· ŞUBE Giriş Sayfası

 MERSİN ŞUBE

 
Şube Kapsamındaki İller:

 MERSİN   NİĞDE   KARAMAN 
 

EMO Mersin Şubesi
Haber Bülteni
SAYI: 27

Tüm Sayılar

GÜNDEM

 
HAVUZ VE SAUNA DERGİSİNDE ŞUBE YÖNETİM KURULU BAŞKANIMIZ UĞUR TULAY`IN YAYINLANMIŞ OLAN RÖPORTAJ DETAYI YAZIMIZ DEVAMINDADIR
 

 Röportajımıza sizi tanıyarak başlamak isteriz. Öncelikle kendinizden ve Oda olarak gerçekleştirdiğiniz çalışmalardan bahseder misiniz?

Öncelikle Mersin Tarsus doğumluyum. Elektronik ve Haberleşme Mühendisiyim. Kamunun bir kurumunda özelleşmeden önce uzun bir süre yönetici olarak çalıştım, özelleştikten sonra yine aynı kurumda görevime devam ettim.
2017 sonunda anlaşma yoluyla görevimden ayrıldım. Bir yıl kendi kurduğum şirketi yönettikten sonra 2019 yılından itibaren meslek alanımda danışmanlık, bilirkişilik yaptım. Kendi arazimizde narenciye yetiştiriciliği yapıyorum. 1 Mart 2022 itibariyle üyesi olduğum Elektrik Mühendisleri Odası Mersin Şube Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini yürütüyorum. Bir kız ve bir erkek çocuk babası olup halen Mersin`de yaşıyorum.

Önce okuyuculara biraz Elektrik Mühendisleri Odası`ndan bahsetmek isterim. Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) 26 Aralık1954 yılında 672 üye ve 6235 sayılı TMMOB yasası uyarınca kurulmuş olup, Anayasanın 135. maddesinde tanımlanan kamu kurumu niteliğinde mesleki bir kuruluş. Türkiye sınırları içinde meslek ve sanatlarını yürütmeye yasal olarak yetkili mühendis, yüksek mühendis, yüksek mimar, mimarları örgütünde toplayan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği içinde yer alan ve tüzel kişiliğe sahip olan 24 odadan biri.

Oda olarak yürütülen çalışmalar
Elektrik, Elektronik, Kontrol ve Biyomedikal Mühendislerini bünyesinde barındıran EMO`nun bugünkü üye sayısı 70.000`in üzerindedir. Yapılan çalışmaları; meslek alanında kanundan kaynaklı mevzuatları yürütmekle birlikte halkın doğru bilgilendirilmesi en önemli alanlarımızı teşkil ediyor. Buna mukabil yaptıklarımızı;

• Günün gereklerine, koşullarına ve olanaklarına uygun olarak üyelerinin sorunlarını çözmek için çalışmak, mesleğin üye toplum ve ülke yararlarına göre uygulanması ve geliştirilmesi için gerekli çabaları göstermek, diğer meslek odaları, üyeleri ve halkla ilişkilerinde dürüstlüğü ve ahlakı korumak, uzmanlık alanında ülke çıkarlarına uygun politikalar üreterek bunları savunmak, kamuoyu oluşturmak, ilgilileri uyarmak,
• Kamunun ve ülkenin çıkarlarının sağlanmasında, yurdun doğal kaynaklarının bulunmasında, korunmasında ve işletilmesinde, tarımsal ve sınai üretimin artırılmasında, ülkenin sanatsal ve teknolojik kalkınmasında, çevrenin korunmasında gerekli gördüğü tüm girişim ve etkinliklerde bulunmak,
• Meslek, ülke ve üye çıkarlarını korumak için resmi makamlar ve öteki ilgili kuruluşlarla işbirliği yapmak, önerilerde ve girişimlerde bulunmak, gerektiğinde çalışma alanına ilişkin olarak kanuni yollara başvurmak,
• Üyelerin hak ve yetkilerini korumak, üyeler arasında dayanışmayı sağlamak, haksız rekabeti önlemek için gerekli gördüğü tüm girişim ve etkinliklerde bulunmak,
• Meslekle ilgili standartları, normları, yönetmelik ve teknik şartnameleri, sözleşme tiplerini ve benzeri tüm bilimsel evrakı incelemek, bunların değiştirilmesi, geliştirilmesi ve yenilerinin oluşturulması yolunda çalışmalar yapmak,
• Oda etkinliklerini ilgilendiren kanun, tüzük, ana yönetmelik ve yönetmeliklerin hazırlanması, değiştirilmesi konusunda birliğe ve resmi makamlara önerilerde bulunmak,
• Oda uzmanlık alanlarına giren konularda üyelerine, özel ve tüzel kişilere yönelik eğitim hizmetleri sunmak, bu amaçla eğitim kuruluşları oluşturmak ve işletmek, kurslar, ulusal ve uluslararası fuarlar, seminerler, kongreler, sergiler ve benzeri etkinlikler düzenlemek, katılanlara sertifika vermek,
• Uzmanlık alanına giren konularda mahkemelere, kişi ve kuruluşlara hakemlik, eksperlik ve bilirkişilik ve benzeri hizmetleri vermek,
• Oda üyelerinin mühendislik dallarında eğitim gören öğrencilere mesleği tanıtmak, eğitim, araştırma, kurs, staj, sosyal faaliyetler ve benzeri konularda Odanın olanaklarından yararlandırmak, mühendislik eğitiminin ve öğrencilerinin sorunlarını incelemek, çözüm önerileri sunmak ve girişimlerde bulunmak,

