düştüğünde Türkiye’nin enerjide bağımlılığını azaltıcı adımlar atmayan iktidar, fiyatların yeniden yükselmesiyle 2017’de halkın sırtına 34 milyar liralık ek enerji ithalatı yükü bindirdi. 69 dolara kadar çıkan petrolün varil fiyatı cepleri daha da yakacak
 

Enerjide dışa bağımlı olan Türkiye‘nin enerji maliyetleri katlanarak artıyor. Dolarda ve petrolde yaşanan yükselişlerin hız kesmeden sürmesi enerji ithalatına ödenen faturanın son 1 yılda 9 milyar dolar artmasına yol açtı. Hükümet ise oluşan faturayı yurttaşlara yansıtmakta buldu. Elektriğe yüzde 8,9 zam yapılırken, yeni zamlar gelmesinden da endişe ediliyor.

Ukrayna krizi nefes aldırmıştı
2014 yılında Rusya‘nın Kırım‘ı ilhak etmesiyle birlikte Brent petrolün varil fiyatı 100 dolarlı seviyelerden başladığı düşüşünü Ocak 2016‘da 27 dolara kadar sürdürmüş, Türkiye‘nin enerji ithalatı da Ocak 2016‘da aylık 2 milyar 246 milyon 125 bin dolara kadar düşmüştü. Enerji maliyetinde yaşanan düşüşe rağmen hükümet bu dönemde enerjide bağımlılığı azaltacak projeler geliştiremedi. Bu tarihten itibarense petrol fiyatlarında yükselişin başlaması, enerjideki faturanın istikrarlı bir şekilde kabarmasına yol açtı.

Fırsat değerlendirilemedi
2017 yılına girildiğinde Brent petrolün varil fiyatı 57 dolara kadar yükselince Ocak 2017‘de enerji ithalatı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 42,4 artışla 3.2 milyar dolara kadar yükseldi. Brent petrolde yükselişin günümüze kadar devam etmesi, faturayı daha da kabarttı. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından en son açıklanan Kasım 2017 verilerine göre enerji ithalatı kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 46 artarak bu kez de 3.5 milyar dolara tırmandı. Ocak-Kasım 2017 arasındaki toplam enerji ithalatı ise bir önceki yıla göre 9 milyar dolar yükselerek 24.3 milyar dolardan 33,3 milyar dolara çıktı. Bununla birlikte dün itibariyle Brent petrolün varil fiyatının 69 dolara kadar yükselmesi enerji ithalatında faturanın daha da yükselmesine yol açacak. Yapılan araştırmalara göre petrol fiyatlarında yaşanan her 10 dolarlık artış Türkiye‘nin ithalatını yıllık 5 milyar dolar daha yükseltiyor.

Halkın elektrik faturası 100 lirayı aşacak
Enerji ithalatında yaşanan sert yükselişin en büyük faturası halka kesilmiş durumda. Son 1 yılda benzinin litresi yüzde 8, motorinin litresi yüzde 15‘i bulan oranlarda zamlandı. En son yapılan açıklamada ise halkın kullandığı elektriğe yüzde 8,9 oranında zam yapıldığı bildirildi. Elektrik Mühendisleri Odası‘na göre yapılan zamla dört kişilik bir ailenin ortalama elektrik faturası 100 lirayı aşıyor. Yapılan zamda "dağıtım bedeli" payını yüzde 34,9‘dan yüzde 36,1‘e çıkarılması da zammın elektrik dağıtım şirketlerini ‘kurtarmaya‘ yönelik olduğu iddialarını kuvvetlendirmişti. CHP Kocaeli Milletvekili Tahsin Tarhan, birçok elektrik dağıtım şirketinin borç batağında olduğunun konuşulduğunu Meclis‘te verdiği soru önergesinde ifade etmişti.

Kuraklık yeni zam getirir mi?
Yüzde 12‘ye kadar ulaşan enflasyon halkın alım gücünü eritirken, iğneden ipliğe yapılan tüm zamlara elektrik zammının da eklenmesi halkın ayakta kalmasını iyice zorlaştırıyor. Bununla birlikte elektrikte yeni zamlar geleceği endişesi de güç kazanmış durumda. Türkiye Ziraat Odaları Birliği tarafından yapılan açıklamada 2016-2017 tarım yılının son 44 yılın en kurak yılı olduğu bilgisi verilerek barajların hızla boşaldığı uyarısı yapıldı. İstanbul‘daki barajların doluluk oranı yüzde 65‘e gerilerken, bu oran Ankara‘da yüzde 20‘ye kadar düştü. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre Türkiye‘nin ürettiği toplam elektriğin 24,7‘si barajlardan elde edilirken, Habertürk‘te yer alan habere göre bu oran 2017‘de yüzde 19,8‘e kadar düştü. Buna karşın 2017 yılında elektrik tüketimi önceki yıla göre yüzde 5,1 artarak 289 teravatsaate çıktı.x

Yabancılar-yandaşlar ihaleleri paylaştı

Türkiye‘nin enerjide dışa bağımlı yapısını gerekçe gösteren iktidar, yangından mal kaçırırcasına ‘yerli enerji üretimi‘ için yaptığı tüm ihaleleri yandaşlar ve yabancılar arasında paylaştırdı:

»Bin megavatlık Rüzgar Enerjisi Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) Siemens (Alman) -Türkerler- Kalyon Enerji konsorsiyumuna verildi.

»Konya Karapınar‘da kurulacak bin megavatlık güneş enerjisi santral ihalesi Kalyoncu- Hanwha Grubuna (Güney Kore) verildi.

»Akkuyu Nükleer Santralı Rus enerji şirketi Rosatom‘a satıldı. Rus şirket de hisselerinin yüzde 49‘unu Cengiz Holding, Kolin ve Kalyon İnşaat şirketlerinin oluşturduğu konsonsiyuma sattı.

»Suudi Arabistan Mısır ortaklığı olan Al Aboud Holding, Burdur‘daki güneş santralını satın aldı.

»Türkiye‘nin en büyük yakıt doposuna sahip olan Petrol Ofisi şirketi 1 milyar 368 milyon avroya Hollandalı Vitol Group‘a satıldı.

(BİRGÜN; 11.01.2018)