YAZILI BASINDA ODAMIZ

 
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, kamuoyunda ''RTÜK Kanunu'' olarak bilinen ''Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun, Basın Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun''un kimi maddelerinin iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.
 

Sezer, bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren yasa ile ilgili iptal başvurusunda, ''yürürlüğün durdurulması'' talebinde de bulundu.
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, RTÜK Kanunu ile ilgili Anayasa Mahkemesi'ne yaptığı iptal başvurusunun gerekçesinde, yasada belirtilen yasakların açıkça tanımlanmadığını belirterek, yayın kuruluşlarında tedirginlik yaratacağını kaydetti.
Sezer, bu hükümlerin ''haber alma'' ve ''basın özgürlüğü'' ilkelerine aykırı düştüğünü ifade etti.
Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi'nden yapılan açıklamada, söz konusu yasanın, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdiği ve Cumhurbaşkanı Sezer'in de bu kanunun kimi maddelerinin iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurduğu belirtildi.
Açıklamada, Sezer'in Anayasa Mahkemesi'ne başvuru dilekçesine de yer verildi.
Buna göre, Sezer, Yasa'nın 2. maddesiyle değiştirilen 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Yasa'nın 4.
maddesinde, radyo, televizyon ve veri yayınlarında uyulması gereken yayın ilkelerine yer verildiğini anımsatarak, anılan maddenin ikinci fıkrasının (k) bendinde, ''..... korku salacak yayın yapılmaması'', (v) bendinde de ''Yayınların karamsarlık, umutsuzluk, .......eğilimlerini körükleyici ....... nitelikte olmamasının'' yayın ilkeleri arasında sayıldığına işaret etti.
Anayasa'nın 38. maddesinin birinci fıkrasında, hiç kimsenin yasanın suç saymadığı bir eylemden dolayı cezalandırılamayacağı; üçüncü fıkrasında da, ceza ve ceza yerine geçecek güvenlik önlemlerinin, ancak yasayla konulabileceği kurala bağlanarak, ceza hukukunun temeli olan ''kanunsuz suç ve ceza olamayacağı'' ilkesinin benimsendiğini kaydeden Sezer, şöyle devam etti:
''Bu ilkenin gereği olarak, yasaklanan ve yaptırım öngörülen eylemlerin ögelerinin yasada açık biçimde belirtilmesi ve bu eylemlerin, kuşkuya yer bırakmayacak belirginlikte düzenlenmesi zorunludur.
Oysa, yukarıda belirtilen bentlerde düzenlenen yayın ilkeleri, başka bir anlatımla yasaklar, açıkça tanımlanmamış, içeriği tartışmalı genel kavramlarla anlatılmıştır.
Gerçekten, bir yayının korku salacak ya da karamsarlık ve umutsuzluk eğilimlerini körükleyici nitelikte olması, kişilere göre değiştiğinden bu ilkeler, belirgin ve açık olmayan, nesnel içerikten yoksun ve soyut ilkelerdir.
Üstelik, 3984 sayılı Yasa'nın 4756 sayılı Yasa ile değişik 33.
maddesinde, yukarıda belirtilen ilkelere aykırı olarak yapılan yayınlar için uyarıdan programın yayından kaldırılmasına, yayın ilkesi ihlalinin yinelenmesi durumunda yüksek tutarlarda idari para cezasına ve son aşamada yayının durdurulmasına kadar varan ağır yaptırımlar öngörülmüştür. Bu tür ağır yaptırımların yargı organlarınca hükmolunan cezalarla benzer etki ve sonuç yaratacağı kuşkusuzdur.
Bu nedenle, söz konusu bentlerdeki anılan kurallar, Anayasa'nın 38. maddesindeki ''kanunsuz suç ve ceza olamayacağı'' ilkesine aykırı
düşmektedir.''

BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ

Cumhurbaşkanı Sezer, Anayasa'nın 12. maddesinde, herkesin, kişiliğine bağlı dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve özgürlüklere sahip olduğunun belirtildiğini, 26. maddesinde düzenlenen düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğü ile 28. maddesinde düzenlenen basın özgürlüğüne, temel hak ve özgürlükler arasında yer verildiğini hatırlattı.
Anayasa'nın 26. maddesinde, herkesin, düşünce ve kanaatlarını söz, yazı, resim ya da başka yollarla tek başına ya da toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahip olduğu; bu özgürlüğün, resmi makamların müdahalesi olmaksızın haber ya da görüş almak ya da vermek serbestliğini de kapsadığının vurgulandığını ifade eden Sezer, yine, Anayasa'nın 28. maddesinde, basının özgür olduğunun belirtildiğini; devlete basın ve haber alma özgürlüğünü sağlayacak önlemleri alma görevinin verildiğini kaydetti.
Sezer, düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğü ile basın özgürlüğünün sınırlarının Anayasa'nın 26. ve 28. maddelerinde gösterildiğini belirterek, 26. maddenin değişik ikinci fıkrasına göre, düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğünün kullanılması, ulusal güvenlik, kamu düzeni, kamu güvenliği, Cumhuriyet'in temel nitelikleri ve devletin ülkesi ve ulusuyla bölünmez bütünlüğünün korunması, suçların önlenmesi, suçluların cezalandırılması, devlet sırrı olarak yöntemince belirtilmiş bilgilerin açıklanmaması, başkalarının şöhret ve haklarının, özel ve aile yaşamlarının ya da yasanın öngördüğü meslek sırlarının korunması ya da yargılama görevinin gereğine uygun olarak yerine getirilmesi amaçlarıyla sınırlandırılabileceğine işaret etti. Sezer, Anayasa'nın 28. maddesinde de basın özgürlüğünün sınırlandırılmasında 26. madde kurallarının uygulanacağının belirtildiğini vurguladı.

''TEDİRGİNLİK YARATACAK''

Cumhurbaşkanı Sezer, şunları kaydetti:
''Bu anayasal kurallar, basın ve yayın kuruluşlarının, yukarıdaki sınırlamalar dışında, halkın haber alma özgürlüğüne uygun çalışma koşullarında hizmet vermelerini gerektirmektedir.
Oysa, yukarıda da belirtildiği gibi açık, belirgin ve nesnel olmayan ilkelere uyulması zorunluluğu, yayın kuruluşlarında tedirginlik yaratacağından, radyo ve televizyonların doğru ve yansız yayın yapmalarına, yurt ve dünya gerçeklerinin halka duyurulmasına engel oluşturacaktır. Böylece, toplumun doğru ve yansız haber alma hakkı zedelenmiş olacaktır.
Bu nedenle, anılan bentlerdeki düzenlemeler, Anayasa'nın 26. maddesindeki 'haber alma' ve 28. maddesindeki 'basın' özgürlüklerine ilişkin kurallarla da bağdaşmamaktadır.''