olarak sıralayabilirim.

Havuz projelerinde Elektrik Mühendislerinin rolü büyük

Elektrik mühendisliğinin yüzme havuzu projelerindeki yeri ve öneminden bahseder misiniz?

Mimari projelerle başlayan yapılarda olduğu gibi yüzme havuzlarında da inşaat aşamasına gelmeden önce proje, mekanik aksamlar için Makine Mühendisleri, elektrik aksamlar için Elektrik Mühendislerinin katkılarının ardından uygulayıcılara devrediliyor. Projenin her aşamasında bu meslek grupları, denetlemelerini yaparak projenin doğru uygulanmasını sağlıyor. Önem derecesi can ve mal güvenliği olunca tabi ki Elektrik Mühendislerinin rolünün bir adım ilerde olduğunu söylemek mümkün.

Havuz güvenliğinde de en önemli konulardan birinin elektrik sistemleri olduğunu göz önünde bulundurursak bu sistemler kurulurken hangi noktalara dikkat edilmeli?

Havuz güvenliğinde en önemli konulardan birini de elektrik sistemleri oluşturuyor. Can ve mal güvenliğinin sağlanması için elektrik tesislerinin uzman Elektrik- Elektronik Mühendisleri tarafından projelendirilmesi ön şart niteliği taşıyor. Tesisin yapımında standartlara uygun malzeme seçimi önemli bir yer tutuyor. İşletmeye alırken tesisat kontrolünün; bilgi sahibi ve deneyimli Elektrik-Elektronik Mühendisleri tarafından, doğru çözümlerle yerine getirilmesi gerekiyor. Elektrik tesisatının periyodik kontrollerinin de düzenli olarak uzman Elektrik-Elektronik Mühendisleri tarafından yapılması önem taşıyor.

Başta belediyeler olmak üzere bu tesislerin sorumluluğunu üstelenen tüm kurum ve kişiler, havuzlara yönelik ek tedbirleri almak zorundalar. Kablolama sistemi, donanım seçimi ve montajı, priz, armatür seçiminde standarda uyulması, elektriksel donanım ve cihazlarda direkt veya dolaylı temasa karşı koruyacak şekilde önlem alınması gerekiyor.

"Elektrik İç Tesisler Yönetmeliği`nin günümüz şartlarına göre değiştirilmesi için önümüzde iki yol var"
Havuz tesisatları elektrik sistemlerinin kurulumunda yeterli önlemlerin alındığını düşünüyor musunuz? Elektrik İç Tesisler Yönetmeliği`nin bu konudaki öneminden bahseder misiniz?

Konu can ve mal güvenliği olunca havuz tesisatları kurulurken proje aşamasından sonra birçok aşamadan geçiliyor. Aslında biz bu duruma bugüne bakarak doğru çözümlerle buluşturuldu diyemeyiz. Çünkü Elektrik Mühendisliği`nde geçmişte yapılan hatalardan ders çıkarılarak gerek malzemelerde gerekse norm ve mevzuatlarda birçok değişikliğe gidildi. Ancak ne yazık ki 04.11.1984`ten beri yürürlükte olan Elektrik İç Tesisler Yönetmeliği`nin günümüz şartlarına göre değiştirilmesi için önümüzde iki yol görünüyor. Bunlar;

