YAZILI BASINDA ODAMIZ

 
Mavi Akım Projesi çerçevesinde Türkiye'ye yılda 2 milyar metreküpten başlamak üzere her yıl 2 milyar metreküp artarak yılda 16 milyar metreküpe ulaşacak doğalgazı tüketebilmek için, iletim hatlarının bir an önce tamamlanarak şehirlerin hazırlanması gerekiyor. Yatırımlar yetiştirilmezse, 2005 yılında sonra büyük miktarda "al-ya da öde" riski bulunuyor.
 

Çok sayıda ile doğalgaz götürecek iletim hatlarının bir kısmı yatırım safhasında olmasına rağmen bir kısmı da ihalesinin ardından 2 yıl geçmesine rağmen hâlâ başlanılmadı. Son olarak geçtiğimiz hafta sonunda 4 ayrı (Konya-Isparta, Isparta-Nazilli, Nazilli-İzmir ve Gaziantep-Mersin) iletim hatlarının kredi garantileri Hazine Müsteşarlığı tarafından onaylandı. Sivas-Malatya ve Malatya-Gaziantep iletim hatları ise Bakanlar Kurulu kararı bekliyor. Yaklaşık bir yıl önce ihale edilen ve yaklaşık 24 ayda tamamlanacak söz konusu projelerle yılda 10 milyar metreküplük tüketim hedefleniyor. Arz fazlası oluşacakBotaş, 2005 yılında Mavi Akım Projesi ile gelecek gazın 6 milyar metreküpe, İran'dan gelen doğalgaz miktarı ise bu yılki 4 milyar metreküplük düzeyinden 2007 yılında 10 milyar metreküpe ulaşacak. Bulgaristan üzerinden gelen 12 milyar metreküplük Rus doğalgazının yanı sıra, Şahdeniz-Türkiye doğalgaz boru hattı projesi de 2005 yılı içerisinde devreye gireceğinden, gerekli yatırımlar yapılamazsa ise büyük miktarda arz fazlası oluşacak. Türkiye, Şahdeniz doğalgazından 2018 yılına kadar toplam 89.2 milyar metreküp doğalgaz alacak. Ekonomik krizin etkisiyle tüketimin düşmesi ve iletim hatlarının yapılamaması nedeniyle yeni abonelere ulaşamamaktan dolayı, bu yıl 23 milyar metreküp olarak öngörülen doğalgaz tüketim miktarı sadece 18 milyar metreküp düzeyinde gerçekleşmesi bekleniyor. Bu nedenle Mavi Akım projesi ile gelecek gaz miktarı görüşmelerle 4 milyar metreküpten 2 milyar metreküpe düşürüldü.

Hangi gaz daha pahalı

Geçtiğimiz aylarda yaşanan "hangi gaz daha pahalı" tartışmalarının ardından yapılan görüşmelerde Rusya ve İran'dan indirimler sağlanmıştı. Mavi Akım Projesi çerçevesinde alınacak doğalgaz Batı'dan gelen hattan alınan gaza oranla daha pahalı olması nedeniyle, ocak ayı ortalarında gelecek Rusya heyeti ile indirim görüşmeleri yapılacak. Ancak yapılan kontratlar ve uluslararası finansman anlaşmaları nedeniyle yatırımların maliyetinin geri dönmesine kadar indirim yapılması çok zayıf bir ihtimal olarak görülüyor.

Hangi illere doğalgaz gidecek

Başlangıçta bu yıl 22 il, 2003 yılında 13 il ve 2004 yılında da 19 il olmak üzere, bu dönemde toplam 57 ile doğalgaz götürülmesi planlanıyordu. Ancak ihalelerdeki bürokratik engellerden kaynaklanan gecikme sonucu, 2002 yılında hizmete girmesi planlanan 22 ile doğalgaz götürülmesi işi 2003 yılına sarktı. Adapazarı, Ağrı, Aksaray, Amasya, Balıkesir, Bilecik, Çorum, Düzce, Edirne, Erzincan, Erzurum, Iğdır, İzmir, Kayseri, Kırıkkale, Kırklareli, Kırşehir, Konya, Manisa, Samsun, Sivas ve Tekirdağ illeri için ihaleler yapıldı. Ancak doğalgazın bu illere iletilmesi de yetmiyor, EPDK'nın bu illerin dağıtım işlerini ihale etmesi ve ihaleyi kazanan firmanın bir an önce kent altyapısını, kullanıcıların da bu gazı tüketecek gerekli düzeneği kurması gerekiyor. Halen doğalgaz kullanan İstanbul, Ankara, Bursa, Eskişehir ve İzmit şehirlerine ilaveten, 2003 yılında Adapazarı, Çanakkale, Balıkesir, İzmir, Manisa, Kars, Sivas, Erzurum, Kayseri, Erzincan, Tokat, Kırşehir, Iğdır, Van, Ardahan, Nevşehir, Niğde, Aksaray, Karaman, Bayburt, Karabük, Bartın, Trabzon, Rize, Artvin, Gümüşhane, Samsun, Çankırı, Çorum, Yozgat, Amasya, Kırıkkale, Ordu, Giresun, Konya, Denizli, Burdur, Muğla, Isparta, Aydın, Uşak, Kütahya, Afyon, Malatya, Adana, K. Maraş, Mersin, Gaziantep, Hatay, Osmaniye, Adıyaman, Ağrı ve Elazığ'da da, doğalgaz kullanılmaya başlanacak.