YAZILI BASINDA ODAMIZ

 
Kurulduğu 2001 yılını, yatırım maliyetleri de dahil 123.1 trilyon liralık zararla kapatan Aycell'in 2002'deki zararı 235 trilyon düzeyinde. 2003 için tahmin edilen zarar ise 310 trilyonu buluyor.


 

Yüksek Denetleme Kurulu'nun (YDK) Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunduğu 2001 yılı raporuna göre devletin cep telefonu operatörü Aycell'in hali içler acısı. Aynı yılın aralık ayında ticari faaliyete geçen Aycell yatırım maliyetleri nedeniyle 123.1 trilyon lira zarar ederken şirket için 2002 ve 2003 yılları da hüsran getirecek. Ramazan Bayramı sonrası Aycell'i ziyaret eden Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım için hazırlanan, ancak brifing almadığı için kendisine aktarılamayan bir bilgi notundaki rakamlar da Aycell'in 2002 yılında da önemli miktarda zarar ettiğini ve bunun 2003'te de devam edeceğini gösteriyor.
Bilgi notuna göre Aycell 2001'in aralık ayından 2002'nin ekim ayına kadar yalnızca 10.6 trilyon lira gelir elde etti. Aynı dönemde gideri 178.9 trilyon liraya ulaştı ve bunun sonucunda zararı 168.3 trilyon lira oldu. Aycell yönetiminin hesabına göre 235 trilyon lira olan 2002 zararı 2003'te ise 310 trilyon liraya ulaşacak. Kötü performansın en önemli nedeni ise kötü yönetim.
Öte yandan, şirkete yakın kaynaklar 2002 ve 2003 yılı zarar tahminlerini 'çok iyimser' olarak nitelendiriyor. 2002 Ekim ayı sonu itibarıyla 10.6 trilyon lira gelir elde edebilen Aycell yönetimi yıl sonuna kadar bu rakamın yüzde 173 artışla 29 trilyon liraya çıkabileceğini hayal ediyor. 2003 yılında ise Aycell yönetiminin gelir hayali tam 205.1 trilyon lira. Ancak bu iddialı gelir hedeflerine ulaşılamaması durumunda ise zarar rakamları daha da büyüyecek.
Aycell kasım ayı sonu itibarıyla yaptığı tüm indirim ve reklam kampanyalarına rağmen 133 bin 142'si faturalı olmak üzere 338 bin 636 toplam abone rakamına ulaşabildi. YDK raporunda da Ekim 2002 sonu itibarıyla Aycell'in toplam abone sayısı 253 bin 160 olarak gösteriliyor. Diğer GSM şirketlerine göre hayli düşük abone sayısı olan Aycell'de bir diğer sorun da aktif abone sayısının azlığı. Eylül sonu itibarıyla 109 bin 866 faturalı abonesi olan Aycell'de bunların ancak yüzde 34'ü, yani 37 bin 378'i aktif. Aktif abonelerin ise yalnızca 23 bin 946 adedi faturalarını düzenli olarak ödüyor. Buna göre Aycell, faturalı abonelerinin yalnızca yüzde 21.8'inden gelir sağlayabiliyor. Bu durumda da yapılan aboneler karşılığında bayilere ödenen 951 milyar liralık aktivasyon priminin 708 milyar liralık bölümünün boşa gittiği ortaya çıkıyor.

Abone olan yaşadı
Bu arada Aycell'in sahte abonelerle ilgili sıkıntısı devam ederken, gerçek abonelerle ilgili ödeme sorunu da devam ediyor. Aboneliği sona erdirme işleminin manuel şekilde yapılması şirketin kaybını artırıyor. 2002 Ocak-Eylül döneminde faturalı abonelere 8.5 trilyon lira konuşma ücreti tahakkuk ettirilirken bunun 3.9 trilyon liralık bölümü tahsil edilebildi. Faturasını önceki dönemde ödemeyen birçok abonenin ise hattının kesilmediği öğrenildi.
Sahte abonelerin birçoğunun diğer GSM operatörlerini araması sonucu, bedeli asla tahsil edilemeyecek bu konuşmalar nedeniyle bir de diğer GSM operatörlerine dakikası 20 cent olan ara bağlantı ücreti ödenmek zorunda kalındı. Sahte abonelerin konuşması nedeniyle ekim ayına kadar Turkcell ve Telsim'e ödenen ara bağlantı ücreti 1.3 trilyon liraya ulaştı. Aycell çok az bölümünden gelir sağlayabildiği aboneler için devlete ruhsat ücreti, frekans ücreti, özel işlem vergisi, eğitime katkı payı, damga vergisi adı altında da büyük paralar ödedi.

Durum felaket
Bu arada Aycell'in bayileriyle ilişkileri de şirket için risk yaratıyor. Bayilerin hem bayilik, hem de dükkân restorasyonu için vermeleri gereken teminat tutarları 50 bin dolardan 20 bin dolara düşürüldü. Teminatların birçoğunun süresinin dolmasına çok az zaman kalmasına rağmen uzatılmaları için girişimde bulunulmadı. Taahhütlerini yerine getirmeyen bayilerin teminat mektubu nakde çevrilmedi. Şirket yetkililerinin, siyasi bağlantıları güçlü olan bayiler için yaptırım uygulamadığı öne sürülüyor.

Dolunay uykuda
Şirketteki gelişmeler eski Genel Müdür Mehmet Ekinalan ile yardımcılarının 2002 yılının şubat ayında hazırlayıp Yönetim Kurulu Başkanı Vedat Karaarslan'a sundukları 'Aycell'de önlem alınmazsa sıkıntılar büyür' şeklindeki rapordaki kara tablonun gerçekleştiğini gösteriyor. Karaarslan'ın yönetim kurulu kararı olmaksızın faturasız hatlar için ismini tescil ettirdiği ve hazırlattığı Dolunay isimli kartlar ise hâlâ depolarda bekliyor. 300 bin dolar harcanan Dolunay adlı kartla ilgili iç bünyede de bir denetim yapılmadığı öğrenildi.
Bu arada önceki gün yapılan olağanüstü genel kurulda Türk Telekom'da yönetim kurulunun değişmesinin ardından, Aycell'de de genel kurul yapılacağı ve yönetim kurulunun değişeceği öğrenildi.