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ilgili kuruluşlarını, kurumlarını ve uzmanlarını (Elektrik Mühendisleri Odası, Elektrik Elektronik ve Benzerleri Teknisyenleri Esnaf ve Sanatkarları Federasyonu, ilgili genel müdürlükler, üniversite ve sektördeki uzmanlar vb.) bir masada toplayarak, taslak durumundaki "Elektrik İç Tesisler Yönetmeliği (Binalarda Elektrik Tesisleri)" nin günümüzdeki uluslararası normlara göre güncellenerek yayımlanması sağlayabilir.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı`na 31 Mayıs 2005 tarihinde gönderilen Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği`nin aradan geçen 17 yıla rağmen yayımlanmamış durumda. Yürürlükteki yönetmelikte zorunluluk bulunmasa da başta süs havuzları olmak üzere tüm havuzların, "TS HD 60364-7-702 Binalarda Elektrik Tesisatı Bölüm 7- Özel Tesisat veya Mahaller için Kurallar Kısım 702- Yüzme Havuzları ve Diğer Havuzlar" standardına uyumunun acilen sağlanması gerekiyor.

Küresel ısınma ve iklim değişikliği etkilerini daha fazla hissettiğimiz günlerdeyiz. Dolayısıyla enerji verimliliği konusu gündemde… EMO olarak sizler de EMO İklim Değişikliği İzleme ve Çalışma Grubu Toplantısı`nı gerçekleştirdiniz. Toplantının detaylarından ve önümüzdeki döneme ait çalışmalarınızdan bahseder misiniz? Enerji verimliliği konusu havuzlar için de önem taşıyor. Havuzlarda enerji verimliliğinin sağlanması için dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?

Aslında bu iki ifadeyi önce tanımlamak gerekiyor. Küresel ısınma, dünyanın ortalama sıcaklık değerlerindeki iklim değişikliğine yol açabilecek artışı ifade ediyor. İklim değişikliği ise belirli bölgedeki mevsimlik sıcaklık, yağış ve nem değerlerindeki değişimleri ifade ediyor. Küresel iklim değişikliği; insani fosil yakıtlar tüketimi, endüstriyel ve tarımsal faaliyetler gibi faktörlerin sonucu olarak atmosferdeki miktarı ve yoğunluğu artan sera gazlarının ve küresel ısınmanın neden olduğu iklim değişiklikleri olarak karşımıza çıkıyor. Bu iklim değişiklikleri; kuraklık, çölleşme, yağışlardaki dengesizlik ve sapmalar, su baskınları, tayfun, fırtına, hortum vb. meteorolojik olaylarda artışlar gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Dünyada birçok belediye, kendi şehirlerini ilçelerini İklim Yılı ilan ettiler. Buna benzer çalışmalarla ülkemize örnek teşkil edecek sağlıklı kentler projesi yürütülmeli. Yine belediyelerde Karbon Negatif Projesi yürütülmeli. Mecliste, geçtiğimiz günlerde İklim Kanunu çalışması ortaya konuldu. Bu kanun çerçevesinde, alt çalışma grupları kurarak kanunun takipçisi olmak gerekiyor. Karbon Ayak İzi, Su Ayak İzi projelerine destek olmak ve karbon ticaretine ait karbon vergisi çalışmaları başlatmak da gerekiyor. Ayrıca bilindiği gibi teknoloji hızla ilerliyor ve dolayısıyla artan teknolojik elektriksel ürünlerin atıkları da sorun teşkil ediyor. Çevre ve iklimlendirmeyle orantılı olarak bu noktada çalışmalar yürütülmeli.

EMO olarak genel merkezimizin aldığı bir karar ile İklim Değişikliği İzleme ve Çalışma Grubu kurularak şubelerle ve TMMOB`ye bağlı odalarla ittifak halinde olarak yerellerde iklim değişikliği ve yenilenebilir enerji kaynaklarına ilişkin çalışmalar yürütülmelidir.

"Artan çevre kirliliği, temiz havuzların önemini artırıyor"

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte yapı sektöründe gerçekleştirilen projelerde de farklılıklar meydana gelmeye başladı. Dijitalleşmenin sürdürülebilir, estetik, enerji verimliliği yüksek yapıların inşa edilmesine etkileri nelerdir?

Yüzme havuzları; çevrelerine verdikleri güzellik, yaydıkları iklim yumuşaklığı ve insanları cezbetme özellikleri ile dost ve aile fertlerini bir arada tutuyor. Bunlara ek olarak insanlara serinleme, eğlence ve vücut çalıştırma imkânı sağlıyor. Ayrıca bölgede, deniz ve göl olsa bile artan çevre kirliliği gibi faktörler hijyenik havuzların önemini artırıyor. Tüm bu etmenler bağlamında yüzme havuzlarında, havuzun mimari güzelliğinin yanı sıra aksesuarlar da bir o kadar önem taşıyor.

Sistemlerin düzenli bir şekilde işletilmesi, havuzdaki suyun temizliğinin titiz bir şekilde, sık sık kontrol edilmesi hususları; okul, spor tesisleri, site, tatil köyleri ve otellerdeki gibi büyük insan topluluklarının faydalanacağı yüzme havuzlarında, tüm kitleyi ilgilendiren çok önemli birer faaliyet olacaktır.

Teknolojik açıdan farklı gelişimlerle de birçok dijital materyal hayatımıza girerek kullanıcıları cezbedecek hale geliyor. Bunların kapalı ve açık alanlarda uygulama farklılıkları etkili oluyor. Ancak sonuçta ne yaparsanız yapın kullanıcılar ya da işletenler tarafından kaçınılmaz bir son var ki elektrik faturaları… Bu faturalarla başa çıkmak için verimli motorlar, verimli lambalar ön sırada yerini koruyor. Yukarıdaki konularda bahsedildiği gibi düzenli bir bakım ile bu giderleri azaltıp verimli enerji kullanımları sağlayabiliriz.

"Mimari proje sonrası en önemli kısım, tasarıma uygun aydınlatma tekniği"

Havuzlarda ihtiyaç duyulan elektrik tesisatlarının mimari tasarıma etkisi nedir?

Mimari proje sonrası en önemli kısım, tasarıma uygun aydınlatma tekniği. Yine burada Elektrik Mühendisleri konuyla ilgili birçok aydınlatma tasarımı oluşturarak mimari projeye etki sağlıyorlar. Bu da kullanıcıları cezbeden ayrı bir etken oluyor.

Yüzme havuzlarında aydınlatmadan mekanik tesisatların kullanımına kadar pek çok alanda kullanılan elektrik tesisatlarında periyodik bakım ve kontrollerin önemi nedir? Ülkemizde havuz elektrik tesisatlarının standartlara uygunluğu konusunda neler söylemek istersiniz?

Elektrik tesisatının mevzuata uygunluğunun kontrolü her yıl yetkili firmalar veya Elektrik Mühendisleri Odası tarafından düzenli olarak yapılması ve işletmeci veya site yönetimi tarafından takip edilmesi gerekiyor. Havuz içinde veya çevresindeki elektrik akımının 50 Voltun altında tehlikesiz gerilim olarak nitelendirilen koşulu sağlamasına mutlaka dikkat edilmeli.

Yüzme havuzu ve diğer havuzların elektrik tesisatı için de yönetmelik çıkıncaya kadar 75 HD 60364-7-702 standardı ilgili bakanlıkça Resmi Gazete`de yayımlatılabilir.

"Havuzlardaki elektrik tesisatının yapımı sürecinde, uygulayıcıların inisiyatif almasına imkân verilmemeli"

TS HD 60364-7-702 sahada uygulanması açısından gerekli ayrıntıya sahip değil. Elektriksel güvenliğin üst düzeyde olması gereken havuzlardaki elektrik tesisatının yapımı sürecinde, uygulayıcıların inisiyatif almasına imkân verilmemeli. Elektrik İç Tesisler Yönetmeliği`nde ilgili başlıkta gerekli eklemeler yapılabilir. TS HD 60364-7- 702`nin ABD`de karşılığı ve uluslararası alanda yaygın olarak kullanılan NFPA 70 Art.680 (NEC: National Electrical Code) örnek alınabilir.

Yüzme havuzu ve diğer havuz çeşitlerini yaptıran kişiye, kurum ve işletmeye, standartlara uygun güvenli havuz kurulması ve bakımlarının yapılması konusunda hukuki sorumluluk verilmesi gerekiyor.

Yüzme havuzu ve diğer havuzların güvenliği, sadece elektriksel güvenliğin sağlanması ile değil inşaat, makine, kimya ve diğer teknik alanlarda ilgili mevzuatların uygulanması ile sağlanabilir.

Havuz elektriğinde güvenlik de dikkat edilmesi gereken temel konuların başında geliyor. Havuz elektriği planlanırken ve uygulama yapılırken en sık karşılaştığınız hatalardan bahseder misiniz?

Yüzme havuzunun inşa edilmesi ve havuz tesisatı yaptırmak oldukça detay isteyen bir konu. Detaylara özen gösterilmemesi halinde yüzme havuzu beklenen performansı göstermeyecektir. İnsanlar yüzme havuzunu ticari bir altyapı olarak kullanabilir veya sadece evinin bahçesi için bir havuz yaptırabilir. Hangi amaçla olursa olsun havuz inşasına bağlı olarak havuz tesisatı da maliyetli ve uzun bir iş olarak karşımıza çıkıyor.

Havuz yaptırma aşamasına belediyeden izinler alınarak başlanır. Daha sonra havuz işletmenizi sağlayacak ekipmanlar itinayla tamamlanır. Kazı ve beton aşamasında toprakta havuz tesisatı yapılacak olan alanlar kontrol edilmeli.

"Havuz yapımında elektrik tesisatı, başka hiçbir inşa çalışmasında olmadığı kadar riskli bir çalışma"

Havuz yapımında elektrik tesisatı başka, hiçbir inşa çalışmasında olmadığı kadar riskli bir çalışmayı ifade ediyor. Başka hiçbir yapının tasarım ve yapımında su ile elektriğin bu kadar yakın olduğu bir tesisat örneği yok. Bu noktada yapılacak olan en ufak hata, o anda veya havuz kullanımda iken hayati risk içerir. Elektrik tesisatında voltaj akımının da doğru ayarlanması büyük öneme sahip. Bilindiği gibi su iletkenliği yüksek olan bir madde. Bu sebeple voltaj akımının herhangi bir noktasında meydana gelen pürüz fark edilmediği takdirde elektrik akımına sebep olur. Bu riski ortadan kaldırmak amacıyla havuz malzemelerinin iyi analiz edilmesi, standartlara uygun malzeme kullanma konusunda çok katı olunması ve mutlaka uzman desteği alınması gerekiyor. Havuz malzemeleri seçilirken maliyete dikkat etmek gerekiyor. Çok düşük maliyet çok daha büyük risk diyebiliriz.

Havuz ışıklandırmasında düşük akım ile çalışan elektrik malzemeleri tercih ediliyor. Güvenliğin dışında maliyet de bu tercihte etkili bir faktör. Tercih edilen pompa da ayarlanabilir hıza sahip olmalı. Böylece elektrikten yana tasarruf edilebilir.

"Tesisat aşamasında uzman desteği oldukça önem taşıyor"

Son olarak eklemek istedikleriniz var mıdır?

Her yıl yaz aylarında, park, bahçe ve meydanlarda bulunan süs havuzları ile yüzme havuzu işleten tesislerde elektrik kaynaklı ölümcül kazalar yaşanıyor. Havaların ısınmasıyla birlikte serinlemek ve eğlenmek için havuzlara yönelik ilgi artarken, yürürlükteki Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği`nin eksiklerinin giderilmemesi nedeniyle özellikle belediyelerin sorumluluğundaki süs havuzları tehlike saçmaya devam ediyor.

Elektrik çarpması sonucunda ölümlere neden olan kazalar, büyük ölçüde standartlara uygun olarak yeterli önlem alınmaması ve elektrik tesisatlarının denetlenmemesinden kaynaklanıyor. Öncelikle can ve mal güvenliğinin sağlanması için elektrik tesislerinin uzman Elektrik-Elektronik Mühendisleri tarafından projelendirilmesi ön şart. Tesisin yapımında standartlara uygun malzemelerin seçilmesi gerekiyor. İşletmeye alırken tesisat kontrolü; bilgi sahibi ve deneyimli Elektrik-Elektronik Mühendisleri tarafından yerine getirilmeli. Elektrik tesisatının periyodik kontrolleri de düzenli olarak uzman Elektrik-Elektronik Mühendisleri tarafından yapılmalı. Kontroller sonucu oluşturulan raporların sıradan evraklar gibi raflara kaldırılmaması gerek. Bu raporlarda tespit edilen eksiklikler ve hatalar hızla giderilmeli.

Elektrik tesislerinin düzenli olarak bakımının yapılması ve periyodik olarak kontrol edilmesinin hayati önem taşıdığını unutulmamak gerekiyor. Özelikle havuzlarda, su altında çalışan elektrik tesisatı acilen denetlenmeli. Ölümcül kazaların önlenmesi adına EMO olarak, havuzların denetlenmesi ve eksiklerin giderilmesi için göreve hazır olduğumuzu, kamuoyuna duyurmak isteriz. Odamız, can güvenliği için alınacak önlemleri "kaynak israfı" olarak gören anlayışa karşı uzun yıllardır mücadele etmekte. Belediyelere, yurttaşlara, bina yöneticilerine, işletmecilere, hastane, yurt ve okul yönetimlerine "hayati önem taşıyan bu konuda" ek önlem alma çağrımızı yeniliyoruz. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını ise bir kez daha göreve çağırıyor; Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği`nde değişiklik yaparak, önlem alınmasını zorunlu hale getirme çağrımızı yeniliyoruz.

Siz Havuz&Sauna dergisine, tam da zamanında güncel bir konuyu dergiye taşıdığınız için ayrıca şahsım ve şubem adına teşekkür ederim.